Dagblaðið Vísir - DV - 30.09.2014, Side 20

Útgáfufélag: DV ehf. • Stjórnarformaður: Þorsteinn Guðnason • Ritstjóri: Hallgrímur Thorsteinsson • Ritstjórnarfulltrúi: Ingi Freyr Vilhjálmsson
Umsjónarmaður innblaðs: Sólrún Lilja Ragnarsdóttir • Framkvæmdastjóri : Þorsteinn Guðnason •
Sölu- og markaðsstjóri: Helgi Þorsteinsson • Umbrot: DV ehf. • Prentun: Landsprent • Dreifing: Árvakur
Heimilisfang
Tryggvagötu 11
Hafnarhvoli, 2. hæð
101 Reykjavík
FRéttaSkot
512 70 70FR jál S t, ó Háð Dag b l að DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð. Notkun á efni blaðsins er óheimil án samþykkis.
512 7000
512 7010
512 7080
512 7050
aðalnÚmeR
RitStjóRn
áSkRiFtaRSími
aUglýSingaR
Sandkorn
20 Umræða Vikublað 30. september–2. október 2014
Mér fannst ég ekki
hafa gert neitt
Ég pirrast reglulega
yfir þessu
Hann var
sjómaður
Heyr mína bæn
Ólöfu Arnalds fannst ekki gaman að eiga afmæli. – DV Sigurður Sigurjónsson missti föður sinn þegar hann var fimm ára. – DV
V
ið Íslendingar teljum okkur
vera sérlega umburðarlynda
þjóð. Gott ef við montum
okkur ekki af því eins og svo
mörgu öðru að vera umburðarlynd­
ust allra þjóða.
Það var líka í nafni umburðar­
lyndis sem Ólafur Ragnar Grímsson
forseti Íslands flutti setningarávarpið
á trúarhátíðinni Kristsdegi í Hörpu á
laugardaginn.
Hann sagði í samtali við RÚV:
„Það er kjarni kristninnar að sýna
umburðarlyndi gagnvart öllum
skoðunum en virða um leið réttinn
til umræðu og gagnrýni. Þess vegna
fannst mér engin ástæða til þess að
það séu sett einhver skilyrði um það
hvað menn vilja segja, heldur komi
hver og einn söfnuður að þessum
einstaka degi á sínum forsendum,
með sínar áherslur.“
Agnes Sigurðardóttir, biskup Ís­
lands, flutti líka ávarp á hátíðinni,
sem hafði þann yfirlýsta tilgang að
sameina kristna menn úr sem flest­
um kirkjudeildum og sem víðast af
landinu í bæn fyrir landi og þjóð og
einstökum stofnunum og embættis­
mönnum hennar.
Virk þátttaka forseta og biskups
hefur verið gagnrýnd, aðallega vegna
þess að í yfirlýstum bænarefnum
Kristsdagsins var að finna umdeildar
áherslur, svo vægt sé að orði komist.
Svonefnt Friðrikskapellusamfélag
stendur fyrir Kristsdeginum. Þetta
eru sömu aðilar og stóðu að Hátíð
vonar í ágúst í fyrra þar sem aðal­
ræðumaðurinn var Franklin Graham,
sonur hins fræga predikara Billy
Graham, og yfirlýstur andstæðingur
hjónabanda samkynhneigðra. Þátt­
taka Agnesar Sigurðardóttur í þeirri
samkomu var líka gagnrýnd, en svör
hennar þá voru á svipuðum nótum
og hún notar til að svara gagnrýninni
nú: Að hvers kyns samstarf allra trú­
félaga í landinu sé dýrmætt og hún
vilji sýna því stuðning með því að
sækja slíkar hátíðir.
Það er gott og blessað. En samt
ástæða til setja stórt spurningar­
merki við þátttöku hennar og for­
seta Íslands í svona hátíðum þar
sem afturhaldssöm sjónarmið, eins
og endurskoðuð afstaða til fóstur­
eyðinga og andstaða við hjónabönd
samkynhneigðra, sem verða að telj­
ast úr takti við viðtekin meirihluta­
sjónarmið í íslensku þjóðlífi, eru
höfð í hávegum. Og það annað árið
í röð.
