Skólavarðan - 01.08.2001, Blaðsíða 15

Áhrif hávaða af umferð getur valdið streitu
í börnum, blóðþrýstingur hækkar, hjart-
sláttur verður hraðari og magn streitu-
hormóna eykst. Þetta kemur fram í nýlegri
rannsókn umhverfissálfræðinga í Banda-
ríkjunum og Evrópu. Einnig kom fram að
áhugahvöt (motivation) sér í lagi stúlkna,
sem búa við stöðuga hávaðamengun frá
umferð, minnkar. Rannsakendur draga þá
ályktun að það kunni að stafa af því að þær
upplifi að hafa ekki stjórn á aðstæðum og
séu hjálparvana andspænis hávaðanum.
Þessi rannsókn er ein sú fyrsta sinnar
tegundar, þ.e. þar sem könnuð eru skaðleg
áhrif stöðugrar venjubundinnar hávaða-
mengunar með tilliti til annarra skaða en
heyrnrænna. Niðurstöður eru kynntar ítar-
lega í tímaritinu Journal of the Acoustical
Society of America (vol. 109, mars 2001).
Hækkun blóðþrýstings á barnsaldri eyk-
ur áhættu á háum blóðþrýstingi síðar á æv-
inni og aukið magn streituhormóna tengist
ýmsum sjúkdómum, þ.á.m. lífshættulegum
svo sem hjartasjúkdómum.
Flugvallarhávaði
Börn sem búa í nágrenni flugvalla geta
orðið fyrir mjög alvarlegum heilsufars-
skaða, meðal annars skertri námsgetu.
Þetta kemur fram í skýrslu sem gefin er út
á vegum breska heilbrigðisráðuneytisins.
Skýrslan er unnin af sálfræðingum við
Lundúnaháskóla og byggir á mjög yfir-
gripsmikilli rannsókn á afleiðingum þess að
búa við stöðugan hávaða. Rannsóknin styð-
ur niðurstöður sambærilegra athugana í
Svíþjóð, Þýskalandi og Bandaríkjunum.
Hætta á kvíðaröskunum eykst verulega ef
búið er í nágrenni flugvallar og í einni
rannsókninni kemur fram að lestrarfærni
12-14 ára barna skerðist um 23%, sam-
kvæmt annarri rannsókn hefur flugvallar-
hávaði slæm áhrif á lesskilning en veldur
ekki geðrænum heilsufarsvanda að öðru
leyti en því að óþol gagnvart hávaða verður
mjög mikið. Andmælendur fyrirhugaðrar
fimmtu flugstöðvarbyggingar (Terminal
five) á Heathrow flugvelli voru farnir að
flagga upplýsingum úr skýrslunni nokkru
áður en hún kom fyrir almenningssjónir,
málstað sínum til framdráttar.
Námsgögn, rannsókn
Hávaði skaðar börn
17
Geðrækt er heilsuefling á vegum Landlæknis-
embættisins, geðsviðs Landspítalans og Geðhjálpar.
Markmið verkefnisins er að auka forvarnir og
fræðslu, efla vitund manna um eigin geðheilsu og
minnka byrði og sársauka sem geðraskanir geta
valdið.
Við sem að verkefninu stöndum
viljum víðtæka almenningsfræðslu
um geðraskanir og geðheilsu.
Geðrækt á að vera jafn sýnileg og
sjálfsögð og líkamsrækt er orðin.
Þegar hefur verið gefið út
fræðsluefni sem var þýtt úr ensku
af Unni Hebu Steingrímsdóttur.
Um er að ræða verkefnamöppur,
annars vegar fyrir 4-8 ára og hins
vegar fyrir 9-12 ára. Tilgangur
verkefnanna er að opna umræðu
meðal barna um tilfinningar og al-
menna líðan þeirra. Verkefnin
eiga að hjálpa börnum að þróa
hæfileika sína til að vera vakandi
yfir andlegri líðan jafnframt því að
auka skilning þeirra og næmi fyrir
tilfinningum sínum og annarra.
Verkefnin eru greidd af Geðræktarverkefninu og standa skólum
til boða þeim að kostnaðarlausu. Jafnframt býður Geðrækt upp á
kynningu á efninu og vonast eftir því að hægt verði að kynna það
á kennaraþingum nú í haust.
Sl. vetur tóku nokkrir skólar efnið til kennslu í lífsleikni með
góðum árangri. Það eru Foldaskóli, Álftamýrarskóli, Snælands-
skóli, Barnaskóli Ólafsfjarðar, Öskjuhlíðarskóli, Selásskóli og
grunnskólar í Fjarðabyggð.
Geðrækt