Bændablaðið - 14.08.2014, Side 2

2 Bændablaðið | Fimmtudagur 14. ágúst 2014
Fréttir
Vilja byggja upp
sæðisbanka
Veita þarf auknu fé til verndar
geitastofnsins, byggja þarf upp
sæðisbanka til ræktunarstarfs
og sem öryggisnet, koma þarf
á fót rafrænni ættbók íslenska
geitastofnsins og auka þarf við
rannsóknir. Þetta eru tillögur
starfshóps um hvernig efla megi
íslenska geitfjárstofninn.
Í lok árs
2012 voru 849
vetrarfóðraðar
geitur á landinu,
í eigu 88 aðila.
Einungis einn
eigandi átti þá fleiri en 50 geitur, 185
alls, en að meðaltali átti hver eigandi
9,6 geitur. Stofninn hefur aldrei verið
stór en árið 1960 fór hann niður í 100
dýr. Þá hófst sérstök skráning á geitum
og veittur var stofnverndarstyrkur á
vetrarfóðraðar geitur.
Starfshópurinn leggur til að
auknu fé verði veitt til stofnverndar
með sérstöku framlagi ríkisins til
erfðanefndar landbúnaðarins. Áætlað
er að kostnaður við það verði um 2
milljónir króna. Það er lagt til að
sérstakt stuðningsform verði innleitt
inni í búvörusamning sauðfjár þegar
hann kemur til endurskoðunar, en
hann rennur út árið 2017. Þar yrði
meðal annars horft til hvata til að
geitfjárbú yrðu af þeirri stærð að
vinnsla afurða yrði möguleg. Þá sé
mikilvægt að haldið verði áfram
uppbyggingu á sæðisbanka, koma á
fót rafrænni ættbók sambærilegri við
þá sem til staðar er fyrir sauðfé og
stuðlað verði að auknum rannsóknum
á íslenska geitastofninum. /fr
Jónatan Hermannsson, til-
raunastjóri Landbúnaðarháskóla
Íslands á Korpu, segir gott útlit í
kornræktinni þetta sumarið.
„Af því sem ég hef heyrt lítur
þetta vel út. En það sér svo sem
ekkert fyrir endann á þessu ennþá.
Útlitið er gott alls staðar þar sem ég
hef heyrt, miðað við tíma sumars.
Það er nú eitthvað lengra komið
fyrir norðan, en útlitið fyrir sunnan
er þó alls ekki slæmt. Kornið á
Suðurlandi hefur sprottið vel en
lokahnykkurinn er eftir – og þá
snýst það um það hvort kornið nái
þroska.
Nú snýst þetta um næstu þrjár
vikur. Ef það viðrar vel á þeim
tíma getur þetta orðið afbragðsgott
kornár.“
Vætutíðin ekki haft áhrif á vöxt
Að sögn Jónatans hefur vætutíðin á
Suður- og Suðvesturlandi ekki haft
sérstök áhrif á kornið á meðan það
er að spretta. „Það væri hins vegar
ekki gott ef áframhald yrði á þessari
vætutíð því þá myndi skorta hita
til að kornið næði þroska. Það vill
svo til að korn sprettur ágætlega þó
það sé 12 stiga hiti og rigning – því
gengur ágætlega í slíku tíðarfari að
safna grænmassa. En þegar breyta
eigi honum í korn þá þarf meiri hita
og sá hiti fæst ekki nema í sólskini.“
Jónatan telur að ekki hafi
meiru verið sáð í vor en í fyrra –
líklega um 4.500 hektarar. „Það
er ákveðin stöðnun, menn halda
að sér höndum. Í fyrra gekk þetta
frekar illa; frekar seint var sáð
fyrir norðan en hér fyrir sunnan
var endalaus rigningartíð, þannig
að korn þroskaðist illa. Það er þó
tvímælalaust mikill hagur af því
þegar vel gengur í kornræktinni.
