Gripla - 20.12.2004, Side 80

GRIPLA78
Hólabiskupsdæmi kom flví út á hans tí› (DI III:98–99). Í Lögmannsannál
segir vi› ári› 1343 a› Ormur hafi deilt vi› klausturbræ›ur á Mö›ruvöllum og
kasta› sumum fleirra í myrkrastofu. fiá „spente hann fast Hola kirkiu godze
flui sem fleir herra Egill byskop ok sira Einar Haflida son hofdu vndir komit.“
Ári sí›ar stendur rita› a› biskupar hafi gerst har›ir mjög vi› lær›a menn og
leika á Íslandi (Islandske Annaler:274). Steininn tók fló úr ári› 1347:
Byskupar a Islandi gerduz sua hardir uid lannz folkid ok toku af
monnum penga sua at menn mattu uarla unndir bua. ™ alflingi skrifudu
Nordlendingar bref til Magnusar kongs med radi Hollta [fl.e. Holta
fiorgrímssonar hir›stjóra] af fleim lannzins uana sem fyrri byskupar
hofdu halldit af sinni yfirferd ok mannfiold i uisiteran saung til kirkna
ok tiunnda gialld. greinndi serhueria hluti er fleir uilldu at helldiz eftir
fornum uana. badu fleir konginn miukum ordum flat sama styrkia med
sinni roksemd ok fyrir fletta bref settu xij bænndr af Nordlenndingum
sin insigli en almugin a Islandi samflyckti a iij flingum (Islandske
Annaler:223).53
Ormur vir›ist vi› fletta hafa dregi› í land og bau› á Hegranessflingi a› halda
fornan landsrétt, utan a› tíundir skyldu lúkast flar sem eignir lægju eftir lög-
um, en bændur og alfl‡›a neitu›u (Islandske Annaler:213).
Bæ›i Ormur Ásláksson og Jón Sigur›sson Skálholtsbiskup sigldu nú utan.
Jón kom út ári sí›ar og reyndi a› koma á sættargjör› í deilum Orms og
nor›lenskra leikmanna en bændur vildu me› engu móti undir hann leggja né
sættast vi› Hólabiskup. Jón lést skömmu sí›ar en næsta sumar kom Ormur út
me› bréfum og stefndi fleim mönnum utan á konungsfund sem samtök höf›u
haft í móti biskupi (Islandske Annaler:275–276). Bændur sem fóru utan sigldu
heim me› bréf konungs flar sem fleim var bo›i› a› s‡na konungsvaldinu
hl‡›ni og „vpp luka hir›stiora várum her sua mikit go›z sem fler lukit kirki-
unni“ (DI III:73).54
53 Um er a› ræ›a annálsbrot, tali› rita› í Mö›ruvallaklaustri (Islandske Annaler:xx). Sjá einnig
Lögmannsannál (Islandske Annaler:274) en flar er frásögnin ekki eins ‡tarleg.
54 Sjá einnig réttarbót Magnúsar konungs (DI III:75–76). Magnús Stefánsson (1978:237) telur
hana ranglega tímasetta í Íslenzku fornbréfasafni og vill heldur færa hana til ársins 1319 í
tengslum vi› kæru Nor›lendinga á hendur Au›uni rau›a.