Þjóðmál - 01.06.2008, Side 41

Þjóðmál SUmAR 2008 39
Það.er.ekki.hægt.að.finna.neitt.í.ræðu.eða.
riti.frá.þessum.tíma.sem.bendir.til.þess.að.
ráðherrar. Framsóknarflokksins. hafi. ekki.
meint.það.sem.þeir.sögðu.opinberlega.um.
stefnu.ríkisstjórnarinnar.í.utanríkismálum ..
Kuldalegt.tilsvar.Ólafs.Jóhannessonar.við.
afhendingu. undirskriftanna. í. Alþingi. var.
ekki.á.þeim.nótum.að.hann.væri.feginn.að.
fá.þessar.undirskriftir.sem.stuðning.við.sína.
innri.skoðun ..Síður.en.svo ..Ég.frétti.líka.af.
öðrum. viðbrögðum. Ólafs. Jóhannessonar.
á. sínum. tíma .. Okkur. bárust. fregnir. af.
því. þegar. Ólafur. heyrði. hverjir. stæðu. að.
undirskriftasöfnuninni,. en. þar. á. meðal.
var.Jónatan.Þórmundsson,.sem.hafði.verið.
virkur. í. Framsóknarflokknum .. Okkur. var.
sagt. að. Ólafur. hefði. spurt. undrandi. og.
hneykslaður:.„Hann.Jónatan.okkar?“
Sama.dag.og.við.afhentum.undirskriftirn-
ar. gaf. ríkisstjórnin. út. tilkynningu. um. að.
hún.myndi.krefjast.endurskoðunar.varnar-
samningsins. með. það. fyrir. augum. að.
herinn. færi. úr. landi. ekki. seinna. en.1976 ..
En. forystumenn. ríkisstjórnarinnar. vissu.
ofur.vel,.að.málið.var.tapað ..Tilkynningin.
var.sýndarmennska.—.til.þess.að.láta.líta.út.
fyrir.að.ríkisstjórnarflokkarnir.tækju.ekkert.
mark. á. undirskriftunum .. Sjö. vikum. síðar.
slitnaði. upp. úr. stjórnarsamstarfinu. —. og.
aldrei.var.minnst.á.brotthvarf.varnarliðsins.
eftir.það .
Í.kjölfarið.dofnaði.mjög.yfir.Samtökum.
herstöðvaandstæðinga ..Má. segja. að.undir-
skriftasöfnun. Varins. lands. hafi. veitt. þeim.
eins. konar. náðarhögg .. Eftir. það. var. ekki.
hægt.að.læða.því.inn.hjá.fólki.að.meirihluti.
landsmanna. væri. andvígur. varnarliðinu ..
Allir.vissu.að.staðreyndin.var.önnur ..
Auðvitað.er.erfitt.að.spá.í.þróunina.ef.við.
hefðum.á.þessum.tíma.látið.herinn.fara ..Ég.
vil.ekkert.fullyrða.um.það,.en.við.hefðum.
sannarlega.verið.í.mjög.hættulegri.stöðu ..Við.
erum.svo.fámenn.þjóð.og.vopnlaus.að.það.
er.lítið.mál.að.ná.hér.yfirtökum,.sérstaklega.
ef.á.meðal.okkar.eru.svo.ófyrirleitnir.menn.
að. þeir. eru. tilbúnir. til. þess. að. gera. hvað.
sem. er. til. að. ná. markmiðum. sínum .. Það.
þarf.heldur.ekki.nema.eina.flugvél.til.þess.
að.hertaka.Ísland ..Það.sem.Jón.Sigurðsson.
sagði. um. eina. skútu. stendur. enn .. Við.
þurfum.varnir.og.þær.verða.ekki.trúverðugar.
nema.í.öflugu.samstarfi.við.stærri.þjóðir ..Í.
áratugi.nutum.við.þeirra.forréttinda.að.geta.
látið.velviljað.stórveldi.sjá.um.varnir.okkar ..
Núna.eru.aðstæður.aðrar ..
Varið. land. er. eina. pólitíska. framtak.mitt. að. heitið. geti. á. lífsleiðinni .. Ég.
er.afar.ánægður.með.að.hafa.verið.virkur.
þátttakandi. í. þessari. hreyfingu .. Eftir. á.
að. hyggja. var. þetta. ógleymanlegur. tími.
og. ég. held. að. allir. sem. stóðu. að. þessu.
séu. stoltir. af. framtakinu .. En. það. kostaði.
mikla. fyrirhöfn. og. er. nokkuð. sem. ég.
held. að. eigi. aldrei. eftir. að. gerast. aftur ..
Ég.efast.um.að.nokkurt.dæmi.finnist.um.
jafn. mikla. þátttöku. í. undirskriftasöfnun.
í. lýðræðisríki .. Ef. við. hefðum. gert. okkur.
grein. fyrir. því. hvað. þetta. yrði. gríðarlegt.
verk.er.ég.ekki.viss.um.að.við.hefðum.lagt.
út. í.þetta ..En. fólkið. streymdi.að.og.vildi.
koma.sjónarmiði. sínu.á. framfæri ..Því.var.
ofboðið.vegna.áróðursins.sem.búið.var.að.
reka .
Undirskriftasöfnun. Varins. lands. opin-
beraði. þann. sannleika. að. íslenska. þjóðin.
skilur.nauðsyn.þess. að. landið.njóti. varna ..
Fullyrðingar.um.annað.reyndust.blekking ..
Lygin.er.eitthvert.mesta.bölið.í.mannlegum.
samskiptum,.hvort.heldur.er.persónulegum.
eða.pólitískum ..Hver.sigur.gegn.henni,.þótt.
hann.sé.aðeins.áfangasigur,. er. skref. í. rétta.
átt.og.hefur.áhrif.um.ókomna.framtíð .
Í næsta hefti Þjóðmála verður fjallað
um ærumeiðingarnar sem forsvarsmenn
Varins lands máttu sæta á sínum tíma
og málaferli sem af þeim hlutust.