Bæði fá menn ódýrara sáðkorn
en það sem keypt er og svo er
hálmurinn dýrmæt aukaafurð. Það
gæti orðið raunin núna.“ /smh
Gera þarf tugi landbóta-
áætlana fyrir áramót
– Landgræðslunni óheimilt að aðstoða bændur við gerð þeirra
Kúabændur svara kalli markaðarins um meiri mjólk:
Mjólkurframleiðslan jókst um tæp 13% í júní
Jónatan Hermannsson. Mynd / smh
Gott útlit í kornræktinni
Búrið með sumarmarkað í Hörpu:
Sýningarsvæðið
stækkað
Ljúfmetisverslunin Búrið býður
til sumarmarkaðar helgina
30. og 31. ágúst næstkomandi
í Hörpunni. Opið verður báða
dagana frá 11-17. Matarmarkaðir
Búrsins hafa notið gríðarlegra
vinsælda á undanförnum
misserum og er skemmst að
minnast vetrarmarkaðarins í mars
síðastliðnum þegar aðsóknarmet
var slegið í Hörpu.
„Við gerðum samning við Hörpu
um að við myndum halda þrjá
markaði á þessu ári. Við héldum einn í
mars, svo er það þessi í lok ágúst og sá
síðasti verður í nóvember. Við héldum
jólamarkað í Hörpu í desember og það
komu 16.000 manns á hann. Síðan
var tvöföldun á fjöldanum sem kom
í mars – en þá var að vísu haldið
Búnaðarþing á sama tíma og svo var
lokadagur Food and fun-hátíðarinnar
í gangi á sama tíma,“ segir Eirný
Sigurðardóttir, eigandi Búrsins.
Eirný segir að í það hafi komið á
daginn að svæðið sem notað var undir
markaðinn í mars hafi verið of lítið
fyrir allan þennan mannfjölda. „Fólk
verður að geta komist vandræðalaust
á milli framleiðenda og því ætlum
við núna að stækka svæðið til muna;
þannig að nú nái það í raun meira og
minna alla leið að inngangi Hörpu –
og myndi þannig samfellt svæði með
útisvæðinu.“
Eirný hvetur bændur – og
aðra matvælaframleiðendur og
matarhandverksfólk sem áhuga hafa á
að taka þátt – til að setja sig í samband
við sig. Símanúmerið í Búrinu er 551
8400 og tölvupóstfangið burid@
burid.is. /smh
Eirný Sigurðardóttir og Hlédís
Sveinsdóttir ánægðar á markaðnum
í mars.
Kúabændur leggja allt kapp á
að framleiða mjólk um þessar
mundir þar sem markaðurinn
kallar á aukið framleiðslumagn.
Eftirspurnin er mikil og bændur fá
greitt fullt afurðastöðvaverð fyrir
alla mjólk sem þeir framleiða.
Þessi staða hefur leitt til þess að
framleiðslan hefur aukist jafnt og
þétt síðustu mánuði.
Innvigtun á mjólk í afurðastöð
var 12,8% meiri í síðastliðnum
júnímánuði en á sama tíma í fyrra.
Aukningin var ekki eins mikil
í júlí en þó 6% meiri en fyrir
ári. Fyrstu 6 mánuði ársins var
mjólkurframleiðslan í heild 6,6%
meiri en á sama tímabili í fyrra.
Á móti kemur þó að fituhlutfall
mjólkur hefur verið ívið lægra að
undanförnu en á sama tíma í fyrra.
Hærra verð til bænda treystir
framleiðsluna
Baldur Helgi Benjamínsson,
framkvæmdastjóri Landssambands
kúabænda, þakkar þessa auknu
framleiðslu að bændur fá nú fullt
afurðastöðvaverð, bæði á þessu ári
og því næsta. „Það skiptir lykilmáli
að nú geta bændur gert áætlanir til
lengri tíma. Það er lífsspursmál
fyrir greinina að markaðurinn hafi
nóg hráefni og bændur líta á það
sem meginmarkmið. Mér sýnist að
kúabændur geti annað eftirspurninni
næstu misserin. Það er ennþá mikil
sala í viðbiti og rjóma og greinilega
miklar neyslubreytingar í fituhluta
mjólkurinnar. Þetta er mikil áskorun
fyrir kúabændur og alveg ljóst að
aukin þörf fyrir mjólkurvörur er
ekki bóla,“ segir Baldur Helgi.
Salan eykst á milli ára
Sala á mjólkurvörum er mikil en til
dæmis hefur sala á rjóma aukist um
tæp 14% á milli ára, viðbiti um 6,7%
og á osti um rúm 4%. Umreiknað
í prótein hefur árssala aukist um
2,71% og um 7,8% á fitugrunni.
Örlítill samdráttur var í sölu á skyri
sem nemur 1,6%.
Er neyslubreytingin til
frambúðar?
