Fréttablaðið - 13.12.2014, Qupperneq 106

13. desember 2014 LAUGARDAGUR| HELGIN | 70
Laufabrauð er þunn og stökk hveitikaka
sem er mikilvægur hluti íslenskra jóla
og þorrans. Í laufabrauðið er skorið
allavega mynstur, en aðallega hið
fléttaða laufamynstur sem laufa-
brauðið er kennt við.
„Það á að gefa börnum
brauð að bíta í á jólunum,“
segir í vísunni enda var
brauð lengi fágætt á Íslandi
vegna lélegs innflutnings
á mjöli. Því var brauð á
meðal alþýðumanna fremur
hátíðarmatur og laufa-
brauðið fer í þann flokk.
Fyrst er minnst á laufabrauð
í orðabók Jóns Ólafssonar frá
Grunnavík frá fyrri hluta 18.
aldar þar sem segir að laufabrauð
sé sælgæti Íslendinga. Laufabrauð
er einnig nefnt í elstu matreiðslubók
sem kom út hér á landi árið 1800.
Ýmis skrautbrauð voru til í öðrum löndum en
þó þekkjast ekki algjörar hliðstæður íslenska laufabrauðsins. Sérstaða þess
er hve næfurþunnt það á að vera og telja margir að það sé vegna korn-
skortsins.
FRÓÐLEIKURINN LAUFABRAUÐ
Hluti af jólamatnum frá 18. öld
Þunnt vegna kornskorts
SKORIÐ ÚT Í laufabrauðið er skorið fléttað laufamynstur sem laufabrauðið er kennt
við.
KROSSGÁTA
LÁRÉTT
1. Berja mann í hvelli við ómannað útibú (9)
10. Herða fjötrana, þótt teygjanlegir séu (10)
11. Skemmtikrafturinn gleymir ekki varnarlið-
inu (11)
13. Hin sjúklega löngun í fjötra truflar svefn (10)
14. Ákveðnir hlutar af heildinni eru smáskorpur
(9)
15. Slengi gaddi í þá sem mesta vitið hafa (8)
16. Aur var að mér otað fyrir mat (7)
17. Ég fæ kið ef þið þaggið ruglið niður (5)
18. Hlaupa um í Evuklæðum með þunnan
skráp og glæran (8)
19. Losið um hamfarirnar (7)
21. Fjallkonan bakar kex (4)
23. Þessi sauður er öllum til ama en enginn sér
í gegnum hann (8)
25. Engin þjótum við með óverunum (9)
28. Fornsaga um bréfabindi? (4)
29. París féll að fótum hennar forðum daga/
hlaust af því eitt heljarstríð/hún var enda
ægifríð (6)
31. Í gististofu þakinni skán liggur sá rotvarði (12)
32. Þungmálmsflekkur þyngir færið (6)
33. Áttar sig er afturbeygðar birtast (6)
34. Stuttur, líka í spuna (7)
35. Innbyrti alisvín og var snupruð fyrir (6)
40. Er matarmatur forsenda þess að vinna fyrir
mat?
42. Rangur reikningur hljómar illa (8)
46. Keflið núllar ruglið (6)
47. Iðrasekkirnir VG, Sam- og Alþýðufylkingin
(8)
48. Fínasti náungi, þessi yfirmaður (8)
49. Getirðu tekið lýsi stenstu þessa raun (13)
LÓÐRÉTT
1. Vinna tilfærslu ómaga (14)
2. Brýst enn frá hokri með aumingja (17)
3. Frjóvga konur skv. leiðbeiningum, panta svo
spagettí og trúðaís (9)
4. Sunna var alltaf fullkomlega óskiljanleg þegar
Máni var fyrir henni (9)
5. Eru þessi egg úr eyðimerkurlúðu eða fiðurfé? (10)
6. Segir tónskeið minna á velgengni keflvísku
Bítlanna (10)
7. Sæki vatn fyrir gæfa dómara (8)
8. Glennir sig yfir gadd, birtast þá greinarmerki og
eru hin hvössustu (9)
9. Er asmakastið svarið við hverri raun? (9)
12. Einn staflinn er fyrir munaðarlausan (9)
20. Það sem Gamli Óli skaut áður en hann lak niður
úr hita (8)
21. Frosin mósa leitar leiðindadrósa (7)
22. Þetta geri ég ekki í þögn heldur orgi miklu (7)
24. Vil að ég nái í skít þess sem búið er að
bleikja (8)
26. Þar fór hinn fokdýri snafs í hundskjaft (7)
27. Sekkur vaðmáls sýnir dónaskap á dansleik (10)
29. Bukkaþvag er býsna þunnur morgungrautur (9)
30. Samtenging hinna rödduðu önghljóða? (3)
36. Tímabil neikvæðs hagnaðar segir sá er illa þolir
mótlætið (6)
37. Fór til að finna óbrenglaða liti regnbogans (6)
38. Hef vit fyrir afkomanda, kallið það hvað sem þið
viljið (6)
39. Ég er fátækur, það er ekki fullkomið (5)
41. Kem matnum alltaf í tinkrús (5)
43. Skoða bekkjarrós með stækkunargleri (4)
44. Hvern hefði grunað óðar um slíka brenglun? (4)
45. Ferð á tíðum (3)
VEGLEG VERÐLAUN
LAUSNARORÐ
Ef bókstöfunum í skyggðu reitunum er raðað rétt saman birtast algjörlega
misheppnuð viðskipti. Sendið lausnarorðið í síðasta lagi 17. desember
næstkomandi á krossgata@frettabladid.is merkt „13. desember“.
