Jökull - 01.12.1994, Blaðsíða 29

Agrip:
Fyrstu staðsetningarmælingar á
Hengilssvæðinu með GPS-kerfinu, og áhrif
sjávarfalla á landhæð.
Sumarið 1991 var sett upp net 23 mælipunkta til
nákvæmra landmælinga á Hengilssvæðinu. Netið
náði yfir 20 x 25 km, og að auki voru gerðar saman-
burðarmælingar á fjórum stöðum í allt að 75 km fjar-
lægð til austurs og vesturs. Hengilssvæðið þótti
áhugavert til þessara mælinga sökum legu þess á
flekamótum. Mælingarnar voru gerðar með mót-
tökutækjum fyrir C/A mótun af Ashtech gerð. Hver
mæling stóð að meðaltali yfir í 8 klst. Þegar fjarlægð
milli stöðva var um eða innan við 35 km, og í 20 klst.
Þegar fjarlægðin var 75 km. Unnið var úr mæling-
unum með hugbúnaði frá Bemarháskóla. Besta heild-
arlausn á mælingum gaf óvissu sem fyrir flesta mæli-
punkta var minni en 1 cm í lóðrétta stefnu. Utreikn-
ingar á lóðréttum landhreyfingum vegna álags af
völdum sjávarfalla kringum Island (með óbirtu líkan-
reikniforriti frá Wu Ling og Morgan) gáfu til kynna
að dagsveiflur í hæðarmun staða gætu náð 6 mm.
Dagsveiflur í láréttri staðsetningu af sömu ástæðu
gátu náð 2 mm, hvorutveggja fyrir 75 km mælilínur.
Hæðarmunur útreiknaðra staða breytast hinsvegar frá
degi til dags um 50-60 mm, sem bendir til þess að
aðrir þættir hafi haft mun meiri áhrif á mæliniður-
stöður en sjávarföllin. Ekki er þekkt hverjir þessir
þættir voru, en mögulega urðu merkjasendingar frá
gervitunglum fyrir tímatöf í fareindahvolfinu eða
veðrahvolfinu frábrugðinni þeirri sem hugbúnaðurinn
gerir ráð fyrir. Einnig gætu brautir gervitunglanna
hafa flökt til. Af þessum ástæðum gerist ekki þörf á
því að leiðrétta staðsetningarniðurstöðurnar fyrir
sjávarfallaáhrifum, en slíkar leiðréttingar getur þurft
að gera síðar meir þegar mælingar verða nákvæmari
og fjarlægðir milli mælipunkta lengri.
JÖKULL, No. 44
27