Skólavarðan - 01.04.2007, Blaðsíða 19

19
SKÓLAVARÐAN 3.TBL. 7. ÁRG. 2007
nemendur verði hækkaðir til að styðja við
þá sem ekki geta stundað nám daglega
frá heimili sínu, að fjar- og dreifnám verði
gjaldfrjálst og að gæðamálin verði tekin
föstum tökum. Til viðbótar þessu viljum við
líka nefna að lagt er til að ólögráða nemen-
dur hafi aðgang að ókeypis sálfræði- og
læknisþjónustu í framhaldsskólum og að
matur sem nemendum er seldur í fram-
haldsskólum verði niðurgreiddur og í
samræmi við opinber manneldismarkmið.
Allt þetta er sett fram í þeim tilgangi að
jafna aðstöðu nemenda til að stunda
framhaldsskólanám og stöðu heimilanna
í landinu til að geta sett sín ungmenni til
mennta. Hér eru brýn jafnréttis- og vel-
ferðarmál á ferðinni.
Jafngilding bók- og starfsnáms
og fjölbreytilegt stúdentspróf
Aðrar mikilvægar tillögur sem snerta
skipulag framhaldsskólans er að finna í
skýrslu nefndar um starfsnám. Þar er meðal
annars lagt til að lokapróf og stúdentspróf
verði fjölbreytilegri og byggist á við-
tökumiðuðu námi. Einnig að bóknám og
starfsnám verði jafngilt og jafngilding
þess útfærð í lögum og aðalnámskrá
framhaldsskóla. Hér er því lögð áhersla
á að réttur nemenda til náms við hæfi,
til að stunda námið á mismunandi hraða
og á þeim tíma sem þarf til þess verði
grunnurinn í endurskoðuðu skipulagi
framhaldsskólans. Það má kannski orða
það svo að hér sé verið að dusta rykið af
áfangakerfinu og að sveigjanleikann sem
það hefur að geyma eigi að nýta til fulls.
Færni- og viðhorfamarkmið
Um nám og kennslu er lagt til að
meiri áhersla verði lögð á færni- og
viðhorfamarkmið í aðalnámskrá sem
er í samræmi við alþjóðlega umræðu
og stefnumörkun í menntamálum.
Þetta kemur bæði fram í tillögum um
framhaldsskólaprófið og um kjarnann
í stúdentsprófinu. Auðvitað er ekki
með þessu verið að ýta þekkingarmark-
miðunum til hliðar, en þau hafa verið
nánast einráð, heldur bæta hinum við.
Í tengslum við þetta þarf auðvitað að
endurskoða kennsluhætti og aðferðir við
námsmat. Kennarar eru lykilpersónur í
starfinu í skólastofunni og því eru gerðar
tillögur um meiri endurmenntun fyrir þá
og að meiri fjármunir verði að koma þar
til. Það má ekki gleymast að gera kennara
hæfa til að takast á við þessar breytingar.
Bætt og lengri kennaramenntun mun líka
verða til að styrkja kennara í starfi sínu.
Hvert fara svo þessar tillögur?
Tillögurnar eru farnar inn í laganefnd
grunnskóla og framhaldsskóla. Þar verður
unnið úr þeim og er mjög mikilvægt
að þær fái faglega og yfirvegaða um-
fjöllun og útfærslu. Til þessa starfs þurfa
nefndirnar tíma. Sumar tillagnanna þarfn-
ast meiri útfærslu en aðrar og síðan er
líka mikil vinna eftir við að samræma nýja
löggjöf fyrir leik,- grunn- og framhaldsskóla.
Ef tillögurnar eiga að verða eitthvað
meira en orð á pappír þarf þessi vinna að
fá tíma. Henni verði svo að lokum fylgt
úr hlaði með lögbindingu. Ella gerist
ekki neitt og þessar tillögur, sem eru til
stóraukinna hagsbóta fyrir nemendur
og heimilin í landinu, komast ekki til
framkvæmda. Það er því algerlega óraun-
hæft að laganefndirnar skili af sér innan
skamms. Það má ekki tjalda til einnar
nætur við þessa lagaendurskoðun. Ný
lög þurfa að geta staðið talsvert lengi
og ákvæði þeirra verða að vera vönduð
þannig að skólar geti starfað eftir
þeim. Við erum komin með í hendur
frábæran efnivið í nýja menntastefnu
sem ýtir til hliðar gamaldags og úreltri
forgangsröðun í menntakerfinu. Þessi
stefna verður að komast til framkvæmda.
Í aðdraganda kosninga er ekki seinna
vænna að stjórnmálamenn kynni sér hvað
hér er á ferðinni. Það sem hér hefur verið
rætt og aðrar tillögur þessarar nefndar
og allra hinna nefndanna ellefu eru
menntaverkefni nýrrar ríkisstjórnar.
keg
(Allar skáletranir í greininni eru blaðamanns).
UMBÆTUR Í STIKKORÐUM
• Samræmd próf í tíunda bekk lögð niður í núverandi mynd
• Lögfestur réttur grunnskólanemenda til náms í framhaldsskólaáföngum
• Einstaklingsmiðuð rafræn könnunarpróf, kostir þeirra kannaðir
• Færni- og viðhorfamarkmið, breytingar á aðalnámskrá
• Losað um bindingu náms, breytingar á aðalnámskrá
• Fræðsluskylda til átján ára
• Með öllu gjaldfrjáls skóli til átján ára
• Endurgreiðsla á hluta námskostnaðar 16-18 ára (námsgögn o.fl.)
• Fjar- og dreifnám gjaldfrjálst og standist tilskildar gæðakröfur
• Einstaklingsmiðað framhaldsskólapróf
• Hverfisframhaldsskólar
• Framhaldsskólapróf eftir tveggja ára nám
• Fjölbreytilegri lokapróf og stúdentspróf
• Stóraukin ráðgjöf og önnur aðstoð
• Læknis- og sálfræðiþjónusta ókeypis
• Matur niðurgreiddur í framhaldsskólum og verði í samræmi við
manneldismarkmið
• Viðtökumiðað nám
• Jafngilding bók- og starfsnáms
• Lögfestur réttur nemenda til náms við hæfi
• Skilgreindar námsbrautir staðfestar hjá ráðuneyti
• Stóraukinn réttur nemenda til að setja saman nám sitt
Haustið 2005 er talið að 119
nemendur hafi ekki fengið inni í
neinum skóla. Flestir þeirra voru
að sækja um skólavist eftir hlé
frá námi. Þessi hópur samsvarar
nemendafjölda í einum framhalds-
skóla af minnstu gerðinni.
Það sem hér hefur verið rætt og aðrar tillögur þessarar
nefndar og allra hinna nefndanna ellefu eru menntaverkefni
nýrrar ríkisstjórnar.
ÍSLENSK MENNTUN, MENNTASTEFNA OG FRAMKVÆMD – 1. GREIN