Fréttablaðið - 27.01.2016, Blaðsíða 18

Áður en Apple kynnti afkomu fjórða
ársfjórðungs síðasta árs í gærkvöldi
var því spáð að söluaukningin milli
ára yrði mun minni en árin áður.
Nú spá sérfræðingar að þetta sé
byrjunin á hnignun í sölu iPhone á
árinu 2016.
Apple átti stórkostlegt ár eftir
að hafa kynnt síma með stærri
skjá, iPhone 6, auk stærri útgáfu af
þeim síma, iPhone 6 Plus, í septem­
ber árið 2014. En talið er að of lítil
þróun hafi orðið milli iPhone 6 og
6S, sem kynntur var í september
2015, því séu neytendur annað­
hvort að kaupa gamla iPhone 6
síma eða bíða eftir tækninýjungum
hjá iPhone 7, sem er væntanlegur í
september 2016.
Reuters greinir frá því að spáð
sé að sala á iPhone muni dragast
saman á fyrsta fjórðungi þessa árs
sem yrði fyrsti samdráttur milli
fjórðunga síðan fyrsti iPhone
síminn var kynntur árið 2007. Sér­
fræðingar spá að 54,6 milljónir síma
muni seljast á fyrsta fjórðungi þessa
árs, samanborið við 61,2 milljónir
síma á sama fjórðungi ársins 2015,
sem var fjörutíu prósenta aukning
milli ára.
Afkoman hafði ekki verið kynnt
þegar Markaðurinn fór í prentun en
þá höfðu hlutabréf í Apple lækkað
um tíu prósent síðan í byrjun októ­
ber. – sg
Spá hnignun í sölu iPhone
Mat Capacent á virði olíufélags­
ins N1 er einum milljarði lægra en
markaðsvirði félagsins var við lokun
markaða í gær. Samkvæmt verðmati
Capacent er virði félagsins 15,37
milljarðar króna. Markaðsvirði
félagsins, þegar matið var gert, var
16,57 milljarðar en 16,38 milljarðar
í gær.
Capacent segir að vöxtur og hagn­
aður til framtíðar séu lykilatriði við
mat á virði félagsins. „Vöxtur með
núverandi viðskiptamódeli verður
að teljast frekar ólíklegur. Aukinn
hagnaður getur orðið til með veru­
legri lækkun á kostnaði eða þá að,
og kannski líklegar, við áherslu­
breytingar varðandi vörur og við­
skiptavini,“ segir í verðmatinu. Þá
segir að margt bendi til þess að
framtíðin í sölu á jarðefnaelds­
neyti, ekki síst fyrir bifreiðar, sé ekki
björt, þó ekki séu miklar breytingar
í vændum á allra næstu árum. Capa­
cent segir að veruleg óvissa ríki um
hvað framtíðin beri í skauti sér fyrir
félagið. Hæfileiki til að takast á við
breyttar aðstæður verði lykilatriði
fyrir framtíð félagsins
Í verðmati Capacent segir að árið
2014 hafi markaðshlutdeild N1 á
eldsneytismarkaði á Íslandi verið
37%. Helstu samkeppnisaðilar séu
Olís, Skeljungur og Atlantsolía.
„Samkeppnisumhverfið gæti þó
breyst fljótlega þar sem tvær smá­
sölukeðjur, Costco og Kaupás, hafa
lýst yfir áhuga á að selja eldsneyti til
bifreiða við útsölustaði sína.“
Á meðal helstu áhættuþátta í
rekstri félagsins segir Capacent að
sé gjaldeyrisáhætta. Eldsneyti er
keypt í bandarískum dollurum en
að mestu selt í íslenskum krónum.
Þessari áhættu sé mætt með sér­
stökum samningum og lágri birgða­
stöðu. „Sveiflur í eldsneytisverði
skapa einnig áhættu sem öðru
fremur er háð stærð og aldri birgða.
