Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.09.2007, Blaðsíða 72

Kirkjan gerir sér vitanlega grein fyrir því að prestar hennar eru ekki aðeins
í þjónustu trúarlegs aðila, heldur einnig opinberir starfsmenn sem hljóta
að lúta lögum ríkisins og fyrirmælum. Hins vegar óskar kirkjan alls ekki
eftir því og telur það mjög vafasamt að mælt verði fyrir því í lögum að heim-
ild sé veitt til kirkjulegrar vígslu samkynhneigðra. Hitt er vitanlega sjálf-
gefið að prestar og aðrir kirkjulegir aðilar munu biðja fyrir þeim sem leita
eftir slíku og er þá aðeins spurt um þörf en ekki grennslast fyrir um stöðu
viðkomandi.19
Nefnd forsætisráðherra sem skipuð var (8. september 2003) til að kanna
réttarstöðu samkynhneigðs fólks á Islandi og skilaði niðurstöðum í ágúst
2004 leitaði á ný eftir upplýsingum frá biskupi íslands varðandi afstöðu
þjóðkirkjunnar til kirkjulegrar vígslu samkynhneigðra og spurði hvort
breytingar væru þar fyrirsjáanlegar. „í svarbréfi biskups íslands til nefnd-
arinnar frá 12. janúar 2004 kemur fram að íslenska þjóðkirkjan sé ekki til-
búin að vígja samkynhneigð pör sem hjón og ekki sé hægt að svara því
hvort og hvenær það yrði gert.“20 Nefnd forsætisráðherra hvatti þjóðkirkj-
una til þess að vinna að því að ná samstöðu um að samkynhneigðir geti
fengið kirkjulega vígslu eins og gagnkynhneigð pör og taldi slíka afstöðu-
breytingu forsendu þess að unnt verði að fella niður það skilyrði laganna
um staðfesta samvist að hún geti aðeins stofnast með borgaralegri vígslu.21
Undir þessa hvatningu nefndar forsætisráðherra vil ég taka og tel að hún
feli í sér sýn um réttlátara samfélag. Réttlátt samfélag er í stöðugu sköp-
unarferli. Baráttan fyrir því hættir ekki á meðan enn fyrirfmnast hópar sem
mismunað er af ómálefnalegum ástæðum. Gæsla mannréttinda á að vera
á hendi samfélagsins alls að meðtöldum stofnunum eins og þjóðkirkj-
unni.22 Ég hef áður skrifað um réttmæti þess að kirkjan opni hjónaband-
>c> Skýrsla um réttarstöðu samkynhneigðra. http://www.forsaetisraduneyti.is/jrettir/nr/l483. Nefnd sem
forsædsráðherra skipaði til að kanna réttarstöðu samkynhneigðs fólks (Ágúst - 2004). s. 78.
þar er vísað til Alþt. 1995-1996, A-deild, bls. 2641. í þessu svari kemur greinilega fram að
þjóðkirkjan umber sambönd homma og lesbía en það er langt því frá að hún viðurkenni þau
sem fullgild, innihaldsrík og eðlileg.
20 Skýrsla um réttarstöðu samkynhneigðra. s. 80.
21 Skýrsla um réttarstöðu samkynhneigðra. s. 12 og 81.
22 Hér vil ég vísa til inngangsorða Mannréttindayfirlýsingarinnar þar sem segir að einstaklingar
og stofnanir samfélagsins (organs of society) skuli hafa hana að leiðarljósi í öllu sínu starfi.
„Organs of society" hefur því miður verið ranglega þýtt sem yfirvöld eingöngu en slík þýðing
nær hvorki anda né yfirlýstum tilgangi Mannréttindayfirlýsingarinnar. Þjóðkirkjan er að
sönnu samfélagsleg stofnun með þeirri þjóðfélagslegu og siðferðilegu ábyrgð og skyldum sem
slíkt felur í sér.
70