Skírnir - 01.01.1978, Page 86

SKÍRNIR
84 DAGNÝ KRISTJÁNSDÓTTIR
Frásagnartími sögunnar er hins vegar fimmtán árum eftir
þessa atburði. Þá fyrst leysir séra Eyjólfur frá skjóðunni:
Drottinn hefur í dag, á allraheilagra messu eða laugardaginn 1. nóvember
á því Herrans ári 1817 .. (7)5
Á þeim tíma sem liðinn er frá málalokum Bjarna og Stein-
unnar hefur Eyjólfi, sögumanninum, því gefist nóg tóm til að
gera upp hug sinn til atburða þeirra sem skiptu sköpum í lífi
hans. Hið langa tímabil milli sögutíma og frásagnartímans hefur
tvennt í för með sér — sögumaður liefur betri yfirsýn yfir at-
burðina en hann gæti haft ef þeir væru nýliðnir. I annan stað
hefur liann sjálfur breyst á þessum fimmtán árum og sér gjörðir
sínar því í öðru Ijósi og túlkar þær á annan veg en hann gerði
forðum.
Tvöfaldur tími sögunnar hefur það í för með sér að við sjáum
eiginlega tvo sögumenn í Svartfugli; annars vegar hinn óreynda
kapellán, Eyjólf Kolbeinsson, 25 ára, en hins vegar ráðsettan
mann um fertugt.
Nú skal ekki farið fleiri orðum um aðferðafræði sérstaklega
eða formgerð Svartfugls. Hitt er þó víst að hvort tveggja skiptir
mjög miklu máli við túlkun verksins og þá einkum þegar litið
er á sjálfan sögumanninn og þátt hans í verkinu.0
Eyjólfur Kolbeinsson, kapellán á Rauðasandi
Orsök þess að Eyjólfur Kolbeinsson sest niður árið 1817 til að
skrifa sögu sína er sonarmissir hans sem hann skoðar sem refs-
ingu Guðs yfir sér:
Þú hefur séð það, Herra! En enginn nema þú, fram til þessa dags.
Ert þú nú að stefna mér til dóms, er þú slöngvar einkabarni mínu, Hilarí-
usi, sem vesælum leiksoppi fyrir blind máttarvöld? (11)
Þessi hugmynd Eyjólfs um dóm Guðs yfir sér og sömuleiðis
viðbrögð hans við refsingunni — sonarmissinum — byggist á
vissu hans á frásagnartíma um að í raun og veru sé hann sekur
um glæp. Hann verður því samkvæmt kenningu sinni að taka
út sína verðskulduðu refsingu fyrr eða síðar: