Hagskýrslur - Hagtöluárbækur - 01.01.1967, Síða 131

113
NR. 95. GREINARGEHÐ UM HEIMILDIR AÐ FISKAFLATÖFLUM.
Statement on sources of tables with fish catch data.
Fiskaflaupplýsingar þœr, er koma hér á eftir, eru aS mestu leyti sam-
kvæmt töflum, sem Hagstofan á í handriti og ná yfir árin 1942-1961. Þessar
töflur eru hins vegar gerðar eftir heimildum,, sem Hagstofan hefur fengiS aS-
gang aS hjá Fiskifélagi íslands, en jafnframt hefur Hagstofan fengiS upplýsing-
ar um einstök efni og atriSi hjá öSrum aSilum, svo sem Sfldarútvegsnefnd,
Landssambandi ísl.útvegsmanna, SölumiSstöS hraSfrystihúsanna, Lýsih.f.,
o.fl. aSilum.
Skýrslur Hagstofunnar um sjávarútveg íyrri tfma eru til prentaSar fyrir
árin 1912-1941 ( Fiskiskýrslur og hlunninda ). Eldri skýrslur er aS finna f
Landhagsskýrslum 1882-1911, og enn eldri f Skýrslum um landshagi, sem Bók-
menntafélagiS gaf út 1858-1875. Enn fremur eru litlar yfirlitstöflur f Arbók
Hagstofu íslands 1930, bls. 43-45 ( fiskiskip 1919-1928, tala skipverja 1919-
1928, fiskaflinn 1924-1928, lifraraflinn 1924-1928, síldaraflinn 1924-1928,
verS aflans 1924-1928).
Skýrslur þær, sem Hagstofan hefur sjálf gert um sjávarútveginn, ná eigi
lengra en til ársloka 1961. Tölur um árin 1962-1964 eru fengnar hjá Fiskifé-
lagi íslands, en eru þó aS þvf leyti, er varSar þyngd þorskaflans, færSar til
samræmis viS skýrslur Hagstofunnar.
Tölur um fiskmagniS f töflum þessum ber ekld saman viS tölur, sem
áSur hafa veriS birtar f Ægi, tímariti Fiskifélags íslands, og f HagtfSindum.
Ber þrennt til aSallega :
1. Fiskur, sem seldur hefur veriS ísaSur til útlanda, er hér talinn vera
12,4% þyngri en f skýrslum þeim, er áSur hafa veriS birtar. Stafar þaS af því,
aS f Ægi og þar meS Hagtösindum hafa veriS notaSar vigtir fisksins f erlendum
höfnum. En samkvæmt reynslu strfiSsáranna léttist fiskur, sem seldur var úr
bátum f íslenzkri höfn og vigtaSur bæSi viS afhendingu þar og aftur viS sölu hans
í erlendri höfn, minnst um 11% á leiSinni milli landa. Hagstofan taldi rétt aS
miSa þyngd alls fiskaflans viS afhendingu hans f innlendri höfn, eigi aSeins á
stríSsárunum, heldur einnig sfisan. Rétt þykir þó aS geta þess, aS rýrnun fisks-
ins á leiS hans til útlanda getur hafa orSiS eitthvaS minni hin sfisari ár vegna
greiSari ferSa og betri geymslu í skipi.
2. Fiskur til innanlandsneyzlu hefur f töflum þeim, er hér birtast, ver-
iS reiknaSur eftir fbúatölu landsmanna og könnim þeirri, er gerS var á fisk-
neyzlu ( á hvern íbúa ) áriS 1940, en þó nokkuS dregiS frá hin sfiSustu ár fyrir
neyzlu á fullverkuSum fiski ( frystum og söltuSum ), sem búast má viS aS hafi
þegar veriS talinn meS öSrum fullverkuSum fiski. í fiskiskýrslunum í Ægi og
Hagtösindum hefur aSeins veriS talinn sá fiskur til innanlandsneyzlu, sem
nokkrar fiskbúSir hafa fram taliS, aS þær hafi selt. Var þaS aSeins lítill hluti
fisks þess, sem tekinn var til innanlandsneyzlu í strfisinu og fyrstu 15 árin
eftir strfisiS, en sfSustu árin hefur framtal þessa fisks veriS miklu betra og
nær sanni, þó aS hann hafi aldrei veriS fulltalinn. Samkvæmt könnuninni 1940
var fiskneyzla landsmanna rétt um 94 kg á fbúa, og er þá öll fiskneyzlan um-
reiknuS f slægSan fisk meS haus. Sá umreikningur getur aS vfsu ekki talizt
nákvæmur, þar sem fiskur er seldur f svo margs háttar ástandi, en sú regla
var höfS viS umreikninginn, aS óhætt væri, aS fiskneyzlan yrSi ekki oftalin.
3. Allur togarafiskur er f töflum þeim, er hér birtast, talinn eftir
skýrslum togaranna, en þær skýrslur eru byggBar á vigt aflans upp úr skipi.
Þetta var í fyrstu gert, af þvf aS þaS var óhjákvæmilegt, ef skipta átti aflan-
um eftir svæSum, þar sem fiskurinn var veiddur. í skýrslunum f Ægi og Hag- .
tfisindum hefur allur fiskur veriS talinn eftir skýrslum verzlunarstöSva, er
Framhald á bls. 114.
8