Dagblaðið Vísir - DV - 31.10.2014, Blaðsíða 10

Helgarblað 31. október–3. nóvember 201410 Fréttir
„Þarf ég líka að
kveikja í mér?“
n Fólk á flótta grípur til örþrifaráða til að fá sanngjarnt svar
A
dam Ibrahim Pasha, 37
ára gyðingur frá Írak, hef-
ur verið í hungurverkfalli
á Fit hostel í Reykjanes-
bæ frá 21. október, eða
í 11 daga. Með hungurverkfall-
inu vill Adam mótmæla ákvörðun
Útlendingastofnunar frá 17.
október um að taka umsókn hans
um hæli á Íslandi ekki til efnislegr-
ar meðferðar.
Ekki er einsdæmi að fólk á flótta
grípi til slíkra aðgerða hér á landi.
Að sögn Toshiki Toma, prests inn-
flytjenda, gerist það reglulega að svo
virðist sem mál séu ekki skoðuð ofan
í kjölinn áður en yfirvöld synja fólki
á flótta um dvalarleyfi, vernd eða
upptöku máls til efnislegrar með-
ferðar. „Sagan endurtekur sig aftur
og aftur. Fyrr á þessu ári fór ungur
maður frá Afganistan í hungurverk-
fall og fékk í kjölfarið dvalarleyfi á
Íslandi.“ Hann nefnir einnig sem
dæmi fjölskyldu frá Kólumbíu sem
synjað var endanlega um dvalar-
leyfi í byrjun árs en eftir að fjölmiðl-
ar fjölluðu um málið var ákvörðun-
inni snúið á þremur dögum.
Örþrifaráð eftir synjun
Fyrir þremur árum ætlaði Medhi
Kavyanpoor frá Íran að kveikja í sér
í húsnæði Rauða krossins í Reykja-
vík. Hann hafði beðið eftir dvalar-
leyfi í sjö ár og verið hafnað fjórum
sinnum. Medhi hellti yfir sig bens-
íni og hélt á kveikjara og gerði sig
líklegan til að kveikja í sér en var
yfirbugaður af lögreglu. Í kjölfarið
samþykkti Alþingi að veita honum
ríkisborgararétt. „Eftir þetta hitti ég
ungan mann sem hafði beðið eftir
úrlausn sinna mála í næstum því
tíu ár. Hann spurði mig: „Þarf ég
líka að kveikja í mér?“ Sem betur
fer gerði hann það ekki. Því miður
er raunveruleikinn sá að fólk þarf
að grípa til slíkra ráða til að fá sann-
gjarnt svar. Munum að í flestum til-
fellum á fólk á flótta sér langa sögu
og getur verið þreytt þegar það
sækir um vernd hérlendis,“ segir
Toshiki.
Enginn ber ábyrgð
Toshiki segir áhyggjuefni að
ákvarðanir yfirvalda í málefnum
fólks á flótta byggi ekki á traustari
grunni og sveiflist eftir því hvort
það njóti stuðnings samfélags-
ins og komist í fjölmiðla. „Þannig
á að sjálfsögðu ekki að vinna um-
sóknir um alþjóðlega vernd, held-
ur á að vanda til verka frá fyrstu
stundu og byggja niðurstöðuna á
haldbærum rökum.“ Við lestur úr-
skurða Útlendingastofnunar segist
Toshiki oft velta því fyrir sér hvern-
ig hægt sé að kveða upp svo afdríf-
aríkar ákvarðanir án ítarlegs rök-
stuðnings. „Svo er hægt að snúa
ákvörðuninni eins og ekkert sé.
Maður spyr þá á hverju upphaflega
ákvörðunin hafi verið byggð. Svo
ber enginn ábyrgð. Ef þetta gerðist
í Japan myndi einhver þurfa að axla
ábyrgð og segja af sér.“
Styttri málsmeðferðartími
Á undanförnum árum hefur verið
markmið hjá yfirvöldum að hæl-
isleitendur fái skjótari úrlausn
sinna mála og er núna miðað við 90
daga. Toshiki segir það að mörgu
leyti jákvætt en hefur áhyggjur af
gæðum úrvinnslu mála við þær að-
stæður. „Þetta snýst ekki aðeins um
hraða, heldur líka vandaða upplýs-
ingasöfnun og skilning á aðstæð-
um fólks.“ n
Dagný Hulda Erlendsdóttir
dagny@dv.is
Óttast um líf sitt verði
hann sendur til baka
A
dam Ibrahim Pasha hefur verið í hungurverkfalli á Fit hostel
frá 21. október, eða í 11 daga. Adam er 37 ára gyðingur frá Írak.
