Þjóðmál - 01.06.2008, Blaðsíða 67
Þjóðmál SUmAR 2008 65
Hér. var. fjallað. um. saklausan. leik. sem.
hannaður. er. til. að. fá. börn. og. unglinga. í.
æskulýðsstarfi.til.að.velta.fyrir.sér.ójöfnuði.
og.óréttlæti.í.heiminum ..Ástæðan.fyrir.því.
að.hér.var.fjallað.um.þennan.leik.er.sú.að.
hann.er.gott.dæmi.um.hugsunarhátt.fólks.
um. þessi. efni,. það. er. misskiptingu. auðs,.
ójöfnuð.og.óréttlæti .
Hins. vegar. virðist. leikurinn. ekki. taka.
tillit.til.tekjuskiptingar ..Hér.skal.því.haldið.
fram.að.tekjuskipting.sé.ekki.það.sama.og.
dreifing.á.auði ..Það.að.taka.sér.eitthvað.og.
nýta.getur.hugsanlega.falið.í.sér.óréttlæti.ef.
tekið.er.af.náunganum.sem.þá.gengur.með.
skertan.hlut.frá.borði ..
En. tekjur. eru. annað .. Þeir. sem. á. annað.
borð.eru.á.vinnumarkaði. leggja.fram.vöru.
til.sölu,.vinnu.sína,.og.fá.fyrir.hana.ákveðið.
verð ..Hversu.háa.upphæð.viðkomandi.fær.
fyrir.vinnu.sína.er.samningsatriði.milli.hans.
og.kaupandans ..
Nú.skal.hafa.í.huga.að.peningar.eru.aðeins.
vara.sem.verslað.er.með,.líkt.og.kartöflur.og.
kjöt .. Þegar. einstaklingur. selur. vinna. sína.
fær. hann. iðulega. greitt. í. peningum. sem.
hann.síðan.nýtir.að.eigin.vild ..
Það.er.fásinna.að.halda.því.fram.að.þegar.
einn.fær.ákveðin.laun.sé.annar.sem.ekki.fær.
jafnhá.laun.beittur.óréttlæti .
Af. þessum. ástæðum. er. ekki. hægt. að.
tala. um. óréttlæti. þegar. rætt. er. um. ójafna.
tekjuskiptingu .
Þá. er. fráleitt. að. gefa. sér. að. auður.
takmarkist. við. ákveðna. upphæð. (eins. og.
smápeningarnir. í. leiknum),. því. endalaust.
virðist. hægt. að. skapa. ný. verðmæti .. Hag-
kerfum.virðast.fá.takmörk.sett ..
Ef. hins. vegar. einhver. er. neyddur. til. að.
vinna.ákveðna.vinnu.fyrir.lítið.eða.ekkert.er.
um.að.ræða.ofbeldi,.jafnvel.þrælahald ..Það.
er.allt.annað.mál.sem.ekki.er.til.umfjöllunar.
hér .
Í. frjálsu. ríki. þar. sem. mannréttindi. eru.
virt.er.rétt.að.taka.undir.kenningar.Nozicks.
og. segja:. Einstaklingurinn. á. sig. sjálfur .. Ef.
enginn.er.beittur.ofbeldi.til.að.vinna.hefur.
sá.hinn.sami. færi.á.að.semja.um.greiðslur.
fyrir.vinnu.sína ..Þó.annar.komi.til.með.að.
semja. um. aðra. upphæð. fyrir. sömu. vinnu.
er.hins.vegar.hæpið.að.kalla.það.óréttlæti ..
Þarna.á.sér.eingöngu.stað.ólík.verðlagning.
á.vinnuafli ..
Að. líta. svo. á. að. ójöfn. tekjuskipting. sé.
óréttlát. hefur. með. tilfinningar. að. gera. og.
heyrir.ekki.undir.ríkisvaldið.að.breyta.með.
lögum. og. reglum,. heldur. einstaklingana.
sjálfa. sem. ber. að. fjalla. um. það. með.
heilbrigðri.og.sanngjarnri.umræðu .
Heimildir:
Bækur:
Árni. Böðvarsson. (ritstj):. Íslensk orðabók,. önnur.
útgáfa ...Mál.og.menning,.Reykjavík.1993 .
Hannes. H .. Gissurarson:. Stjórnmálaheimspeki .. Hið.
íslenska.bókmenntafélag,.Reykjavík.1999 .
Vefsíður:
Íslendingasögur. á. veraldarvefnum .. www .snerpa .is/
net/isl/isl .htm .
Morgunblaðið.á.netinu ..www .mbl .is
Heimasíða.Stefáns.Ólafssonar ..www .hi .is/~olafsson/
Vefur.Biskupsstofu ..www .kirkjan .is