Skólavarðan - 01.04.2009, Blaðsíða 24

24
SKÓLAVARÐAN 3.TBL. 9. ÁRG. 2009
vINNUvERND
Á vef Kennarasambandsins, www.ki.is,
eru farnar að birtast svokallaðar vinnu-
umhverfisbólur. Þetta eru upplýsingar sem
hafa táknmyndina litaða talblöðru, í hverri
og einni eru gagnlegar upplýsingar um
afmarkað efni á sviði vinnuumhverfismála
og þær eru gefnar út mánaðarlega yfir
vetrartímann. Útgáfan hófst í febrúar og
nýjasta vinnuumhverfisbólan (gul) fjallar
um ágreining. Hinar fjalla um siðareglur
(rauð) og handleiðslu (græn). Vinnu-
umhverfisnefnd KÍ tileinkar hverri önn
skólaársins tiltekið vinnuumhverfisþema.
Á vorönn 2009 er þemað Líðan og samskipti
á vinnustað. Allar vinnuumhverfisbólur á
þessari önn hafa beina tengingu við þetta
þema. Eftirfarandi þemu hafa einnig verið
ákveðin:
• Haustönn 2009 – Heilsuefling
• Vorönn 2010 – Vinnuumhverfið – hljóð,
rödd, loft og lýsing
• Haustönn 2010 – Varnir og viðbrögð gegn
einelti og áreitni
• Vorönn 2011 – Líkamsbeiting og aðbúnaður
á vinnustað
ÁGREININGuR – uPPLýSINGAR úR VINNu-
MHVERFISBÓLu APRÍLMÁNAÐAR 2009
Af hverju kemur upp ágreiningur?
Á undanförnum áratugum hafa kröfur til
kennara breyst og vinnuumhverfið orðið
flóknara. Samskipti við samstarfsfólk, nem-
endur, foreldra og ýmsa aðra sérfræðinga
og/eða samstarfsaðila hafa aukist mikið og
meira er um teymisvinnu. Aukin samskipti
kalla aftur á auknar líkur á því að upp komi
ágreiningsmál.
Ágreiningur kemur einna helst upp
þegar að markmið og áherslur, samskipti,
viðhorf, sjónarmið, gildi og/eða upplifun
einstaklinga/hópa virðast ósamrýmanleg.
Tveir eða fleiri aðilar tala og/eða beita öðrum
aðferðum sem miða að því að sigra, buga
eða gera að engu sjónarmið „mótherjans“.
Ástæður ágreiningsins geta verið mis-
jafnar. Um getur verið að ræða hagsmuna-
árekstur þar sem deilt er t.d. um tíma,
aðstöðu eða forgangsröðun. Einnig getur
komið fram ágreiningur þegar skipulag eða
samskiptaferli eru óljós/stangast á eða
ef upplýsingagjöf er ófullnægjandi. Undir
miklu álagi, í tímaþröng eða mikilli streitu
er einnig líklegra að ágreiningur komi upp.
Ágreiningur getur auk þess sprottið upp
vegna einstaklingsbundinna þátta. Hann
verður þá oft persónulegur og tengist t.d.
þáttum eins og sjálfsmynd, sanngirni, trausti
eða framkomu og/eða hegðun einstaklinga.
Hvaða afleiðingar getur ágreiningur haft?
Ágreiningur á vinnustöðum getur haft
margvíslegar afleiðingar og rannsóknir
hafa m.a. sýnt fram á neikvæð áhrif hans á
frammistöðu og starfsánægju. Meðal þeirra
atriða sem nefnd hafa verið eru t.d.minni
samvinna, aukin samskiptavandamál, einelti,
auknar fjarvistir og aukin starfsmannavelta.
Hvað skal gera ef ágreiningur kemur upp?
Mikilvægt er að bregðast eins fljótt og
auðið er við vandamálum, árekstrum og
samskiptaörðugleikum á vinnustaðnum.
Komi upp ágreiningur er t.d. hægt að byrja
á því að ræða við hvern og einn málsaðila
um sig og síðan saman ef henta þykir. Oft
er brýnt að þeir, sem telja á sér brotið,
fái að hafa trúnaðaraðila eða sérfróðan
aðstoðarmann með sér í slíku samtali.
Einnig er mikilvægt að forvörnum sé sinnt
og hjá Vinnueftirlitinu er t.d. lögð áhersla á
að á vinnustöðum séu sett fram skýr viðmið
um samskipti. Um getur verið að ræða t.d.
reglur um umgengni eða siði sem gilda á
vinnustaðnum og ætlast er til að allir fylgi,
skýra afmörkun á ábyrgð starfsmanna og
því sem vænst er af þeim, fullnægjandi
upplýsingamiðlun og góðar leiðbeiningar
um hvernig unnt er að leita sátta í deilum
þar sem fyllsta trúnaðar er gætt.
Fræðsla til handa stjórnendum og/eða
öllum starfsmönnum um að leysa ágreining
getur einnig verið gagnleg og m.a. leitt
til aukinnar samheldni/liðsheildar, meiri
árangurs í teymisvinnu, aukinnar færni
starfsfólks almennt í að leysa ágreining og
meiri starfsánægju.
Hver ber ábyrgðina?
Að öllu jöfnu gildir að atvinnurekendur
skulu tryggja að starfsumhverfi sé gott skv.
lögum um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi
á vinnustöðum. Stjórnendur þurfa því að
vera færir um að sýna gott fordæmi, taka á
árekstrum og vandamálum, sem upp kunna
að koma, og leiða þau til lykta í sátt við þá
sem eiga hlut að máli.
Hins vegar er einnig mikilvægt að minna
á að allir á vinnustaðnum bera ábyrgð á því
að starfa saman í sátt og samlyndi. Afstaða
og hegðun hvers og eins starfsmanns er
mikilvægur þáttur í því að andrúmsloft sé
gott og að öllum líði vel á vinnustaðnum.
Ágreiningur getur verið jákvæður
Að lokum skal ítreka að ágreiningur er í
raun eðlilegur þáttur í samskiptum manna
á vinnustað en hann getur haft bæði jákvæð
og neikvæð áhrif. Ágreiningur getur t.d. leitt
til jákvæðra breytinga og nýrra lausna, allt
eftir því hvernig honum er leyft að þróast.
Því ætti ekki endilega eingöngu að reyna að
forðast allan ágreining heldur fremur stýra
honum til jákvæðrar niðurstöðu fyrir alla á
vinnustaðnum.
Sjá nánar á www.ki.is
help.is
Vinnuumhverfisbólurnar eru orðnar þrjár