Jökull - 01.12.1967, Page 43

ample and the firn limit of equilibrium would
at each time lie approximately on the line ABi.
Point X is therefore the firn limit of equi-
librium for the stage YY.
A minor climatic depression as tlre one of the
last three years, therefore, does not necessarily
mean any advance of the larger glaciers. The
glaciers are far from having reached the stage
TT and the profile YY maý represent their
position to-day. Therefore the present climatic
conditions give the following three possibilities:
1. The glaciers will continue Lo retreat if the
present firn limits are liigher than point X.
2. The glaciers are in equilibrium if the pre-
sent firn limits are in point X.
3. The glaciers will advance if the present
firn limits are lower than point X.
Mynd 9
Linan SS er langsnið af jökli, sern hefur ndð
jafnvœgi við ríkjandi loftslag á kuldaskeiði.
Jafnvœgishjarnmörk jökulsins eru i punktinum
A. Nú hlýnar loftslagið svo, að hjarnmörkin
fœrast upp i punktinn B. Jökullinn byrjar að
hörfa og leitast nú við' að ná jafnvagisástandi
í langsniðinu TT rneð hjarnmörkum í punkt-
inurn B\, sem liggja um pað bil í sömu hceð
eða aðeins hœrra heldur en hjarnmörkin B, þvi
að þau eru einnig liáð skriðhraða jökulsins.
Það líður langur timi, unz jökullinn nœr jafn-
vægisástandi, við hið hlýrra loftslag. Langsnið
jökulsins liggur þvi einhversstaðar á milli snið-
anna SS og TT meðan jökullinn hörfar. Lang-
sniðið YY er dæmi urn slíkt. Jafnvægishjarn-
mörk jökulsins á hverjum tíma mundu liggja
á línunni ABi og er því punkturinn X jafn-
vægishjarnmörk fyrir langsniðið YY.
Það er því engan veginn öruggt að jöklar gangi
fram, þó að loftslagið kólni aftur um tírríáj
eins og það hefur gert s.l. 3 ár. Jölilarnir, sér-
staklega þeir stærri, eru langt frá þvi að hafa
náð jafnvægisástandi (snið TT) við hið hlýrra
loflslag, og staða þeirra í dag gæti þvi verið
samsvarandi sniðinu YY, þar sem jafnvægis-
hjarnmörk liggja i punktinum X. Núverandi
loftslagskólnun leiði.r því til eftirfarandi þriggja
möguleika:
1. Jökullinn mun halda áfram að hörfa, ef
núverandi hjarnmörk liggja hærra en í X.
2. Jökullinn rnun haldast í jafnvægi, ef nú-
verandi hjarnmörk Hggja í X.
3. Jökullinn mun ganga fram, ef núverandi
hjarnmörk liggja lægra en X.
REFEREN CES:
Bauer, A. 1955: “Contribution a la Connais-
sance du Vatnajökull-Islande”. Jökull 5: 11
-22.
Bergthórsson, Páll. 1967: “Kuldaskeið um 1300?”
Veðrið 12, 2: 55-58.
Eythórsson, Jón. 1931: “On the Present Posi-
tion of the Glaciers in Icelancl”. Soc. Sci.
Islandica “Rit” X.
— 1949: “Temperature Variations in Iceland”.
Geogr. Ann. Stockh. 31: 36—55.
— 1962: “Töklabreytingar 1960/61 og 1961/
62”. Jökull 12: 37-49.
— 1963: “Variations of Icelandic Glaciers
1931/1960”. Jökull 13: 31-33.
— 1964: “Jöklabreytingar 1962/63 og 1963/
64”. Jökull 14: 97-99.
— 1966: “Jöklabreytingar 1964/65 og 1965/
66”. Jökull 16: 230-231.
Green, R. 1952: “Sedimentary Sequence in the
Hagavatn Basin”. Jökull 2: 10—16.
Gunnlaugsson, Björn. 1835: “Um fund Þóris-
dals”. Skírnir 9: 104—107. Reykjavík.
— 1836: “Um Þórisdal”. Sunnan-Pósturinn.
Nr. 8: 113-124. Reykjavík.
Kjartansson, Guðmundur. 1938: “Um nokkur
jökullón og jökulhlaup í Harðangri og á
íslandi”. Náttúrufræðingurinn 8: 21—33.
Liestþl, O. 1962: “Special Investigations on
Hellstugubreen and Tverrábreen”. Norsk
Polarinstitutt Skrifter No. 114: 175—207.
Oslo.
— 1963: Cf. 0strem, G.
Ólafsson, Björn. 1929: “Skýrsla um hlaupið í
Hagavatni”. Morgunblaðið August 28th.
Reykjavík.
Pytti, R. and 0strem, G. 1965: “Glasio-hyclro-
logiske undersökelser i Norge 1964”. Med-
delelse nr. 14 fra Hydrologisk avdeling.
Norges vassdrags- og elektrisitetsvesen.
Oslo.
Rist, Sigurjón. 1956: “íslenzk vötn I”. Reykja-
vík.
Sigbjarnarson, Guttormur. 1966: “Vatnafræði
JÖKULL 17. ÁR 277