Gripla - 01.01.2002, Blaðsíða 271

ANDMÆLARÆÐUR
269
Þegar búið er að klippa mansöngsefnið burtu virðist næsta eðlilegt að hafa
kaflaskil á undan því að meyjamar vakna: nýr kafli hefst í sögunni við að þær
fá málið og segja sögu sína. Þetta atriði — að skil milli kafla færist til þegar
rímum er breytt í prósa — er eitt af einkennum slíkrar formbreytingar (úr rím-
um í prósa).1 Hér þarf því ekki að vera um bein tengsl prósagerðanna að ræða.
3) Þriðja röksemdin fyrir sameiginlegu forriti allra prósagerðanna er frávik
í lok sögunnar í bæði A- og C-gerð þar sem sagt er frá því að brotnar séu fem-
ar dyr á haug hinnar afturgengnu skjaldmeyjar Vamar. I rímunum segir að fem-
ar dyr finnist á haugnum og í B-gerð opnast dymar hins vegar sjálfkrafa. Enda
þótt Aðalheiði finnist þetta benda til þess að A- og C-gerð styðjist þama við
sömu heimild segir hún á öðmm stað svo um vinnubrögð höfundar A-gerðar:
Misskilning við lok sögunnar má að einhverju leyti rekja til *C-gerðar
... en m.t.t. þess að höfundur A-gerðar styðst einnig við rímumar,
mætti jafnvel álykta sem svo að skilningi hans á skáldamáli þeirra hafi
verið ábótavant. Vafalaust mætti líka kenna óvandvirkni eða fljótfæmi
um ... (cviii-cix)
Þetta er lóðið. Það em ekki knýjandi rök til þess að álíta að höfundur A-gerð-
ar hafi haft neitt fyrir sér annað en rímumar þegar hann samdi efniságrip sitt.
Altént eru ekki rök til þess að fullyrða eins og Aðalheiður gerir að
[þ]ótt A-gerð sé fyrst og fremst efniságrip, [sé] ljóst að höfundur henn-
ar [hafi] viðað að sér tiltækum heimildum áður en hann hófst handa við
gerð ágripsins. (xcvi)
Hins vegar er ekki ólíklegt að rímumar hafi hann eða hún þekkt bæði af bók
og í munnlegri geymd.
VII
Þetta er nú orðið mikið mál um atriði sem einhverjum kunna að finnast skipta
litlu máli. En þau eru dregin hér fram til þess að sýna að sú aðferð sem dokt-
orsefni notar við að rekja vensl gerðanna nýtist misvel eftir því hvers eðlis
gerðimar em. Hún hentar A-gerðinni ekki vel og gerir meira úr líkindum
1 Matthew J. Driscoll, viva voce.