Vikulega er dregið er úr inn-
sendum lausnarorðum og fær
vinningshafi eintak af bókinni
Tommi Teits Undraheimurinn
minn eftir L. Pichon frá
Forlaginu. Vinningshafi síðustu
viku var Ásdís Ívarsdóttir,
Akureyri.
Lausnarorð síðustu viku var
R J Ú P N A V E I Ð A R
1 2 3 4 5 6 7 8 9
10
11 12
13
14
15
16 17
18
19 20 21 22
23 24
25 26 27 28
29 30
31 32
33
34 35 36 37 38
39 40 41
42 43 44 45
46 47
48
49
J A K A H L A U P O H S S B
Ó A J F R Æ F L A R O K K A R A
G A R Ð A R Í K I S F G I Ý
A L L S K L Æ Ð A S K Á P I N N
R A M M L E I K I L S L A I
N E A N N Á L A S T U N G U N A
I N N A G G U R A K A G
R Ú N N A Ð U R Æ Í S K A N K A
R E K O R Ð A B Ó K A R G E R Ð
S M Á K V A B B N E Ó M L
A T S B A R Ó L U S T A U R
S K R A T T A H E R Í A L R
A R S Æ A F A R B R E I Ð I R
Á R B Í T I N N Á J N U I
A N N S Á L M A S Ö N G T
H R A U N S A N D E L D Ý F U M
E L J E I N V E L D I Ó Á
K O K K Á L A Ð I N U R I Ð I L
L A L L E I Ð I N N U I
A U R A L A U S A Ð A N Í R Æ Ð
Á Facebook-
síðunni
Krossgátan er að
finna ábendingar, til-
kynningar og leiðrétt-
ingar ef þörf krefur.
Skoðaðu úrvalið á
NOTADIR.BRIMBORG.IS
Söludeildir eru opnar virka daga kl. 9-17 og laugardaga kl. 12-16
Brimborg Reykjavík: Bíldshöfða 6, sími 515 7030
Brimborg Reykjavík: Bíldshöfða 8, sími 515 7040
Brimborg Akureyri: Tryggvabraut 5, sími 515 7050
Notaðir bílar
- Brimborg
400.000 KR.

FERÐAFJÖR
FINNDU BÍLINN ÞINN Á
NOTADIR.BRIMBORG.IS
*Allir sem kaupa notaðan bíl af Brimborg á tímabilinu 1. nóvember 2014 til og með 22. desember 2014 fara í pott. Einn heppinn vinningshafi
verður svo dreginn út 23. desember 2014 og fær hann 400.000 kr. gjafabréf frá WOW air. Athugið á ekki við um umboðssölubíla.
Kauptu notaðan bíl af Brimborg
og þú átt möguleika á að vinna
* GJAFABRÉF FRÁ WOWair
NOTAÐIR BÍLAR
Vertu með!
Hvert myndir
þú fara?
Í MIKLU ÚRVALI
Tilboð: 3.160.000 kr.
Ford Kuga Titanium S RVZ65
Skráður apríl 2012, 2,0TDCi dísil, beinskiptur
Ekinn 81.000 km.
Ásett verð: 3.590.000 kr.
Tilboð: 2.950.000 kr.
Ford Focus Trend Edition ORK29
Skráður nóvember 2013, 1,0i bensín, beinskiptur
Ekinn 16.000 km.
Ásett verð: 3.090.000 kr.
Verð: 1.050.000 kr.
Toyota Avensis Sol DP114
Skráður júní 2006, 1,8i bensín, beinskiptur
Ekinn 134.000 km.
Ásett verð: 1.190.000 kr.