Aukinn ferðamannafjöldi hefur sitt
að segja vegna sölu á mjólkurvörum.
Það skýrir hins vegar ekki að fullu
aukna neyslu á fituríkari afurðum
að sögn Baldurs Helga. Hann
bendir á að kannanir sýni að sala í
verslunum, þar sem ferðamenn eru
lítið á ferðinni, er í engu frábrugðin
sölu á öðrum stöðum. Hér sé því um
neyslubreytingu að ræða sem skili
sér í aukinni sölu heilt yfir. /TB
8.500.000
9.000.000
9.500.000
10.000.000
10.500.000
11.000.000
11.500.000
12.000.000
12.500.000
13.000.000
Jan Feb Mar Apr Maí Jún Júl Ágú Sep Okt Nóv Des
2012
2013
2014
Mánaðarleg innvigtun á mjólk árin 2012 til 2014
Innvigtun á mjólk er 6,6% meiri fyrstu sex mánuði ársins en á sama tíma í fyrra.
Í júlí síðastliðnum var hún 11.387.179 lítrar. Heimild: SAM
„Móttökurnar hafa verið frábærar
og farið fram úr okkar björtustu
vonum, þetta hefur gengið
rosalega vel og fara allir ánægðir
heim þegar þeir hafa verslað hjá
okkur. Það er búið að vera mikið
að gera í sumar en við fáum fólk
alls staðar að úr heiminum til okkar,
íslenska og erlenda ferðamenn,“
segir séra Sigrún Óskarsdóttir, en
hún og mágkona hennar, Elín Una
Jónsdóttir framhaldsskólakennari,
eiga Fjallkonuna, Sælkerahús
við Austurveg 21 á Selfossi, sem
fagnaði eins árs afmæli föstudaginn
18. júlí. Þær leggja fyrst og fremst
áherslu á vörur úr héraði, eða beint
frá býli, allt toppvörur frá bændum
og búaliði á Suðurlandi. „Núna
rýkur ferska og brakandi grænmetið
út hjá okkar, sem bændur eru að taka
upp úr görðum sínum, það slær í
gegn og ekki síst grænmetisbarinn
fyrir utan verslunina þar sem er t.d
hægt að fá að smakka hnúðkál,“
segir Elín Una. /MHH
Ferskt og brakandi grænmeti rýkur út
Fjallkonurnar Elín Una Jónsdóttir og Sigrún Óskarsdóttir við grænmetisbar
verslunarinnar á Selfossi. Mynd / MHH
Landgræðsla ríkisins sendi
fyrir skömmu tæplega þrjú
hundruð bændum bréf þar
sem fjallað er um nýja tilhögun
landbótaáætlana. Samkvæmt
nýrri reglugerð um gæðastýringu
í sauðfjárframleiðslu verða þeir
sem vilja halda áfram þátttöku
í gæðastýringunni að endurnýja
allar landbótaáætlanir fyrir lok
þessa árs.
Landgræðslan hefur í mörg
ár aðstoðað bændur við gerð
landbótaáætlana, en nú verður sú
breyting á að henni er óheimilt að
koma beint að gerð þeirra samkvæmt
ákvæðum reglugerðarinnar. Engu
að síður getur Landgræðslan
látið bændum í té ýmsar
upplýsingar til þess að unnt sé
að gera landbótaáætlun og mun
gera það áfram en þurfi bændur
utanaðkomandi aðstoð við gerð
landbótaáætlunarinnar verða þeir að
leita annað en til Landgræðslunnar.
RML tekur að sér áætlanagerð
Að sögn Borgars Páls Bragasonar hjá
Ráðgjafarmiðstöð landbúnaðarins
(RML) gera starfsmenn þar á bæ ráð
fyrir auknum verkefnum í tengslum
við breytt fyrirkomulag. „Við höfum
nú þegar fengið nokkrar fyrirspurnir
varðandi það. Þetta er verkefni sem
hentar okkur vel því við höfum
þekkinguna til að sinna þessu,“ segir
Borgar Páll.
Hægt að óska eftir fresti skriflega
Frestur til að gera athugsemd
við núgildandi landbótaætlun rann
út 20. júlí síðastliðinn en hægt er
að óska eftir lengri fresti skriflega
til Landgræðslu ríkisins. /VH
Sjá ítarlegri umfjöllun á bls. 18. Mynd / Landgræðslan