Skólavarðan - 01.04.2009, Blaðsíða 7

7
SKÓLAVARÐAN 3.TBL. 9. ÁRG. 2009
KjARAMÁL
Nú er tímabundin heimild til að taka út allt
að einni milljón króna af viðbótarlífeyri.
Margir félagsmenn velta því fyrir sér hvort
þetta sé skynsamlegt og aðrir hvort þeir
eigi að hætta að leggja fyrir á þennan hátt.
Loks vilja sumir vita hvort þeir eigi að flytja
peningana sína yfir á aðra sparnaðarleið
innan síns lífeyrissjóðs. Eiríkur Jónsson
formaður KÍ tók nýlega við formennsku í
stjórn LSR og því voru hæg heimatökin að
spyrja hvað honum fyndist um þetta allt
saman.
„Að mínu mati er einungis skynsamlegt í
tveimur tilfellum að nýta þessa heimild,“
segir Eiríkur. „Annars vegar ef þörfin er
mjög brýn, ef fólk verður að fá aura til að
hreinlega komast af. Og hins vegar ef það
er með óhagstæð lán og getur bætt stöðu
sína með því að borga inn á höfuðstólinn.
Fólk verður að skoða þetta hver fyrir sig en
við getum tekið dæmi. Segjum að einhver
sé með viðbótarlífeyrissparnað sinn á verð-
tryggðri bók með 6 ½ – 7% vöxtum. Þá er
ekki skynsamlegt að taka út milljón til þess
að greiða niður verðtryggt lán með 4 ½ –
5% vöxtum. Annað, sem ekki er víst að allir
hugsi út í, er að ef maður ákveður að taka
milljónina út og leggja hana inn á til dæmis
bók með hærri ávöxtun þarf að reikna með
10% fjármagnstekjuskattinum sem leggst á
frá og með því að þetta er gert. Svona þarf
hver og einn að leggja þetta niður fyrir sér.
Ég mæli alls ekki með því að neinn taki út
milljón til að nota í neyslu og ráðlegg fólki
að taka sparnaðinn ekki út nema þörfin sé
brýn. Svo er eitt enn sem þarf að kanna í
þessu sambandi en það er hvort fólk þurfi
að greiða eitthvert gjald fyrir að taka út. Það
þarf ekki í LSR en hugsanlega hjá einhverjum
öðrum sjóðum.“
Eiríkur segist ekki vera í neinum vafa
um hvort eigi að fara eða vera: „Ég ráðlegg
öllum eindregið að halda áfram með
viðbótarlífeyrissparnað,“ segir hann. „Eina
undantekningin að mínu mati er ef fólk er
svo illa statt fjárhagslega að það hreinlega
getur það ekki. Þetta er augljós ávinningur,
á móti hverjum þúsundkalli frá þér leggur
atvinnurekandinn til þúsundkall. Algengast
er að fólk nýti 2% af tekjum sínum með
þessum hætti og atvinnurekandinn leggur
annað eins á móti. Eitt sem fólk þarf
líka að muna eftir í þessu samhengi er
skatturinn. Fyrir hvern þúsundkall sem
þú leggur inn á viðbótarlífeyrissparnað
minnka ráðstöfunartekjur þínar ekki um
þá fjárhæð heldur um tæpar 630 krónur
af því að skatturinn er um 37,5%. Þú hefur
semsagt um 630 krónum minna milli hand-
anna í augnablikinu af því að þú lagðir inn
1000 krónur. Síðar á ævinni tekurðu svo
auðvitað ekki út 1000 krónur heldur þær að
frádregnum skatti eða um 630 krónur – með
vöxtum og verðbótum að sjálfsögðu – af
því að skattlagningin kemur í rauninni ekki
til framkvæmda fyrr en þú færð aurana í
hendur. Þannig að kennari með 300 þúsund
króna mánaðarlaun borgar sex þúsund
krónur af laununum í séreignarsparnað
en rýrir ráðstöfunartekjur sínar um 3800
krónur í augnablikinu. Fólk gleymir stundum
að taka þetta með í reikninginn.“
Að sögn Eiríks er mikilvægt að menn
skoði hver fyrir sig þær leiðir sem hægt er
