Jökull - 01.12.1994, Blaðsíða 40

Jahn, C.-H. 1991 .Iceland - GPS Campaign 1987. Final
results. Institut fiir Erdmessung, Universitát Han-
nover, FRG, Intemal Report, 12 pp.
Jahn, C.-H., G. Seeber, G.R. Foulger, and R Einarsson
1994. GPS epoch measurements spanning the mid-
Atlantic plate boundary in northem Iceland 1987-
1990. In (B. E. Schutz et al. ed.) Gravimeti-y and
space techniques applied to geodynamics and ocean
dynamics. Geophys. Monogr. Ser., vol. 82 , AGU,
Washington, p. 109-123.
Larson, K. M., and D. C. Agnew 1991. Application of
the Global Positioning System to crustal deforma-
tion measurements, 1., precision and accuracy, J.
Geophys. Res. 96,16547-16565.
Lotfinia, F., J. Nelson, and S. Vasseur 1993. The Iceland
1992 GPS campaign. M.Sc. Thesis, Royal Institute
of Tecnology, Stockholm, 108pp.
Pálmason, G., T. H. Nilsen, and G. Thorbergsson 1973.
Gravity base station network in Iceland 1968-1970.
Jökull 23, 70-125.
Paterson, W. S. B. 1981. The Physics of Glaciers. Sec-
ond edition. Oxford, Pergamon Press.
Rothacher, M., G. Beutler, W. Gurtner, T. Schildknecht,
and U. Wild 1990. Documentation for Bernese GPS
software Version 3.2, Univ. Bem.
Sigmundsson, F. 1990. Viscosity of the Earth beneath
Iceland; comparison ofmodel calculations with ge-
ological data (in Icelandic with English summary),
M.Sc. Thesis, University of Iceland, University
Press, 121 pp.
Sigmundsson, F. 1991. Post-glacial rebound and as-
thenosphere viscosity in Iceland. Geophys. Res. Let-
ters 18, 1131-1134.
Sigmundsson, F. 1992. Crustal deformation studies in
subaerial parts ofthe World oceanic rift system: Ice-
land and Afar, Ph. D. Thesis, University of Col-
orado, Boulder, 112 pp.
Sigmundsson, F., and P. Einarsson 1992. Glacio-isostat-
ic crustal movements caused by historical volume
change of the Vatnajökull ice cap, Iceland. Geophys.
Res. Letters 19,2123-2126.
Sigmundsson, F., P. Einarsson, R. Bilham, and E. Stur-
kell 1995. Rift-transform kinematics in south Ice-
land: Deformation from Global Positioning System
measurements, 1986 to 1992. J. Geophys. Res. 100,
6235-6248.
Stefánsson, R., R. Böðvarsson, R. Slunga, P. Einarsson,
S. Jakobsdóttir, H. Bungum, S. Gregersen, J. Hav-
skov, J. Hjelme, and H. Korhonen 1993. Earthquake
prediction research in the South Iceland seismic
zone and the SIL project. Bull. Seismol. Soc. Am. 83,
696-716.
Thorbergsson, G, I. Th. Magnússon, and G. Pálmason
1993. Gravity data and a gravity map of Iceland.
Orkustofnun, Report OS-93027/JHD-07, Reykjavík,
37 pp.
Tushingham, A. M., and W. R. Peltier 1992. Validation
of the ICE-3G model of Wiirm-Wisconsin deglacia-
tion using a global data base of relative sea level his-
tories. J. Geophys. Res. 97, 3285-3304.
Ágrip
Jarðskorpuhreyfingar umhverfis Vatnajökul
vegna fargbreytinga
Það er alkunna að land reis í lok síðasta jökul-
skeiðs, þar sem jökulfarg minnkaði. Sums staðar á
meginlöndum rís land enn af þessum sökum, t.d. í
Skandinavíu og Kanada. Hér á landi virðist landrisið
hafa gengið yfir á tiltölulega skömmum tíma, minna en
1000 árum. Þessa hegðun jarðskorpunnar má skýra
með einföldu líkani, sem líkir eftir efstu lögum jarðar
með fjaðrandi plötu sem hvílir á seigfljótandi undirlagi.
Ef fargi er bætt ofan á plötuna, sígur hún og svignar
niður á við. Hún rís og svignar upp þegar farginu léttir.
Lögun sigskálarinnar eða riskúlunnar er háð lögun og
stærð fargsins og sveigjustífni plötunnar. Sveigjustífnin
er aftur háð þykkt plötunnar og fjaðurstuðlum hennar.
Hreyfingamar gerast ekki allar í einu því seigfljótandi
efnið undir plötunni þarf tíma til að aðlaga sig farg-
breytingunum. Hreyfingamar verða þeim mun hraðari
sem seigjan í undirlaginu er minni. Mismuninn milli
svörunar jarðskorpunnar á Islandi annars vegar og á
meginlöndunum hins vegar má því skýra með mun
minni seigju undirlagsins hér á landi. Seigjan, metin út
frá svörunartímanum, er minni en 1019 Pa s, sem er
stærðarþrepi lægri en undir meginlöndum.
38
JÖKULL, No. 44