Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.09.2007, Blaðsíða 118

Niðurstaða
Tveggjaríkjakenninguna ber samkvæmt ofangreindu ekki að skilja sem lýs-
ingu á samspili veraldlegs og andlegs valds, sem fastmótuðu sambandi eða
steinrunnu kerfi, heldur sem mögnuðu og spennihlöðnu sambandi. Þar að
auki ber að losa framsetninguna úr því öngstræti að afmarka veraldlegt vald
við yfirvöld. Slík framsetning er ekki einungis mikil einföldun, heldur
hreint út sagt rangfærsla. Samkvæmt kenningu Lúthers um ríkin tvö nær
veraldlegt vald og veraldlegt ríki yfir alla iðju mannsins og öll hans dag-
legu störf. Þetta á jafnt við um iðju barna sem fullorðinna. Yfirvaldið, hið
veraldlega vald, er því ekki „hinir“ eða þeir sem völdin hafa, eins og oft er
sagt um stjórnvöld, heldur hver einstaklingur er hann sinnir sínum jarð-
nesku skyldum. Hverjar þær skyldur eru er meðal annars skilgreint í boð-
orðum 4-10 eða af lögmálinu í fyrstu notkun. I ljósi tveggjaríkjakenning-
arinnar er nauðsynlegt að greina á milli annarrar og fyrstu notkunar lög-
málsins og fagnaðarerindisins. I fyrstu notkun lögmálsins og vegna sam-
bands þess við fagnaðarerindið eru kerfi veruleikans virt eins og þau koma
fyrir og þannig komið í veg fyrir að maðurinn veiti þeim hjálpræðisvægi.
Önnur notkun lögmálsins og fagnaðarerindisins snýr að tilvistarstöðu
mannsins og sjálfsmynd hans. Mikilvægt er fyrir kirkjuna að halda þessari
aðgreiningu vakandi í samfélaginu. Hennar er að prédika og túlka veru-
leika lögmálsins og ólíka notkun þess. í krafti fagnaðarerindisins ber í pré-
dikuninni að greina á milli sektar og syndar fyrir fólk og vísa hvorri fyrir
sig inn á sitt eiginlega svið. Þannig á spurningin um sekt að meðhöndlast
í tengslum við fyrstu notkun lögmálsins, fagnaðarerindisins, og spurning-
in um synd í samhengi annarrar notkunar lögmálsins og fagnaðarerindis-
ins. Lög samfélagsins eiga að taka á sektinni sem brotum á lögunum en
syndina ber að túlka sem tilvistarlega stöðu og á henni tekið með huggun
fagnaðarerindisins í boðun og sálusorgun. Þessum tveim þáttum ber að
forðast að rugla saman. Eins og Lúther sjálfur benti á, þá er það auðvelt í
kenningunni en erfiðara í framkvæmdinni.
116