að fara með séreignarsparnað í lífeyrissjóði
þeirra. „Það er auðvitað hægt að leggja
viðbótarlífeyrissparnað inn í hvaða lífeyris-
sjóð sem er,“ segir Eiríkur, „og leiðir eru
mismunandi. Oftast eru góðar upplýsingar
um þetta á vefsíðum sjóðanna en svo legg
ég til að fólk hringi eða hafi samband á
annan hátt og sæki sér upplýsingar. Í LSR,
þar sem ég þekki auðvitað best til, eru þrjár
leiðir í boði. Mér finnst það fara svolítið eftir
aldri og áunnum lífeyrisréttindum hvort
fólk ákveður að flytja sparnaðinn sinn úr
einni leið í aðra. Ég er 57 ára og flutti minn
sparnað úr áhættusömustu leiðinni yfir í þá
öruggustu. Ef ég væri hins vegar tuttugu
eða þrjátíu árum yngri hefði ég líklega
beðið með að flytja sparnaðinn þar til málin
færðust aftur í betra horf. Og jafnvel sleppt
því. Fyrir fólk eins og mig hins vegar, sem
þarf að nota sparnaðinn innan fárra ára, er
ef til vill öruggara að drífa í að flytja hann.
Ég hvet þá sem eru með viðbótarlífeyris-
sparnað sinn hjá LSR að skoða upplýsingar
um ólíkar leiðir á vef sjóðsins, lsr.is, smella
á Séreign og þar undir á Fjárfestingarleiðir.“
keg
Eiríkur Jónsson situr fyrir svörum um viðbótarlífeyrissparnað
Á ég að taka út milljón?
Að kenna á eftirlaunum
Í kjaramálapistli í Skólavörðunni í fyrra skrifaði Ingibjörg Úlfarsdóttir launafulltrúi
KÍ um töku eftirlauna. Vegna fyrirspurna er hér endurbirtur einn kafli greinarinnar
þar sem fjallað er um eftirlaunakennara í kennslu. Einnig er minnt á að hægt er að
lesa öll tölublöð Skólavörðunnar á www.ki.is og á vefnum er einnig að finna liðinn
Spurt og svarað þar sem meðal annars er útskýrt margt í tengslum við lífeyrismál.
Í stuttu máli er það þannig að kennarar geta unnið eins mikið og um semst ef þeir
eru á stundakennarakaupi án þess að lífeyrisgreiðslur skerðist. Stundakennarar
eiga hins vegar ekki rétt á stöðu sinni. Ef eftirlaunakennari fær fastráðningu má
hann ekki vinna 50% eða meira því þá uppfyllir hann aftur skilyrði til aðildar að
lífeyrissjóðnum og fer aftur að borga.
„Ef eftirlaunakennari er ráðinn í stundakennslu þá skerðir það ekki
lífeyrisgreiðslur og getur kennari tekið að sér eins mikla kennslu og hann
vill. Stundakennsla er greidd á starfstíma skóla og svo bætist orlof ofan á.
Kjarasamningur gerir ráð fyrir því að eftirlaunakennarar séu stundakennarar þó
að heimilt sé að semja um annað, eins og t.d. 49,9% ráðningu. Það er því heimilt
að taka að sér hlutastarf, en það ráðningarform er háð samþykki launagreiðanda
og starfshlutfallið má þá ekki fara yfir 49,9%. Ef starfið sem sinnt er hefur
skylduaðild að lífeyrissjóði viðkomandi þá er ekki greitt í þá deild sem verið er
að taka lífeyri úr. Eitthvað hefur verið um það að kennarar, sem eru komnir á
lífeyri hjá Lífeyrissjóði starfsmanna ríkisins, hafi ráðið sig í starfshlutfall og er það
heimilt samkvæmt reglum lífeyrissjóðsins. Ef starfinu sem lífeyrisþeginn sinnir
fylgir hins vegar ekki skylduaðild að lífeyrissjóðnum, sem tekið er úr, er hægt að
hafa ótakmarkaðar tekjur án þess að skerða eftirlaunin en greiða verður fullan
skatt af tekjunum.“
Skólavarðan 4. tbl. 2008, bls. 7.