Jökull


Jökull - 01.12.1994, Blaðsíða 39

Jökull - 01.12.1994, Blaðsíða 39
10 years time. The time required for significant gravi- ty changes to occur is somewhat longer. Viscosity is one of the most important parameters in geodynamics. This applies particularly in Iceland, where reduced viscosity beneath the crust is consid- ered to reflect temperatures close to the melting range, and be related to partial melting and magma generation in the upwelling mantle plume. Experi- ments to estimate the viscosity are not easy to con- duct, however. Measurements of crustal response to sudden changes in stress or loads are among the best ways to study viscosity. Thus a high velocity of diver- gent motion measured around the Krafla area in the period 1987-1990 was interpreted as continued re- sponse to the large scale rifting that took place there in 1975-1984 (Foulger et al., 1992; Heki etal., 1993), as a result of the existence of a viscous layer underly- ing an 8-30 km thick, elastic plate. The viscosity in the layer is consistent with values obtained from the studies of post-glacial rebound. There is some evidence that the uplift rates around Vatnajökull are even higher than the model calcula- tions indicate. Jahn et al. (1993) measured an exten- sive GPS-network in N - and E-Iceland in 1987. One of the points occupied was in Homafjörður, about 20 km from the SE-edge of Vatnajökull. The same point was occupied during the EUREF GPS-campaign in 1990. Comparison between the two determinations of the vector Akureyri-Hornafjörður showed changes that could be interpreted as the result of 8 cm uplift of the Hornafjörður point during the period 1987-1990. Imsland (1992) documents changes in relative sea level that could indicate a similar rate of uplift. A small skerry, Hellnasker, within the Hornafjörður la- goon emerges about 75 cm above sea level at low tide at present. Before 1950 this skerry never showed, even at the lowest tidal levels. Crustal uplift is consid- ered at least a contributing cause, even though other changes in the lagoon could also be involved. This observation indicates a maximum uplift rate of a little less than 2 cm per year. ACKNOWLEDGEMENTS The GPS field work was funded to a large degree by the University of Iceland Research Fund. The Nat- ural Environment Research Council in the U. K. pro- vided the 3 GPS receivers. The Iceland Geodetic Sur- vey provided one vehicle and the town of Höfn gave valuable logistical support. WRJ is grateful to G. Wil- helmi and G. Jung-Jacoby for their help in the field, to G.W. Hein, Universitat der Bundeswehr, Neubiberg, and to Guðmundur Pálmason, Orkustofnun, Reykja- vík, for lending him their LaCoste-Romberg gravime- ters, to B. Richter and P. Wolf, Institut fiir Ange- wandte Geodásie, Frankfurt/M. for computing the solid earth tidal corrections and to Peter Smilde, Mainz for helping with his gravity evaluation pro- gram. Leó Kristjánsson and Bryndís Brandsdóttir read the manuscript critically and suggested valuable improvements. REFERENCES Camitz, J., F. Sigmundsson, G. Foulger, C.-H. Jahn, C. Völksen, and P. Einarsson 1995. Plate boundaiy de- formation and continuing deflation of the Askja vol- cano, North Iceland, determined with GPS, 1987- 1993.Bull.Volc. 57,136-145. Einarsson, P. 1991. Earthquakes and present-day tecton- ism in Iceland. Tectonophysics 189,261-279. Einarsson, P. 1993. Benchmarks of GPS-measurements in Iceland 1986 -1991. Science Institute, University of Iceland, report RH-02-93,78 pp. Einarsson, T. 1966. Late- and post-glacial rise in Iceland and subcrustal viscosity. Jökull 16, 157-166. Foulger, G. R., C.-H. Jahn, G. Seeber, P. Einarsson, B. R. Julian, and K. Heki 1992. Post-rifting stress relax- ation at the divergent plate boundary in Northeast Iceland. Nature 358,488-490. Heki, K., G. R. Foulger, B. Julian, and C.-H. Jahn 1983. Plate dynamics near divergent boundaries: Geo- physical implications of postrifting cmstal deforma- tion in NE Iceland. J. Geophys. Res. 98, 14279- 14297. Imsland, P. 1992. Sögur af Hellnaskeri (Tales of Hellna- sker skerry, in Icelandic), Skaftfellingur 8, 130-139. International Earth Rotation Service 1993. The 1992 IERS annual report. Central Bureau of IERS, Paris, 62 pp. JOKULL, No. 44 37
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.