Mörg atriðin í skránni yfir bænar­
efni Kristsdagsins virka beinlínis an­
kannaleg í augum stórs hluta þjóðar­
innar þó flest hafi þau reyndar verið
fullkomlega góðra gjalda verð og fal­
lega hugsuð, eins og bæn fyrir Hólum
og Skálholti og andlegu lífi biskups­
stólanna, bæn fyrir forseta Íslands,
ríkisstjórn og Alþingi, forsætis­, fjár­
mála og innanríkisráðuneytum og
öðrum stofnunum ríkisins og starfs­
fólki þeirra.
Friðrikskapelluhópurinn segir
í athugasemd eftir helgina að
misskilningur hafi verið um að það
skjal sem birtist á vefsíðu hópsins
hafi verið notað líka á Kristsdeginum
sjálfum. Það breytir engu um þau
sérkennilegu áhersluatriði sem
greinilega eru ofarlega í huga að­
standenda hátíðarinnar og ljá
henni yfirbragð sértrúarsafnaða og
ofstækis trúarhópa til hægri.
Beðist var undan gagnrýni fjöl­
miðla: „Biðjum fyrir fjölmiðlum,
eigendum þeirra, stjórnendum og
starfsfólki. Að umfjöllun þeirra megi
vera til uppbyggingar og menntun­
ar.“ Beðið var um blessun Guðs
á kvótakerfinu sem yfirgnæfandi
meirihluti þjóðarinnar er mótfall­
inn: „Biðjum fyrir útgerðarfyrir­
tækjum og kvótakerfinu, biðjum um
blessun hans og vilja með sjávarút­
veginn.“ Og hún er furðuleg sú sýn
sem gefur að líta hjá þessum hópi í
afstöðunni til lista: „Biðjum … fyrir
leiklist, myndlist, bókmenntum og
hönnun … Að skaparinn sé tilbeðinn
í verkunum en sköpunarverkin séu
ekki upphafin.“
Það er hægt að réttlæta margt í
nafni samstöðu og umburðarlyndis,
sérstaklega ef grunnþættirnir sem
sameina ólíka skoðanahópa skipta
meginmáli. Í tilfelli biskups væri það
trúin á sama guð. Í tilfelli forsetans
er grunntónninn sem þjóðkjörinn
forseti á sameiginlegan með þessu
fólki öllu óljósari. Í báðum tilvikum
orkar þátttaka þeirra tvímælis og
yrði aðeins skoðuð sem þjónk­
un við sértækan málstað, pólitísk­
an og andlegan yrði eitthvað svipað
endurtekið að ári. n
Sigldur forstjóri
Einar Sigurðsson, forstjóri Mjólkur­
samsölunnar, er sannarlega ekki
fæddur í gær líkt og viðtal hans
í Kastljósi bar með sér. Einar er
með svör á reiðum höndum um
áfellisdóm Samkeppniseftirlitsins
yfir fyrirtækinu og vænir það um
samsæri og illan hug.
Einar er svo stimamjúkur og
sjóaður í samskiptum við fjöl­
miðla að hann er meira að segja
glettilega sannfærandi. Hann
hefur líka talsverða reynslu af
fjölmiðlum því á árum áður var
hann sjálfur blaðamaður á RÚV
og framkvæmdastjóri Íslenska út­
varpsfélagsins og loks stjórnar­
formaður Árvakurs, útgáfufélags
Morgunblaðsins.
