Lögmannablaðið - 01.09.2004, Page 35

35
í stjórn hans. Með dómi 1996:1199 var Þ
sakfelldur fyrir umboðssvik og fjárdrátt
gagnvart sjóðnum. Í dómi H 1998:4196 var
Þ síðan dæmdur bótaskyldur með vísan til
sakfellingar í áðurnefndum refsisómi.
B. Þegar litið er til stöðu starfsmannsins
Þegar meta á hvort víkja megi frá meginreglu
23. gr. skaðabótalaga verður að horfa til þess
hvort eðlilegt sé að starfsmaðurinn stöðu sinnar
vegna og þekkingar umfram vinnuveitanda sinn
eigi fremur að bera tjónið en vinnuveitandinn. Er
staða viðkomandi starfsmanns svo sérstaks eðlis
séð í ljósi þess tjóns sem orðið hefur að eðlilegra
sé útfrá varnaðarsjónarmiðum að hann beri tjónið
en vinnuveitandinn. Í þeim tilvikum kemur til
greina að víkja frá meginreglunni um að áhættan á
að tjón verði í rekstri hvíli á vinnuveitandanum.
C. Þegar litið er til atvika að öðru leyti.
Varðandi þetta skilyrði hefur verið talið að líta
megi til sömu sjónarmiða og er að finna í 1. mgr.
24. gr. skaðabótalaga, þó þannig að meiri líkur séu
á að þessi sjónarmið leiði til þess að starfsmaður
verður ekki gerður bótaskyldur en myndi vera ef
um aðra tjónvalda en starfsmenn væri að ræða,
þ.e. ekki þá sem falla undir 23. gr. skaðabótalaga.6
Þetta er í fullu samræmi við þau sjónarmið sem að
baki 23. og 24. gr. skaðabótalaga búa, þ.e. að
lækkun eða brottfall bótaábyrgðar starfsmanns
skv. 23. gr. er meginregla en lækkun eða brottfall
bótaskyldu á grundvelli 24. gr. er undantekningar-
regla.7
Niðurstaða:
Telja verður niðurstöðu Hæstaréttar í máli nr.
482/2003 í fullu samræmi við það sem hér hefur
verið sagt um 23. gr. skaðabótalaga og þær for-
sendur sem að baki niðurstöðu þeirra dómsmála
liggja sem gerð hefur grein fyrir. Þannig veður t.d.
ekki séð að Hæstiréttur hafi talið gáleysi fram-
kvæmdastjórans í umrætt sinn vera stórkostlegt.
Þá var því á engu stigi málsins haldið fram að um
refsiverða háttsemi hans hafi verið að ræða.8
1 Alþingistíðindi. A-deild. 116. löggjafarþing, 1992–93,
þingskjal 596, 326 . mál, kafli 4.10, Dansk Karnov. 23. gr.
dönsku skaðabótalaganna, neðanmálsgrein nr. 111, Jens
Møller og Michael S. Wiisbye: Erstatningsansvarsloven
6.utg., 2003, bls. 475 og Bo von Eyben og Helle Isager:
Lærebog i erstatningsret, 5. utg., 2002, bls. 118.
Hvað varðar tengsl íslensku skaðabótalaganna frá 1993 við
dönsku skaðabótalögin þá segir eftirfarandi í greinargerð
með íslensku lögunum: „Fyrirmynd þessa frumvarps er því
dönsku skaðabótalögin frá 1984. – Ef frumvarpið verður að
lögum verða íslenskar reglur á því sviði skaðabótaréttar,
sem hér um ræðir, í stórum dráttum í samræmi við danskar,
finnskar, norskar og sænskar reglur, en þær eru ávöxtur
nokkurra áratuga starfs margra sérfræðinga. Við samningu
athugasemda með frumvarpinu var mikið stuðst við grein-
argerð sem fylgdi frumvarpi til dönsku laganna. Einkum á
þetta við um athugasemdir við einstakar greinar. Meðal
annarra rita, sem stuðst var við, má sérstaklega nefna
,,Erstatningsansvarsloven“ eftir Anders Vinding Kruse og
Jens Møller, 2. útg. Kaupmannahöfn 1989, og ,,Erstatning
og godtgørelse efter erstatningsansvarsloven og voldsoffer-
loven“ eftir Bernhard Gomard og Ditlev Wad, útg. í Kaup-
mannahöfn 1986.“
2 Alþingistíðindi. 116. löggjafarþing, 1992–93, þingskjal
596, 326. mál, kafli 4.10.
3 Jens Møller og Michael S. Wiisbye, bls. 475.
4 Alþingistíðindi. 116. löggjafarþing, 1992-93, þingskjal
596, 326. mál, kafli 4.10.
5 Dansk Karnov. Neðanmálsgrein nr. 112, Jens Møller og
Michael S. Wiisbye, bls. 475 og Bo von Eyben og Helle
Isager, bls. 118.
6 Dansk Karnov. Neðanmálsgrein 112.
7 Gomard og Wad: Erstatning og godtgørelse efter erstatn-
ingsansvarsloven og voldsofferloven. 1986, bls. 412.
8 Við ritun greinarinnar var stuðst við eftirfarandi dóma:
Íslenskir: Dómur Hæstaréttar 27. maí 2004 í máli nr.
482/2003, H 1996:1199 og H 1998:4196.
Danskir: U 1996:156 V, U 2002:1306 V og FED 1996:
1340.
L Ö G M A N N A B L A Ð I Ð