En þrátt fyrir töluverð skammtíma­
áhrif eru sveiflur í verði á gjaldeyri
og eldsneyti ekki líklegar til að hafa
veruleg langtímaáhrif á reksturinn,“
segir í matinu. Það sé þó vert að
geta þess að téðar sveiflur geti haft
veruleg áhrif á hagnaðarhlutföll
með þeim afleiðingum að saman­
burður milli ára getur verið verulega
skakkur. – jhh
Telja markaðsvirði N1 of hátt
Á meðal helstu áhættuþátta í rekstri N1 er gengisáhætta. Fréttablaðið/Valli
Sala á iPhone 6S hefur ekki verið í sam-
ræmi við væntingar. Fréttablaðið/Getty
Á síðastliðnu ári afgreiddi Kaup­
höllin sextíu og sjö eftirlitsmál, þar
af var tuttugu ábendingum vísað til
Fjármálaeftirlitsins (FME), segir í
tilkynningu.
Kauphöllin afgreiddi mun færri
mál en árið 2014 þegar áttatíu og
níu mál voru afgreidd, fleiri ábend­
ingar voru þó sendar til FME, en
fimmtán ábendingar voru sendar
til FME árið 2014.
Þremur málum var vísað til
Viður laganefndar Kauphallarinn­
ar til frekari meðferðar árið 2015.
Einu þeirra var lokið með opin­
berri áminningu og févíti en beðið
er eftir úrskurði Viðurlaganefndar
í hinum tveimur.
Af málunum sextíu og sjö,
afgreiddi Kauphöllin 49 mál vegna
gruns um brot á reglum um upp­
lýsingagjöf félaga á markaði („upp­
lýsingarskyldueftirlit“) en tuttugu
mál sem lutu að viðskiptum með
verðbréf („viðskiptaeftirlit“).
Í upplýsingaskyldueftirliti
var tuttugu og eitt mál afgreitt með
athugasemd og sex málum lokið
með óopinberri áminningu. Tvö
mál voru afgreidd með opinberri
áminningu og févíti. Sjö málum
var vísað til FME til frekari skoð­
unar. Alls var nítján málum lokið
án aðgerða.
Af þeim málum sem lutu að við­
skiptum með verðbréf voru tvö
mál afgreidd með athugasemd.
Eitt mál var afgreitt með óopin­
berri áminningu. Þrettán málum
var vísað til FME til frekari skoð­
unar. Fimm málum var lokið án
aðgerða. – sg
Tuttugu málum vísað til
FME árið 2015
Kauphöllin afgreiddi mun færri mál árið 2015 en 2014. Fréttablaðið/GVa
„Fyrirtæki sem hegða sér á sam­
félagslega ábyrgan hátt standa sig
betur en önnur með tilliti til arð­
semi, hagnaðar og orðspors,“ segir
Mads Øvlisen, fyrrum stjórnarfor­
maður Lego og fyrrum stjórnarfor­
maður og forstjóri danska lyfjafyrir­
tækisins Novo Nordisk, og vísar þar
til nýrra rannsókna.
Mads hefur í áratugi verið tals­
maður þess að fyrirtæki hagi sér á
samfélagslega ábyrgan hátt og mun
flytja erindi á ráðstefnu Festu og
Samtaka atvinnulífsins um sam­
félagslega ábyrgð á fimmtudaginn.
Oft hefur verið fullyrt að megin­
markmið fyrirtækja sé að skila eig­
endum sínum hámarks arðsemi.
„Mér hef aldrei fundist það gagnleg
afstaða. Möguleikar fyrirtækja til að
skapa og skila hagnaði velta ekki
bara á því að vinna í þágu hluthafa.
Ef þú ert að reka skapandi fyrirtæki
þarftu að hafa traust samfélagsins
til að sinna rannsóknum og þannig
orðspor að háskólafólk vilji vinna
hjá þér,“ segir Mads.
