Skólavarðan - 01.04.2007, Blaðsíða 17

Skólavarðan - 01.04.2007, Blaðsíða 17
17 SKÓLAVARÐAN 3.TBL. 7. ÁRG. 2007 einstökum grunn- og framhaldsskólum. Í könnun nefndarinnar á námi á tveimur skólastigum samtímis kom í ljós að algengt er að viðkomandi sveitarfélag greiði innritunargjaldið fyrir þessa nemendur en þeir greiði síðan sjálfir fyrir kennslugögnin. Einnig er nauðsynlegt að setja tiltekin viðmið um hvenær nemendur hafi lokið tiltekinni náms- grein í grunnskóla áður en þeir hefja nám í áföngum á framhaldsskólastigi. Auðvitað á þetta að vera þannig að framhaldsskólanám sé nemendum alveg að kostnaðarlausu á meðan þeir eru enn á ábyrgð grunnskólans. Eftir að grunnskóla lýkur Samkvæmt framhaldsskólalögum eiga þeir, sem lokið hafa grunnskólaprófi eða jafngildu námi, kost á því að hefja nám í framhaldsskóla. Inntökuskilyrði miðast við námsárangur á samræmdum lokaprófum og við skólaeinkunnir við lok grunnskóla eftir því sem við á. Hlutfall útskriftarnema úr grunnskóla sem innritast í framhaldsskóla hefur hækkað og var um 96% haustið 2006 og hefur verið lögð áhersla á að útvega öllum í þessum hópi skólavist í framhaldsskóla. Syrtir í álinn En í raun og veru er staðan þannig að nemendur eiga aðeins kost á að hefja nám í framhaldsskóla en ekki rétt á að komast í skóla í hverfinu sínu, skólann sem þeir vilja fara í, eða rétt á að fá nám við hæfi. Fyrra atriðið á sérstaklega við um höfuðborgarsvæðið en þar er undir hælinn lagt hvort nemendur komast í skólann sem þeir kjósa sér. Biðraðir hrannast upp við tiltekna skóla hvert ár og mun færri komast þar að en vilja. Ástæður þessa eru meðal annars húsnæðisþrengsli sem leiða til þess að „vinsælustu“ skólarnir skrúfa inntöku- viðmiðin upp. Því má segja að tilteknir skólar velji sér miklu frekar nemendur en að nemendur velji sér skóla. Margir nemendur á höfuðborgarsvæðinu fara því í skóla sem er langt frá heimili þeirra og ekki þann sem þeir settu í fyrsta sæti. Vinirnir eru ef til vill í öðrum skóla, þeir þekkja ekki til skólans sem þeir lenda í og hefja kannski framhaldsskólanám sitt með mikil vonbrigði í farteskinu. Þar sem skólinn í hverfinu þeirra eða aðrir skólar höfnuðu þeim verður þetta svo eins og enn ein áminningin um fyrri ósigra á skólagöngunni. Á landsbyggðinni er staðan önnur og skólarnir þar taka miklu frekar við þeim breiða hópi sem sækir um. Fyrirkomulagið á inntöku inn í framhaldsskóla er okkur til skammar. Stórir hópar ungmenna og heimili þeirra eru í uppnámi á hverju einasta vori. Varðandi nemendur með fötlun þá á samkvæmt framhaldsskólalögum að veita þeim stuðning í námi og er fram- haldsskólum heimilt að starfrækja sérstakar deildir fyrir þá. Staða þessa hóps er slæm og fáir skólar bjóða upp á þetta sérstaka nám. Loks eru það eldri nemendur sem hverfa frá námi af einhverjum sökum og vilja taka upp þráðinn að nýju en sitja ekki við sama borð og nýnemahópurinn. Það gera ekki heldur fullorðnir nemendur sem vilja stunda nám til að styrkja stöðu sína á vinnumarkaði. Ekki er á vísan að róa fyrir þessa hópa um örugga skólavist. Ekki er vitað hversu margir eldri nemendur stóðu úti í kuldanum