Skírnir - 01.01.1978, Page 112

110
W. M. SENNER
SKIRNIR
37 prósentum einkvæðra orða. Aftur á móti eru tvíkvæð
orð í mun hærra hlutfalli í Oddi Hjaltalín og Vetrinum, eða
um það bil 47 prósent í Oddi Hjaltalín á móti 38 prósentum,
og 46 prósent í Vetrinum á móti 38 prósentum. Þar að auki er
nær sjö prósent fleira þríkvæðra orða í Ódáinsakri en í Oddi
Hjaltalín og átta prósent fleiri en í Vetrinum. Þessi hærri
hundraðstala þríkvæðra orða stafar af hlutfallslega fleiri hlut-
taksorðum nútíðar og samsettum orðum, sem er eitt höfuðein-
kenni á þýðingum Jóns Þorlákssonar og Jónasar Hallgríms-
sonar.
Stíllinn á Ódáinsakri er áberandi líkur stílnum á þýðingum
Jónasar Hallgrímssonar á kvæðum Schillers. Vitað er með vissu
að Jónas Hallgrímsson þýddi þrjú kvæði eftir Schiller: „Des
Mádchens Klage“ (Meyjargrátur), „Die Grösse der Welt“ (Al-
heimsvíðáttan), og „Die Kindesmörderin“ (Dagrúnarharmur).
„Die Grösse der Welt“ og „Die Kindesmörderin” voru upphaf-
lega gefin út ásamt „Elysium" (Ódáinsakri) í Schillers Antho-
logie auf das Jahr 1782. Allar þýðingarnar birtust í sjötta ár-
gangi Fjölnis (1843) meðan Jónas var enn á lífi.
Þar til á síðustu árum hefur verið gengið út frá því sem vísu
að Jónas hafi lokið við þessar þýðingar í fyrsta lagi 1841, en
Einar Ól. Sveinsson og Ólafur Halldórsson hafa dregið þá álykt-
un af handritum Jónasar að Dagrúnarharmur og Alheimsvíð-
áttan gætu verið þýdd árið 1837, árið sem Jónas fór sína fyrstu
rannsóknarferð til íslands og heimsótti Bjarna Thorarensen.5
Báðar þýðingar kvæðanna úr Anthologie auf das Jahr 1782
eru undir fornyrðislagi eins og Ódáinsakur, en í þýðingum sín-
um á þessum kvæðum víkur Jónas algjörlega frá byggingu og
erindaskipan frumtextans. Dagrúnarharmur og Alheimsvíðátt-
an hafa mjög svipað hlutfall af einkvæðum og tvíkvæðum orð-
um eins og Ódáinsakur. Eins og áður er getið eru um það bil
37 prósent einkvæðra orða í Ódáinsakri á móti um það bil 40
prósentum tvíkvæðra, í Dagrúnarharmi um það bil 42 prósent
einkvæðra orða á móti um það bil 44 prósentum tvíkvæðra, og
í Alheimsvíðáttunni um það bil 41 prósent á móti um það bil
43 prósentum. Svipuð hlutföll eru í sumum þýðingum Jónasar
á ljóðum Heines. Þríkvæð orð koma óvenjulega oft fyrir bæði