„Lyfjafyrirtæki þurfa til að mynda
að framkvæma tilraunir á dýrum
þannig að dýraverndarsamtök reyni
ekki að láta loka fyrirtækinu.“
Þá verði stjórnendur að vera til­
búnir að ræða samfélagslega ábyrgð
við fleiri aðila en hluthafa sína. „Ég
hef ekki trú á því að fyrirtæki geti
sett sér markmið um samfélagslega
ábyrgð í tómarúmi. Þau þurfa að
ræða við sína helstu gagnrýnendur,
sem oft eru frjáls félagasamtök og
borgarar með aðra heimssýn en
fyrirtækið.“
Hins vegar þyki fulltrúum margra
fyrirtækja óþægilegt að ræða við
aðila utan við fyrirtækið um sam­
félagslega ábyrgð.
Mads bendir á að árið 2004 hafi
hluthafar Novo Nordisk  komið
ákvæði í samþykktir félagsins um að
fyrirtækið yrði rekið á fjárhagslega,
samfélagslega og umhverfislega
ábyrgan hátt. „Með þessu gáfum við
út að fyrirtækið gæti verið tilbúið að
fórna skammtímaágóða til að stuðla
að hagnaði til lengri tíma.“
Meðal helstu afurða Novo Nord­
isk eru lyf fyrir sykursjúka. Mads
segir að fyrirtækið hafi sett sér það
markmið að útrýma sykursýki. Það
myndi um leið útrýma þörfinni fyrir
lyf fyrirtækisins.
Með því sé verið að breyta rétt en
einnig sé markmiðið mjög hvetj­
andi fyrir starfsfólk fyrirtækisins
enda sykursýki eitt mesta skaðræði
sem herjar á mannkynið.
Mads segir öll fyrirtæki geta hegð­
að sér á samfélagslega ábyrgan hátt,
jafnvel þó þau starfi í umdeildum
iðnaði. „Ég dæmi ekki. Það eru líf­
eyrissjóðir sem fjárfesta ekki í áfeng­
is­ eða tóbaksiðnaði. En þrátt fyrir
að þú sért í þessum iðnaði tel ég að
þú getir hagað þér á samfélagslega
ábyrgan hátt. Til dæmis með því að
tryggja að framleiðsla þín sé í sam­
ræmi við það sem megi búast við og
mannréttindi þeirra sem tína tób­
akið séu virt.“
ingvar@frettabladid.is
Ábyrgum fyrirtækjum
gengur betur en öðrum
Samfélagslega ábyrgum fyrirtækjum gengur betur en öðrum  að sögn Mads
Øvlisen, fyrrum stjórnarfomanns Lego og Novo Nordisk. Fyrirtæki þurfi að geta
átt samtal við sína hörðustu gagnrýnendur. Öll fyrirtæki geti verið ábyrg.
Ég hef ekki trú á því
fyrirtæki geti sett sér
markmið um samfélagslega
ábyrgð í tómarúmi. Þau
þurfa að ræða við sína helstu
gagnrýnendur.
Mads Øvlisen, fyrrum stjórnarformaður
Lego og Novo Nordisk
Mads Øvlisen hvíslar í eyra Kjeld Kirk Kristiansen, þáverandi varaformanns stjórnar
lego, á blaðamannafundi árið 2005. Mads segir stefnu lego um samfélagslega
ábyrgð hafa verið ein ástæða þess að hann tók að sér stjórnarmennsku í fyrir-
tækinu. Fréttablaðið/ePa
1.000
milljónir er upphæðin sem
markaðurinn ofmetur virði
N1 samkvæmt greiningu
Capacent.
Vöxtur með nú-
verandi viðskipta-
módeli verður að teljast
frekar ólíklegur.
Greining Capacent
2 7 . j a n ú a r 2 0 1 6 M I Ð V I K U D a G U r4 markaðuriNN
2
6
-0
1
-2
0
1
6

2
2
:3
5
F
B
0
5
6
s
_
P
0
3
9
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
3
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
1
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
2
7
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
8
4
7
-C
D
2
8
1
8
4
7
-C
B
E
C
1
8
4
7
-C
A
B
0
1
8
4
7
-C
9
7
4
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
4
B

F
B
0
5
6
s
_
2
6
_
1
_
2
0
1
6
C
M
Y
K