vegna þessa haustið 2004 en haustið 2005 er talið að 119 nemendur hafi ekki fengið inni í neinum skóla. Flestir þeirra voru að sækja um skólavist eftir hlé frá námi en aðrir sóttu um að skipta um skóla. Þessi hópur samsvarar nemendafjölda í einum framhaldsskóla af minnstu gerðinni. Meira brotthvarf en annars staðar í Evrópu Vandi framhaldsskólans felst að stærstum hluta í því að hann getur ekki sinnt þeim breiða hópi sem þar sækir um. Fjárskortur og húsnæðisvandi hefur nær undantekningarlaust hindrað framhalds- skólana í að koma til móts við mismunandi námsþarfir nemenda með fjölbreytilegu og sveigjanlegu námsframboði. Sveigjan- leikinn sem hefur verið til staðar í formi áfangakerfisins í aldarfjórðung er mjög vannýtt auðlind. Við sjáum síðan afleið- ingarnar: Mun meira brotthvarf úr námi en í öðrum Evrópulöndum. Samkvæmt upplýsingum Hagstofu hurfu um 10% sautján ára árgangsins úr skóla árið 2005 strax á fyrsta námsári. Ónógur undirbúningur og lítil ráðgjöf Talsvert stór hluti hvers árgangs sem hefur nám í framhaldsskóla eftir 10. bekk hefur heldur ekki nægan undirbúning og er vísað á almenna námsbraut sem býður yfirleitt upp á endurtekningu á því námi sem þessi hópur réð ekki við í grunnskólanum. Einnig má nefna skort á ráðgjöf við nemendur um námið og persónuleg málefni og litla hefð fyrir samstarfi heimila ólögráða nemenda og framhaldsskóla. Kennarar ræða mjög mikið um lítið heimanám nemenda, slakan námsárangur og vinnu með námi. Sú staðreynd að nám í framhaldsskóla er dýrt hefur eflaust áhrif hér. Í þessu sambandi má líka nefna mikla gjaldtöku og misjöfn gæði fjarnáms auk þess sem brotalamir eru á vinnuumhverfi og starfsaðstæðum kennara. Það er orðið löngu tímabært að taka öll þessi atriði föstum tökum. Ástand sem líkja má við villta vestrið ríkir í þessum efnum. Í síðasta tölublaði Skólavörðunnar var grein eftir framhaldsskólakennara á Akranesi um gæðamál í fjarnámi sem við hvetjum alla til að kynna sér. Það er því mjög áleitin spurning hve sá hópur er í raun stór sem sækir ekki um skólavist því hann finnur sér ekki nám við hæfi eða vegna fjárhagslegrar stöðu. Tölur Hagstofu um skólasókn 16 – 18 ára ungmenna haustið 2004 sýna mjög mismunandi skólasókn eftir landsvæðum og kynjum. Á það hefur líka verið margoft bent að hærra hlutfall fólks á íslenskum ÞETTA ÞARF AÐ GERA NÚNA: Koma tillögunum alla leið. Það krefst vandaðrar vinnu og til hennar þarf tíma. Rekið er á eftir laganefndum að ljúka störfum og þeim ætlað að skila af sér áður en þær hafa fengið gögn í hendur frá hinum nefndunum. Þessu verður að linna. ÍSLENSK MENNTUN, MENNTASTEFNA OG FRAMKVÆMD – 1. GREIN Það vantar mikið upp á að hægt sé að segja að hérlendis ríki jafnrétti til náms í framhaldsskólum. Mjög stór hópur nemenda ferðast langar leiðir til að komast í skólann og oftar en ekki er hann alls ekki sá skóli sem þeir vildu fara í. Þetta er útilokun sem er innbyggð í kerfið og nauðsynlegt að útrýma sem allra fyrst.

x

Skólavarðan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Skólavarðan
https://timarit.is/publication/1179

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.