Landshagsskýrslur fyrir Ísland - 01.01.1908, Blaðsíða 134

128
slept, þá væri kaupstaðarfólkið á landinu samt 21,400 manns, eða fullur fjórði hluti
allra landsmanna.
Frá árslokum 1901 til ársloka 1906 hefur fjölgunin í kaupstöðum og kaup-
túnum verið:
Á Suðurlandi yfir liöfuð ... ... 50.7% í stærstu slöðunum hefur hún verið:
á Vesturlandi — — 45.5— í Hafnarfirði . 93.5%
á Norðurlandi— — ... 34.0— í Reykjavík 55.0—
á Austurlandi — — 19.3 — á ísafirði . 40.4—
á öllu landinu ... 44.0— á Akureyri 27.8—
á Seyðisfirði 7.2—
Á austurlandi hefur fjölgunin frá 1893—1901 verið allt ol' ör tyrir þá at-
vinnu sem kauptún og verslunarstaðir gátu látið í tje. Siðustu fimm ár dregur þess
vegna úr henni. 1901 hefur Seyðisfjörður í þessum skýrslum verið talinn með 108(5
íbúum, en þetta hefnr verið leiðrjett nú, eptir fólkstölunni 1901, í 817 íbúa. Þegar
reiknað er hvað þar hefur Ijölgað, eru þórarinsstaðaeyri og Hánefsstaðaeyri taldar
með kaupstöðunum 1906 eins og mun liafa verið gjörl 1901.
í Reykjavik átti lieima við árslokin 1906 8. hver maður á landinu, eða 12°/o
af öllum landsmönnum. 1905 var þar 9. hver maður á landinu. Ef bærinn heldur
áfram að vaxa með sama hraða og síðustu 5 árin, þá ættu Reykjavíkurbúar að verða
12,000 1910, og 24,000 árið 1920, þá er hvorki gjört ráð fyrir neinum apturkípp í
fjölguninni, nje neinu sjerstöku stökki áfram. Líklega vex bærinn ekki svo lljótt,
og enn sem komið er mun ekki vera ástæða til að ímynda sjer að vöxturinn verði
meiri, en gjört var ráð fyrir í Landshagsskýrslunum 1906 bls. 109, eða að ibúar
Reykjavíkur yrðu 20,000 árið 1921, 30,000 árið 1933, 40,000 árið 1945, og 50,000,
sem næst 1950. Síðustu árin hefur Hafnarfjörður vaxið mjög mikið á hverju ári,
og það hefur dregið úr flutningunum til Reykjavíkur, sem annars hefðu orðið meiri.
Á Isafirði átti lieima við árslokin 1906 1.9°/o af landsmönnum, eða 1 maður
af hverjum 50. Kaupstaðurinn mundi vaxa fljótar nú, ef hann ætti ekki í baráttu
við Rolungarvík, sem mun liggja betur við fiskiveiðum. Kaupstaðurinn hefur samt
vaxið frá 1893—01 um 35.0% eða árlega um 4.4°/o og frá 1901—06 um 40.4% eða
árlega um 8.1°/o. Frá 1893—06 hefur vöxturinn verið 89.3% eða árlega 6,9%. Ept-
ir vextinum að dæma 13 árin siðustu ættu að verða 3,000 m. á ísafirði 1920, en ef
fara mætti eptir 5 siðustu árunum ælti það að verða 1918.
Á Akureyri á hver 48. maður á landinu lieima, eða 2.0% af öllum lands-
mönnum. Akureyri hefur vaxið frá því:
1893—1906 um 187% eða árlega ........................................ 14.4%
1893—1901 um 142--------— .................. »............... 28.4—
1901—1906 um 27,8-------—............................................ 5.6—
Með vextinum eptir aldamótin ætti Akureyri að hafa 3,000 manns árið 1920, og 6,000
manns fyrir 1950. En sje Norðlendingum alvara með það að efna þar til höfuð-
slaðar fyrir sig, og svo sýnist lielst vera, þá vex Akureyri miklu fljótar en það. Sje
mannfjöldinn 1893 og tjölgunin írá því ári og til 1906 lögð til grundvallar, þá tvö-
faldast bærinn á skemmri tíma en að ofan segir. Öll skilyrði sýnast fyrir liendi til
þess, að 1950 getí íbúar Akureyrar verið orðnir 25,000 manns.
Fólkstalan á Seyðisfirði hefur verið 1893 ................... 534 m.
1901................... ........................................... 817 —
1906 (Seyðisíjörður sjálfur 778 m. og þórarinsstaða- og Hánefsslaðaeyri 98 m.) 876 —