Gripla - 20.12.2004, Síða 62

GRIPLA60
Lyngdal Magnússon 2003:42–47). Var›veisla kristinréttarins í mi›aldahand-
ritum bendir til a› fla› sé rétt ályktun en útgefendur kristinréttar Árna í Norges
gamle love prenta 46 kafla (NgL V:16–56).29
Reyndar standa nánast allir flessir kaflar, fl.e. I.–IX. hluti, í elsta hand-
ritinu, AM 49 8vo, en fyrsta hlutann (1.–7. kafli) er a›eins a› finna á innan vi›
10% mi›aldahandrita. Áttunda hlutann (40.–42. kafli) er ví›ar a› finna á
mi›aldahandritum e›a í rúmum helmingi tilvika (fl.e. ef bá›ar ger›ir 41. kafla
eru lag›ar saman); níundi hlutinn (43.–46. kafli) er hins vegar sjaldgæfur, flrír
af fjórum köflum eru a›eins á 4% mi›aldahandrita (Magnús Lyngdal Magn-
ússon 2002:228–229).
Kristindómsbálkur Járnsí›u er a›eins sjö kaflar; flar eru auk trúarjátningar-
innar greinar um konungaerf›ir og ei›a. Hann rei›ir sig (nánast or›rétt) á
kristinrétt n‡rri Gulaflingslaga en tekur fla›an einungis upphafi› sem fló má
kalla me› réttu nokkurs konar inngang a› kristinréttinum sjálfum. fiar er ein
grein (2. kafli) b‡sna mikilvæg:
Nv af flui at gu›s miskunn ser til fless florf hversdaglega utolulegs ly›s,
oc imis fiolmennis, fla hever hann skipat tueim sinom flionom at vera
augsynilega hans umbo›s menn um flessa helga tru, oc hans heilagt
logmal, go›om monnom til rættinda, en vandom monnom til refsingar
oc reinsanar. Ero fleir tueir, annar(r) konongr, en annar(r) byscop, hever
konongr af gu›e veralldlegt valld til veralldlegra luta, en byscop and-
lect valld til andlegra luta, oc a hvarr fleirra at styrkia annars valld til
rættra luta oc loglegra, oc kannaz vi› sek, at fleir hava valld oc yfer
bo› af sialvom gu›e, en æigi af ser; oc fyr flui at fleir ero gu›s umbo›s
menn, hins oc annars at flat sia aller, at fleirra ma a enga lund missa,
fless ins flri›ia at sialfr gu› vir›iz at kalla sek me› fleirra nofnom, fla er
sa i miklum haska sannlega vi› gu›, er fla styrker eigi me› fullkom-
inne ast oc ræzlo til sins valldz, fless er gu› hever fleim til skipat, flar
sem fleir bera sua mikla ahyggio firer landz folkino, oc abyrgiaz firi
gu›e, allra hellzt flar sem login vatta me› sta›om e›a merkiom sua, at
hvarke mege hƒf›ingiarnir, ef fleir geyma fless, anau›ga e›a flyngia
folkino, oc me› of mikille a›yng›, oc at eigi megi favittrir menn synia
hofdingionum loglegrar flegnskylldo fire flriozku saker e›a skamsynn-
ar uvizku (Járnsí›a:12–13).
29 fiess ber fló a› geta a› hér eru kaflar tölusettir me› tvenns konar hætti. Sé teki› mi› af tölum
innan sviga hefur lesandi undir höndum 35 kafla ger› kristinréttar Árna.