Dagblaðið Vísir - DV - 06.12.2013, Qupperneq 24

Helgarblað 6.–9. desember 201324 Fréttir
Sparnaðurinn gæti
horfið í steinsteypu
Á
kveði skuldarar að nýta sér
séreignarlífeyrisleiðina sem
ríkisstjórnin hefur lagt til
að verði notuð til að lækka
skuldir heimilanna hætta
þeir um leið á að tapa lögvörðum
réttindum. Séreignarsparnaður er
lögverndaður alla jafna sem þýðir
að sama hvað á bjátar geta kröfu­
hafar ekki gengið að fjármununum
í skuldauppgjöri. Það breytist hins
vegar ef skuldarar ákveða að nýta
þessa fjármuni til að greiða inn á
höfuðstól fasteignalána en ekki
til að greiða í séreignarlífeyris­
sjóð. Verðbólguskot gæti auðveld­
lega étið upp sparnaðinn á stutt­
um tíma og ef skuldarar missa íbúð
sína eftir aðgerðirnar er ekkert sem
stoppar lánardrottna í að taka eign­
ina óháð framlagi úr séreignarlíf­
eyrissparnaði.
Á að gilda fyrir alla
Tillögurnar ganga út á það að þeir
sem skulda húsnæðislán, óháð því
hvort um sé að ræða verðtryggt lán
eða ekki, geta valið að greiða inn
á lánin sín samtals sex prósent af
launum sínum mánaðarlega án
þess að greiða skatt af upphæð­
inni. Þessi lausn takmarkast við þá
sem skulduðu húsnæðislán fyrir 1.
desember 2013. Leigjendum á hins
vegar að bjóðast þessi kostur líka
án þess að það hafi verið útfært ná­
kvæmlega. Tillögurnar gera ráð fyrir
því að hjón og sambýlisfólk geti ekki
greitt meira en 500 þúsund krónur
á ári inn á lánið með þessum hætti
og á aðgerðin að vara í þrjú ár. Sam­
tals verður því skuldurum og leigj­
endum boðið að leggja 1,5 milljónir
króna inn á fasteignalán eða sérs­
taka fasteignareikninga í stað sér­
eignarlífeyrissjóðs og safna þannig
auknum lífeyrisréttindum.
Tillögurnar hafa þó verið gagn­
rýndar fyrir að gera ekki ráð fyrir því
að fólk geti niðurgreitt aðrar verð­
tryggðar skuldir sem urðu fyrir sömu
áhrifum og þau lán sem ríkisstjórn­
in vill leiðrétta. Bandalag háskóla­
manna hefur til að mynda farið fram
á að sömu lausnir verði boðnar þeim
sem vilja greiða niður námslán sem
ríkið veitir en þau eru verðtryggð.
Hámarkið ekki hátt
Það hámark sem sett er á mögulegar
greiðslur séreignarlífeyrissparnaðar
inn á húsnæðislánin er ekki hátt.
Hjón geta samtals verið með rúm­
lega 694 þúsund krónur í mánaðar­
tekjur, eða um 347 þúsund hvort um
sig, til að fylla hámarkið. Sex prósent
af þessum launum ná 500 þúsund
krónum á ársgrundvelli. Samkvæmt
upplýsingum á vef Hagstofu Íslands
voru meðallaun á síðasta ári 488
þúsund krónur, miðað við greidd
heildarlaun.
Enginn er þvingaður til að greiða
lífeyrissparnaðinn inn á fasteigna­
lán sitt eða í sértækan fasteigna­
sparnaðarsjóð, eins og leigutökum
á að bjóðast. Það er líkt og beinu
niðurfellingarnar sem fólk þarf að
sækja sérstaklega. Ekki kemur hins
vegar skýrt fram í tillögum sér­
fræðingahópsins eða kynningu for­
ystumanna ríkisstjórnarinnar hvort
þeir sem áfram hyggjast greiða
sparnaðinn inn í séreignarlífeyris­
sjóðinn njóti sama skattaafsláttar
og þeir sem gera það ekki. Áætl­
aður kostnaður ríkisstjórnarinn­
ar af þessum aðgerðum, það er
séreignar lífeyrisleiðinni, er metinn
40 milljarðar. Kostnaðurinn felst í
töpuðum skatttekjum á næstu ára­
tugum en greiddur er tekjuskattur af
greiðslum sem koma úr séreignarlíf­
eyrissjóðum líkt og öðrum lífeyris­
réttindum.
Fólk á leigumarkaði setji sparnað á íbúðareikning en ekki í sjóð
Aðalsteinn Kjartansson
adalsteinn@dv.is Svona lítur
dæmið út
Sparnaður reiknar út aðgerðirnar
n DV leitaði til sérfræðinga hjá
fyrirtækinu Sparnaði til að reikna út
mögulega útkomu boðaðra aðgerða
ríkisstjórnarinnar á verðtryggð lán
einstaklinga. Rétt er að taka fram
að enn á eftir að útfæra nokkra hluti
í tillögum stjórnvalda og ekki liggja
allar upplýsingar fyrir. Þessi dæmi
eru reiknuð út frá þeim forsendum að
viðkomandi hafi ekki fengið aðstoð
stjórnvalda áður, en frá hruni hafa lang-
flest heimili í landinu notið einhverrar
aðstoðar, ýmist í formi 110% leiðarinn-
ar, sérstakra vaxtabóta eða einhverra
hinna aðgerðanna sem gripið var til.
Forsendur útreiknings
Lán tekið árið 2002
Nafnverð eftirstöðva í dag 8.120.000
Staða láns á gjalddaga 15.100.000
Allt notað
Bara niðurfelling
Bara sparnaður
Greiðslubyrðin getur lækkað um
rúmar 34 þúsund krónur á mánuði ef
hjón eða sambýlisfólk á rétt á fullri
niðurfellingu og geta nýtt sér viðbót-
arlífeyrissparnaðarleiðina að fullu. Til
þess þurfa þau meira en 670 þúsunda
króna tekjur á mánuði samanlagt.
Greiðslubyrði getur lækkað um tæpar
22 þúsund krónur á mánuði ef hjón eða
sambýlisfólk á rétt á fullri niðurfærslu
frá ríkisstjórninni. Það krefst þess hins
vegar að þau hafi aldrei fengið aðstoð
frá ríkinu vegna skulda frá hruni. Öll slík
aðstoð kemur til frádráttar.
Greiðslubyrði getur lækkað um tæpar
níu þúsund krónur á mánuði ef hjón
eða sambýlisfólk nýtir sér viðbót-
arlífeyrissparnaðarleiðina að fullu. Til
þess þurfa þau meira en 670 þúsunda
króna tekjur á mánuði samanlagt.
Greiðslu-
byrði í dag
81.274
Greiðslu-
byrði í dag
81.274
Greiðslu-
byrði í dag
81.274
Greiðslu-
byrði 01.01.17
47.130
Mismunur
34.144
Mismunur
21.508
Greiðslu-
byrði 01.01.17
59.766
Mismunur
8.506
Greiðslu-
byrði 01.01.17
72.768
Sparnaðurinn Sigmundur Davíð er einn helsti talsmaður aðgerðanna sem fela í sér að fólki er gert kleift að leggja séreignarlífeyrissparnað
að veði í húsnæði. Sparnaðurinn gæti étist upp í verðbólguskoti. Mynd Sigtryggur Ari