Hitnandi ráðherrastólar
Áfram daprast fylgi ríkisstjórnar­
innar og vandræðamál Hönnu Birnu
virðast farin að leggjast af fullum
þunga á fylgis­
tölur Sjálfstæð­
isflokks. Hverfi
varaformaðurinn
úr ráðherrastól
eru Ragnheiður
Ríkharðsdóttir,
Einar K. og Guð-
laugur Þór ekki langt undan. Og
Brynjar Níelsson og Birgir Ármanns-
son eru jafnvel líka nefndir en þá
bara í dómsmálin. Hvað sem verð­
ur um Hönnu Birnu í ráðherrastól
er ekki síður áhugavert að velta
fyrir sér hugsanlegum manna­
breytingum framsóknar megin
við ríkisstjórnarborðið. Þar er nú
tekið að bera á þungri undiröldu
fyrir því að Gunnar Bragi Sveinsson
utanríkisráðherra „komi heim“
og hjálpi til við að bjarga því sem
bjargað verður í grasrót flokks­
ins, sem er hálfgert flag. Þar hef­
ur Sigmundur Davíð Gunnlaugsson
ekki beint þótt vera neinn sérstak­
ur sáðmaður. Verði Gunnar Bragi
kallaður „heim“ úr utanríkisráðu­
neytinu er þrýstingur vaxandi
fyrir því að stóllinn þar verði ekki
grænn heldur blár.
Hriflu-Jónas um
framsóknarkonur
Fréttin um framsóknarkonurnar
góðglöðu, Guðfinnu Jóhönnu Guð-
mundsdóttur, Sveinbjörgu Birnu
Sveinbjörnsdóttur og Vigdísi Hauks-
dóttur að fíflast með moskumálið í
síðustu viku í samkvæmi stjórn­
mála­ og hagfræðinema var vafa­
laust best heimfærð á Facebook
hjá kvikmyndagerðarmanninum
Viðari Víkingssyni. Viðar benti á að
með myndbandsupptökunni hafi
nemarnir verið að fylgja leiðsögn
sjálfs Jónasar frá Hriflu, stofnanda
Framsóknarflokksins, sem vildi láta
mynda ölvað fólk því til háðungar.
Jónas vildi: „… Auglýsa með
hæfilegum fyrirvara í útvarpi að
hvenær sem ölvaðir og siðvana
drykkjugestir kæmu þangað yrðu
þeir ljósmyndaðir með góðum
kvikmyndavélum og lögð stund
á að ná ýtarlegum myndum (…)
Yrði þess krafizt að lögreglan í
Reykjavík sýndi myndina í rúm­
góðu húsi í borginni, þegar líður
að hausti. Til þessarar sýningar
ætti að bjóða ráðherrum, forráða­
mönnum menntamála, biskupi,
lögreglustjóra, skólanefndum
borgarinnar, landlækni og for­
stöðumönnum stjórnmálaflokk­
anna.“
Sigríði Elvu Vilhjálmsdóttur grunar að hún sé með athyglisbrest. – DV
Í
fjárlagafrumvarpi ríkisstjórnar­
innar er fyrirhugað að takmarka
innritun í framhaldsskóla á árinu
2015 þannig að ársnemendum
fækki um 916. Þetta er tæpleg 5%
fækkun ársnemenda sem eru nem­
endur í fullu námi. Einstaklingarnir
eru enn fleiri. Til að setja þessa fjölda­
takmörkun í samhengi er þetta álíka
og að neita öllum nemendum Fjöl­
brautaskóla Suðurnesja um skólavist
og segja upp 90–100 starfsmönnum
í kjölfarið. Þessi fyrirhugaða fækkun
framhaldsskólanemenda sem kynnt
er í fjárlagafrumvarpinu mun dreif­
ast um allt land og það mun að sjálf­
sögðu fækkun starfsmanna einnig
gera. Þetta mun fyrst og fremst bitna
á nemendum sem eru eldri en 25 ára,
en nú eru þeir um 4.000 eða tæplega
17% af heildinni. Meðal aldur nem­
enda á verknámsbrautum er rúm­
lega 25 ár.