Útlendingastofnun synjaði honum um efnislega meðferð um-
sóknar um hæli því hann hafði þegar fengið dvalarleyfi í Slóvak-
íu. Þar varð hann fyrir ofsóknum og óttaðist um líf sitt. Í viðtali DV við
Adam fyrr í vikunni kom fram að hann hygðist svelta sig þar til niður-
staða fengist og honum yrði heimilt að dvelja á Íslandi. „Ég vil deyja
á Íslandi hvort sem það er núna eða sem gamall maður. Ég fer ekki til
baka til Slóvakíu,“ sagði hann. Gyðingar í Írak eru örfáir og varð Adam
fyrir ofsóknum þar og flýði til Slóvakíu árið 2010. Eiginkona hans býr í
Ísrael og sótti Adam um hæli þar áður en hann kom til Íslands en var
hafnað, meðal annars því hann gat ekki sýnt öll þau gögn sem stjórn-
völd þar fóru fram á. Synjun Útlendingastofnunar hefur verið áfrýjað
til innanríkisráðuneytis. Viðtalið við Adam má nálgast á vef DV.
„Þetta
snýst ekki
aðeins um hraða,
heldur líka vand-
aða upplýsinga-
söfnun og skilning
á aðstæðum fólks
Prestur innflytjenda
Toshiki Toma segir áhyggjuefni
að úrskurðir í málum fólks á
flótta séu stundum byggðir á
veikum grunni. MynD Sigtryggur Ari
Reykjavíkurborg
verðlaunuð
Reykjavíkurborg hlaut á mið-
vikudag Náttúru- og umhverfis-
verðlaun Norðurlandaráðs 2014
fyrir „víðtækt og markvisst starf
sveitarfélagsins að umhverfis-
málum”. Verðlaunin nema um 7
milljónum íslenskra króna og eru
veitt norrænni stofnun, fyrirtæki
eða einstaklingi, sem sett hef-
ur fordæmi með því að samþætta
virðingu fyrir náttúru og umhverfi
í starfi sínu, eða með því að sýna
frumkvæði á annan hátt með sér-
tækum aðgerðum náttúru og um-
hverfi til góða.
„Við erum
ótrúlega stolt
og ánægð,”
segir Dagur B.
Eggertsson,
borgarstjóri
Reykjavíkur,
í samtali við
DV. „Það voru
margir mjög flottir aðilar tilnefnd-
ir þannig að þetta var eitthvað sem
við vorum ekkert undirbúin undir.
Það var mikill heiður að vera til-
nefndur, hvað þá að hljóta verð-
launin. Ég vil þakka öllum, bæði
grasrótarsamtökum, áhugafólki
og auðvitað okkar góða starfsfólki,
sem hefur unnið að þessu mjög,
mjög lengi. Þetta er uppskeran af
margra ára hugsjónastarfi.”
Spurður um hvað borgin muni
verja verðlaunapeningunum í svar-
ar hann: „Við erum ekki búin að
ákveða neitt í því, en það verður
sannarlega eitthvað sem tengist
umhverfismálum.“
Í rökstuðningi dómnefndar sem
valdi verðlaunahafa kemur fram
að Reykjavíkurborg hafi gert ýmis-
legt sem hún er ein um og sem get-
ur orðið öðrum innblástur. Borgin
hafi náð góðum árangri á mörgum
sviðum, og um langt skeið unnið
að þróun umhverfisvænnar nýt-
ingar neysluvatns og framleiðslu
fjarvarma og rafmagns með hjálp
jarðhita.
Borgin hafi jafnframt framfylgt
þeirri stefnu að nota þau svæði sem
ekki eru nýtt til annars í „grænum“
tilgangi til þess að koma í veg fyrir
að þau verði gerð að bílastæðum.
Þá gangi 87% ökutækja sveitarfé-
lagsins fyrir rafmagni eða gasi. Ekki
sé vitað af neinum sveitarfélögum
sem hafi nálægt því eins umhverfi-
svænan bílaflota. Reykjavíkurborg
hafi auk þess um langt skeið átt í
samstarfi um eftirlit og verndun
vatnsbóla og sé nú eina höfuðborg
Norðurlanda þar sem öll hús hafa
aðgang að ómeðhöndluðu drykkj-
arvatni í háum gæðaflokki.