Hagskýrslur - Hagtöluárbækur - 01.01.1967, Page 324

306
reiknaö aí þeirri upphæö, sem greidd heföi veriö, ef um dagvinnu heföi veriö
aö ræöa, en í samningunum 29. júní 1961, var ákveöiö, aö orlofsfé af yfirvinnu
skyldu vera hlutfallslega þaö sama og það af dagvinnu.
I 3.dálki er sýnd vísitala verölagsuppbótar á kaup, sem gilt hefur á
hverjum tíma. Grunnkaup með verölagsuppbót í 4.dálki finnst með því að marg-
falda grunnkaupið meö vísitölu verölagsuppbótar og deila meö 100.
Frá ársbyrjun 1SV10 var verðlagsuppbót greidd samkvæmt ákvæðum laga
nr. 2/1940 ( ekki kom til greiðslu verðlagsuppbótar 'samkvæmt gengisfellingar-
lögum, nr. 10 4.apríl 1939 ). MeÖ samningum vinnuveitenda og stéttarfélaga
um og eftir áramót 1940-41 var ákveðið, að frá ársbyrjun 1941 skyldi greidd
full verðlagsuppbót mánaðarlega samkvæmt framfærsluvísitölu næsta mánaðar
á undan. Þetta hélzt til ársloka 1947, en með lögum nr. 128/1947, um dýrtíð-
arráðstafanir, var greiðsla verölagsuppbótar frá ársbyrjun 1948 takmörkuð við
300 stig. Samkvæmt því lækkaði verðlagsuppbótin úr 228% í desember 1947 í
200% í janúar 1948. Samkvæmt gengisskráningarlögum, nr. 22 19.marz 1950,
var gildandi 200% verðlagsuppbót sameinuð grunnkaupinu og skyldi nú hafin
greiðsla verðlagsuppbótar á hið nýja grunnkaup samkvæmt sérstakri vísitölu.
Frá 1/6 1952 var, samkvæmt samningum stéttarfélaga, greidd verðlagsuppbót
eftir kaupgreiðsluvísitölu, er reiknuð var 4 sinnum á ári og gilti frá l.marz,
l.júní, l.sept. ogl.des. Með niðurfærslulögum, nr. 1 30.jan. 1959, var ákveð-
ið, að frá 1/2 1959 skyldi greiða verðlagsuppbót á laun samkvæmt kaupgreiðslu-
vísitölu 175 stig ( l.marz 1950 = 100 stig ). I sömu lögum var ákveðið, að frá
l.marz 1959 skyldi hin lögákveðna verðlagsuppbót, 75%,lögð við grunnupphæðir
launa, og teldist hvort tveggja grunnlaun, en greiða skyldi á verðlagsuppbót
samkvæmt kaupgreiðsluvísitölu með grunntölu 100 hinn 1. marz 1959. Ekki kom
til greiðslu verðlagsuppbótar samkvæmt henni, því að hún hélzt óbreytt í 100
stigum, þar til efnahagsmálalög, nr. 4 20.febr. 1960, voru sett. Skv. 23.gr.
þeirra laga var óheimilt að ákveða, að laun eða nokkurt annað endurgjald fyrir
unnin störf skyldi fylgja breytingum vísitölu á einn eða annan hátt. Þetta ákvæði
var afnumið i lögum nr. 63/1964, um verðtryggingu launa, og þar er kveðið á um
greiðslu verðlagsuppbótar á laun samkvæmt kaupgreiðsluvísitölu, er skal reikn-
uð eftir vísitölu framfærslukostnaðar 1. febrúar, 1. maí, 1. ágúst og 1. nóvemb-
er, og gildir við ákvörðun verðlagsuppbótar á laun frá byrjun næsta mánaðar á
eftir. Fyrir hvert stig, sem kaupgreiðsluvísitala er hærri en framfærsluvísi-
tala 163 stig - sem var maívísitalan 1964, skal greiða 0,61% uppbóta á grunn-
kaup. Kaupgreiðsluvísitala reiknuð eftir framfærsluvísitölu 1. maí 1966 og gild-
andi frá l.júní 1966 er 185 stig. Verðlagsuppbót á grunnkaup frá l.júní 1966
er samkvæmt þessu 13,42%, svo að eiginleg vísitala verðlagsuppbótar er
113,42 stig. Sú vísitala verðlagsuppbótar, sem sýnd er í töflunni, er sú hæsta,
sem gilt hefur hverju sinni, en stundum hefur verðlagsuppbót á laun yfir vissu
hámarki verið greidd samkv. lægri vísitölu. Um þessi atriði, og um greiðslu
verðlagsuppbótar á laun almennt, vísast til eftirtalinna blaða Hagtíðinda :
Septemberblað 1951, nóvemberblað 1951, febrúarblað 1953, maíblað 1955, júní-
blað 1955, ágústblað 1955, febrúarblað 1956, septemberblað 1956, desember-
blað 1956, marzblað 1958 ( yfirlit 1939-58 ), júmblað 1958, janúarblað 1959,
febrúarblað 1959, aprílblað 1959, marzblað 1960, ágústblað 1961, maíblað 1963 og
desemberblað 1964. Tillag atvinnurekenda í styrktarsjóð Dagsbrúnar er ekki
meðtalið f töflu 249. Það hefur verið greitt síban 29/6 1961 og nemur l%af
dagvinnukaupi án orlofs. Er tillag þetta aðeins reiknað af dagvinnu. Kaup-
tölur töflunnar eru án starfsaldurshækkana. Um þær var fyrst samið fyrir
vissa hópa mánaðarkaupsmanna 1958, og varð almennt fyrir þá 1964. Frá
10. júlí 1965 fá allir vikukaupsmenn einnig starfsaldurshækkanir, sem
nema 5%á grunnkaup eftir 2ja ára starf hjá sama vinnuveitanda.