Brottfall
Það helsta sem aðgreinir okkar fram­
haldsskólakerfi frá nágrannalöndun­
um er að nám í framhaldsskóla er
lengra hér á landi og brottfall er hér
meira. Um 98% grunnskólanem­
enda fara í framhaldsskóla en hætta
of margir námi án þess að ljúka
prófi. Íslenskir framhaldsskólar hafa
verið óþreytandi í baráttunni gegn
þeim vanda sem brottfallið er. Sá
möguleiki að koma aftur í skóla með
aukinn þroska og reynslu hefur stað­
ið brottfallsnemendum til boða. Það
að geta lokið námi þótt seint sé, skipt­
ir miklu máli fyrir einstaklingana og
framtíðarmöguleika þeirra en einnig
fyrir menntunarstig þjóðarinnar sem
aftur hefur jákvæð áhrif á hagvöxt
og almenna hagsæld. Enn er ekki
búið að stytta námstíma í framhalds­
skóla þó áform séu þar um en nú á
hins vegar að takmarka sveigjanleika
kerfisins sem hefur verið þess helsti
kostur hingað til.
Menntastefna
Meðalaldur er hæstur í verknáms­
skólum og skólum sem sinna fjar­
kennslu og meðalaldur í skólum
sem starfa á landsbyggðinni er
hærri en skólanna á höfuðborgar­
svæðinu.
Hæst er hlutfall eldri nemenda
í Tækniskólanum. Þar verður nem­
endum fækkað um 95 eða um
5,3%. Fjölbrautaskólinn í Ármúla
hefur bæði sinnt eldri nemendum
af höfuð borgarsvæðinu og einnig
utan af landi með fjarkennslu. Þar
fækkar nemendum um 12,2%. Á
töflunni má sjá áhrif á fjóra skóla á
landsbyggðinni. Skólarnir þyrftu í
raun enn meira fjármagn, ættu þeir
að mæta menntunarþörfinni í nær­
samfélaginu og vera færir um að
standa undir nægilega fjölbreyttu
námsframboði. Með áformum rík­
isstjórnarinnar um fjöldatakmark­
anir mun rekstrarstaða framhalds­
skóla úti á landi versna til muna og
námsframboð mun þar væntanlega
einnig verða einhæfara.
Byggðastefna
Rannsóknir sýna að gott aðgengi að
námi skiptir miklu máli ef hækka á
menntunarstig þjóðar. Menntamála­
ráðherra ferðast nú um landið og
heldur erindi um mikilvægi læsis og
menntunar fyrir hagvöxt og hagsæld
í landinu. Á sama tíma skerðir hann
aðgengi að menntun sem mun koma
harðast niður á ungu fólki á lands­
byggðinni. Þeim er boðið í staðinn að
flytja búferlum og fara í einkaskóla á
Suðurnesjum eða í Borgarfirði með
ærnum tilkostnaði. Enginn vafi er á
að með þessari ráðstöfun mun op­
inberum störfum á landsbyggðinni
fækka enn frekar. Byggðastefna ríkis­
stjórnar Sigmundar Davíðs Gunn­
laugssonar er í skötulíki og ómögu­
legt er að átta sig á hvort ráðherrarnir
eru að koma eða fara í þeim efnum. n
Lokað og læst„Rannsóknir sýna
að gott aðgengi að
námi skiptir miklu máli ef
hækka á menntunarstig
þjóðar.
Oddný G. Harðardóttir
alþingismaður
Kjallari
Leiðari
Hallgrímur Thorsteinsson
hallgrimur@dv.is
„Ástæða til að setja
stórt spurningar-
merki við þátttöku henn-
ar og forseta Íslands í
svona hátíðum.
Hér er tafla með nokkrum dæmum um áhrif menntastefnu ríkisstjórnarinnar:
Skóli Hlutfall nemenda 25 ára og eldri* Fækkun ársnemenda 2015
Tækniskólinn 42,2% 5,3%
Fjölbrautaskólinn í Ármúla 32,90% 12,20%
Menntaskólinn á Tröllaskaga 19,90% 17%
Framhaldsskóli Norður lands vestra 17,20% 11,70%
Fjölbrautaskóli Snæfellinga 13,9% 18,4%
Menntaskólinn á Egilsstöðum 10,20% 15,70%
* Tölur frá menntamálaráðuneyti. Tölur eru úr fjárlagafrumvarpi 2015.