Jökull - 01.12.1956, Blaðsíða 17

— 1951 b. Jöklamælingar 1950 og 1951. Jökull,
I: 16. Reykjavík.
— 1952. Jöklamælingar haustið 1952. Jökull,
2: 31. Reykjavík.
— 1953. Glacier Variations 1952/53. Jökull, 3:
49. Reykjavík.
— 1954. Jöklabreytingar í metrum 1954. Jök-
ull, 4: 46. Reykjavík.
— 1955. Jöklabreytingar 1954/55. Jökull, 5: 40.
Helgason, E.: 1937. Lönd og leiðir í Austur-
Skaftafellssýslu. Árbók Ferðafál. ísl. 1937:
5—32. Reykjavík.
Hoppe, G.: 1953. Nágra iakttagelser vid is-
lándska jöklar sommaren 1952. Ymer, 73:
241—265. Stockholm.
Howell, Fr. W. W.: 1892. The Öræfajökull and
its First Ascent. Proc. Roy. Geogr. Soc. Edin-
b., 14: 841—850. Edinburgh.
— 1893. Icelandic Pictures. London.
Ives, J. D. and King, C. A. M.: 1955. Glaciologi-
cal observations on Morsárjökull. Regime
of the Glacier. Journ. GlacioL, 2: 477—482.
Mercanton, P. L.: 1952. Rapport sur les varia-
tions de longeur de glaciers européens, de
1947 á 1940. U.G.G.I. Ass. Génerale de
Bruxelles 1951. Tome 1: 107—119. Louvain.
Renaud, A.: 1936. Les entonnoirs du Glacier de
Gorner. Mém. Soc. Helvét. Sci. Nat., 71:
Mém. 1. Ziirich.
Storm, G.: 1875. Islandske Annaler, Kristiania.
Thorarinsson, S.: 1936. Vatnajökull. Chapter IIT.
Geogr. Ann. Stockh. 18: 189—195.
— 1938. Uber anomale Gletscherschwankungen
mit besonderer Beriicksichtigung cles Vatna-
jökullgebietes. Geol. Fören. Stockh. Förh.,
60: 490—506. Stockholm.
— 1944. Present Glacier Shrinkage and Eusta-
tic Changes of Sea Level. Geogr. Ann. Stock-
h., 26: 131—159. Stockholm.
— 1946. í veldi Vatnajökuls II. Stærðarbreyt-
ingar Vatnajökuls og orsakir þeirra. Lesbók
Morgunblaðsins, 21: 260—263. Reykjavlk.
— 1949. Some Tephrochronological Contribu-
tions to the Volcanology and Glaciology of
Iceland. Geogr. Ann. Stockh., 21: 239—256.
— 1952. Tvöfaldar jaðarurðir í Kangerdlugs-
suak. Jökull, 2: 8—9. Reykjavík.
— 1954. Athuganir á Skeiðarárhlaupi og Gríms-
vötnum. Jökull, 4: 34—37. Reykjavík.
Thorkelsson, J.: 1921. Kirkjustaðir í Austur-
Skaftafellsþingi. Blanda, 2: 247-268. Rvík.
Todtmann, E. M.: 1932. Glazialgeologische
Studien am Siidrand des Vatna-Jökull (Sonr-
mer 1931). Forsch. u. Fortschritte 8, Nr. 26.
Berlin.
— 1936. Einige Ergebnisse von glazialgeolog-
ischen Untersuchungen am Sudrand des
Vatna-Jökull auf Island. Z. dtsch. geol. Ges.
88. Berlin.
— 1951. Im Gletscherriickzugsgebiet des Vatna-
Jökull auf Island, 1950. Neues Jb. Geol.
Paláontol., Mh. 1951: 335—341. Stuttgart.
— . 1952. Im Gletscherriickzugsgebiet des Vatna-
jökull auf Island, 1951. Neues Jb. Geol. Pal-
áontol., Mh. 1952: 401—411. Stuttgart.
— 1953. Am Rand cles Eyjabakkagletschers
Sommer 1953. Jökull, 3: 34-37. Reykjavík.
ÁGRIP.
Ofanrituð grein fjallar að mestu um aldur
jökulölclu þeirrar, er Stóralda nefnist, framan
við Svínafellsjökul í Öræfum, og jökulgarða
Jreirra hinna miklu, Kvíárnrýrarkambs og Kambs-
mýrarkambs, sem umlykja sporð Kvíárjökuls.
Höf. hefur einkum beitt Jreirri aðferð að at-
huga iiskulög í jarðvegi á jiikulgörðunum, en í
jarðvegssniðum þessurn hefur tekizt að ákvarða
öskulög frá Köílu 1918 og 1755, frá Öræfajökli
1727 og 1362 og öskulagið frá Skaftáreldum
1783. Niðurstöður höf. eru þær, að nefndir
jökulgarðar séu örugglega forsögulegir og að öll-
um líkindunr myndaðir við framskrið jöklanna
á fyrstu öldum kuldaskeiðs þess, er hófst í bvrj-
un norrænnar járnaldar, um 600 f. Ivr. Séu Jress-
ar niðurstöður réttar, sem ekki er þó enn full-
sannað, hafa nefndir jöklar náð aðeins stærri
útbreiðslu á þessu kuldaskeiði en Jreir náðu á
18. og 19. öld.
Höfundur rekur einnig þær breytingar, sem
orðið hafa á Skaftafellsjökli, Svínafellsjökli og
Kviárjökli síðan 1904, og byggir Jrær á kort-
um danska herforingjaráðsins frá 1904, á ame-
rískum kortum í sama mælikyarða (1:50000),
sem gerð eru eftir flugmyndum teknum 1945,
og á flugmyndum, sem Ágúst Böðvarsson tók í
september 1954, svo og á mælingum Jóns Ev-
þórssonar á lengdarbreytingum þessara jökla.
Frá 1904 til 1945 styttist Skaftafellsjökull 1.0
km, Svínafellsjökull 0.45 km og Kvíárjökull 0.55
km. Á sama tímabili, 1904—1945, þynntist sporð-
ur Svínafellsjökuls að meðaltali 65 m, en sporð-
ur Ivvíárjökuls 60 m. Síðan 1945 hafa jaðrar
Jressara jökla lítið breytzt.
15