Landshagsskýrslur fyrir Ísland - 01.01.1908, Side 48

42
107 °/oo
39—
10 —
Ábúenduj* yfir 20—30 hundr. eru 701
- 30—50 — — 261
— — á yfir 50 — — 63
Alls 6575 1000
18 af hverju hundraði bænda búa á 5 hundr. í jörðu eða minna. 52 af liundraði
búa á 6—15 hundr. í jörðu. Á stærri jörðum en 10 hundr. búa 52 bændur af
hverjum 100. Á jörðum sem eru stærri en 50 hundr. býr einn búandi af hverju
hundr. Þær jarðir eru stundum metnar upp að 150 hundr. Embættismenn, kaup-
menn, borgarar og aðrir eru bjer taldir bændur, ef þeir hafa bú á jörð eða jarðar-
parti sem metinn er til dýrleika.
Að ákveða meðatverð jarðarhundraðanna á landinu er erfitt nú eptir að
fasteignarsölugjaldið hefur verið afnumið. En fyrir 25 árum var álitið að það væri
100 kr. Nú er ekki eptir öðru að fara en sölu jarða sem eru kunnar á einhvern
liátt. Ivringum Reykjavík liefur komið fyrir að jarðarhundraðið hefur verið selt fyrir
o. 1000 kr.; í Múlasýslum liefur jarðarhundaðið allt af verið tvöfallt dýrara en ann-
arstaðar og jafnvel ferfallt. Nú þegar miklu liægra er að fá peningalán til að kaupa
jarðir fyrir en áðui', hafa jarðeignir komist í liærra verð. Ef jarðarhundraðið er
sett á 150 kr. upp og niður nú, mun það ekki vera of hátt. Þá væru öll byggð
jarðarhundruð á landinu hjer um bil 12.700 þúsund kr. virði nú.
3. Naiitpeningiir hefur verið á ýmsum tímum:
35.800
31.100
21.400
25.500
25.500
26.800
1861—69
1871—80
1881—90
1891—00
1901—05
1906—
meðaltal
20.600
20.700
18.100
22.500
26.300
25.159
1703 ...................
1770 .......................
1783 ...................
1821—30 meðaltal...........
1849 ...................
1858—59 meðaltal............
Árin 1703 —1849 og 1891 -1906, eru kálfar með taldir; árin þar á milli ekki.
Kálfar eru 800 færri 1906 en 1905, og það lítur því svo út, sem fjölgun á nautgrip-
um sje ekki í vændum næstu ár.
Nautgripir voru á hvert 100 landsmanna:
1703 ... ....................... 71 1891 — 05 meðaltal ................30
1770 ....................... ... 67 1896—00 — ............... 31
1849 ............................ 43 1905 ........................... 33
sjeu kýr virtar á 100 kr. nautgripir 1 árs og eldri á 60 kr., veturgamall nautpeningur
á 35 kr. og kálfar á 15 kr. verður ölt nautpeningseignin 1906 í peningum 2.071 þús.
Fjenaður hefur verið á ýmsum tímum:
4
1703 ...
1770...
1783 ...
1821—30
1849 ...
1858—59
meðaltal.
meðaltal...........
Ái'in 1703—1849 og
þau eklci talin i íjártölunni.
... 278.000
378.000
... 332.000
426.000
... 619.000
. 346.000
1891—1906
eru
1861—69 meðaltal ........... 360.000
1871—80 — 432.000
1881—90 — 414.000
1891—00 — 748.000
1901—05 — 717.000
1906 .;.................... 778.142
lömb með talin, árin þar á milli eru
1703
1770 ...
1849
Sauðfjártalan hefur verið á hvert 100 manns á landinu.
533 kindur
1891—95 meðaltal
839
1048
1896—00 —
1905 .....
1081 kindur
980 —
977 —
Sauðfjáreignin hefur tiltölulega verið mest 1891—95, þar næst 1849, í þriðju röð
koma þeir tímar, er nú lifum vjer á.