Gerðir kirkjuþings - 2003, Qupperneq 95

Á grundvelli minnisblaðs til dóms- og kirkjumálaráðherra, sem hafði að geyma þau
atriði sem að ofan eru rakin, taldi ráðherra rétt að rætt yrði við formann KGSÍ og þess
yrði freistað að leita eftir sameiginlegri niðurstöðu.
Var síðan haldinn fundur með fulltrúunum og formanni KGSI þar sem upplýst var
hvaða breytingar ráðuneytin teldu geta verið í sjónmáli. Það væri forsenda fyrir
breyttu fyrirkomulagi að ekki rynni meira fjármagn til kirkjugarða en nú er. Telja
mætti víst, að ef kirkjuþing og aðrir aðilar á kirkjulegum vettvangi fallast á
tillögumar, þá sé ekkert því til fyrirstöðu að semja lagabreytingar sem tækju gildi frá
og með árinu 2005 í kjölfar fjárlagavinnsluimar á næsta ári, 2004. Eins megi ávallt
búast við því að breytingar kunni að vera gerðar á framlagi til kirkjugarða með alveg
sama hætti og þær kunna að vera gerðar á hverjum öðrum fjárframlögum í ljósi
ríkjandi ástands eða fyrirsjáanlegs ástands í ríkisfjármálum hverju sinni.
IX. Hvað felst nánar í þessu breytta fyrirkomulagi?
Eitt atriði í sambandi við fjármögnun í rekstri kirkjugarða sem rétt er að hafa í huga,
er að lögbundna framlagið byggir á forsendum sem ætla má að þróist á allt annan veg
en raunverulegar rekstrarforsendur kirkjugarðanna. Þar er þá ekki aðeins um að ræða
framangreindar verðlagsforsendur heldur ekki síður að fjárþörfin ræðst aðallega af
stærð garðanna og fjölda árlegra greftrana fremur en af því hversu margir
einstaklingar 16 ára og eldri eru á lífi í landinu. Þá bætist við að þama mun skilja
mikið á milli vegna lýðfræðilegrar þróunar á næstu áratugum, þegar “öldmnar” fer að
gæta í auknum mæli og útfömm fjölgar væntanlega í sama hlutfalli. Ut frá þessu
sjónarmiði kæmi til álita að taka upp viðmiðanir fyrir fjárveitingunni þar sem byggt
verði á frekar einföldu einingarverðlíkani sem félli betur að væntanlegri þróun í
umfangi rekstrarins og þjónustunni. Vel má hugsa sér einingaverð fyrir grafir sem
þarf að hirða, einingaverð fýrir nýjar grafir sem em teknar á árinu og einingaverð fýrir
líkbrennslu. Jöfnunarffamlagi, sem vel má hugsa sér hærra en núgildandi 8%, mætti
úthluta á gmndvelli reiknilíkans á vegum kirkjugarðaráðs vegna garða í strjálbýli.
Húsbyggingar, uppsetning nýs líkbrennsluofns, standsetning nýrra garða og aðrar
þvílíkar þárfrekar framkvæmdir þyrftu hins vegar að koma til sérstakrar skoðunar eins
og hver annar stofnkostnaður við ákvarðanatöku rammafjárlagagerðarinnar. Sem
dæmi má nefna um breytta nálgun, að til greina kemur að ríkið greiði einingaverð sem
væri talsvert umfram kostnað við bálför. Kostnaður við líkbrennslu og jarðsetningu
duftkers og umhirðu þess er langt undir kostnaði við venjulega grafartöku og umhirðu
legstæðis, auk þess landrýmis sem sparast. Þannig hefðu garðamir hvata til að reyna
að stuðla að auknum bálfömm þar sem báðir aðilar hefðu hag af því kostnaðarlega.
Slíkar fjármögnunarforsendur væm þá ekki bundnar í lögum heldur mætti gera
samkomulag um þær milli garðanna og ráðuneytis með þjónustusamningi.
Rétt þykir að lokum að árétta þær áherslur sem fjármálaráðuneytið hefur haft varðandi
notkun reikniviðmiða eða líkana fyrir forsendum fjárlaga.
V Reiknilíkönum er ætlað að deila niður fjárveitingu sem stjómvöld hafa ákveðið
fyrir viðkomandi málaflokk, t.d. skóla eða hjúkmnarheimili fyrir aldraða, en ekki
að „reikna út’’ fjárveitinguna t.d. miðað við að þær rekstrarforsendur hafa verið
fyrir hendi á hverjum stað undanfarin ár. Líkönum er þannig ekki ætlað að útbúa
sjálfvirkar fjárheimildir út frá því hvemig kostnaður „þróast” á hverjum tíma og
stað.
■S Við ákvörðun heildarframlags til málaflokks er þó litið til þess hvemig
gmnnviðmiðanir reiknilíkans em að þróast milli ára, t.d. fjöldi nemenda í
93