Þjóðmál - 01.09.2005, Side 76

Þjóðmál haust 2005 75
Þjóðhagsstofnun.sem.lagt.var.fram.á.Alþingi.
vorið.2002.er.saga.Þjóðhagsstofnunar.rakin.
og.hér.verður.aðallega.stuðst.við.þá.frásögn ..
Þar. má. sjá. að. upphaf. Þjóðhagsstofnunar.
er. að. finna. í. Framkvæmdabanka. Íslands.
sem. stofnaður. var. árið. 1953. og. efna-
hagsmálaráðuneytinu. sem.stofnað.var. árið.
1960 .. Í. Framkvæmdabankanum. var. starf-
andi.hagdeild.sem.komið.var.á.fót.til.að.vinna.
að. hagskýrslugerð. um. efnahagsmál. og. að.
efnahagsráðgjöf .. Efnahagsmálaráðuneytið.
hafði.það.hlutverk.að.gera.athuganir.á.efna-
hagsmálum.og.ráðleggja.ríkisstjórninni.um.
þau.mál ..Efnahagsmálaráðuneytið.varð.hins.
vegar.ekki.langlíft,.því.að.það.var.lagt.niður.
árið. 1962. þegar. Efnahagsstofnun. tók. við.
ráðgjafarverkefnum.þess.og.gerð.þjóðhags-
reikninga.sem.hagdeild.Framkvæmdabank-
ans.hafði.séð.um ..Efnahagsstofnun.starfaði.
út.árið.1971,.en.í.ársbyrjun.1972.tók.Fram-
kvæmdastofnun.ríkisins.til.starfa.og.tók.við.
meginverkefnum. Efnahagsstofnunar,. sem.
voru.athuganir.og.ráðgjöf.í.efnahagsmálum.
og.gerð.þjóðhagsreikninga .
Það.var.svo.árið.1974.sem.Þjóðhagsstofn-
un.var.sett.á.fót.og.tók.hún.við.fyrrgreind-
um. verkefnum. Framkvæmdastofnunar ..
Þessi.verkefni.höfðu.heyrt.undir.hagrann-
sóknadeild.stofnunarinnar,.en.hún.var.lögð.
niður.þegar.Þjóðhagsstofnun.tók.til.starfa ..
Þjóðhagsstofnun. skyldi. meðal. annars.
sinna.því.að.færa.þjóðhagsreikninga,.semja.
þjóðhagsspár. og. þjóðhagsáætlanir,. annast.
hagfræðilegar. athuganir. og. taka. saman.
skýrslur.um.efnahagsmál .
Tæpum. áratug. eftir. að. Þjóðhagsstofnun.
hóf. störf,. árið. 1983,. lét. ríkisstjórnin. vinna.
frumvarp.um.stjórnarráðið.sem.lagt.var.fram.
á.Alþingi. árið.1985 ..Frumvarpið.varð. ekki.
útrætt,. en. hefði. það. orðið. að. lögum. hefði.
sá. hluti. Þjóðhagsstofnunar. sem. vann. að.
gerð.þjóðhagsáætlunar.og.skyldum.verkefn-
um. verið. færður. til. forsætisráðuneytisins ..
Ennfremur.hefði.Hagstofa.Íslands.tekið.yfir.
þjóðhagsreikningagerðina ..Þó.að.ekki.hefði.
tekist.að.ljúka.umræðum.um.frumvarpið.var.
greinilegt.að.mikill.vilji.var.á.Alþingi.til.að.ná.
fram.breytingum.í.þessa.átt,.því.að.tveimur.
árum. síðar,. árið. 1987,. samþykkti. Alþingi.
ályktun.um.að.fela.ríkisstjórninni.að.endur-
skoða.starfsemi.Þjóðhagsstofnunar.með.það.
fyrir.augum.að.fela.öðrum.verkefni.hennar ..
Áfram.var.fjallað.um.þessa.þingsályktun.árið.
1990. en. niðurstaðan. varð. á. sama. veg. og.
þingsályktunin.komst.ekki.til.framkvæmda .
Enn.var.skipuð.á.vegum.ríkisstjórnarinn-
ar. nefnd. um. endurskoðun. stjórnarráðsins.
árið. 1989 .. Frumvarp. sem. nefndin. samdi.
var. lagt. fram. á. Alþingi. veturinn. 1989. til.
1990.en.varð.ekki.útrætt.fremur.en.frum-
varpið.nokkrum.árum.áður ..Í.frumvarpinu.
var. gert. ráð. fyrir. að.Hagstofa. Íslands. yrði.
undirstofnun.forsætisráðuneytisins.en.ekki.
sjálfstætt. ráðuneyti. og. um. hana. yrðu. sett.
sérstök.lög ..Nefndin.taldi.brýnt.að.við.setn-
ingu. þeirra. laga. yrði. jafnframt. tekin. „til.
athugunar. starfsemi. Þjóðhagsstofnunar. og.
Seðlabanka.Íslands.með.það.að.markmiði.að.
sameina.skyld.verkefni.þessara.stofnana .“
Stuðningur.kom.víða.að
Árið. 1990. voru. einnig. nokkrar. umræður.um. Þjóðhagsstofnun. á. síðum. Morgun­
blaðsins. þar. sem. fram. komu. sjónarmið. um.
ýmsar.breytingar.á.fyrirkomulagi.þeirrar.starf-
semi.sem.undir.stofnunina.heyrðu ..Már.Guð-
mundsson,.sem.þá.var.efnahagsráðgjafi.Ólafs.
Ragnars. Grímssonar. fjármálaráðherra. og. for-
manns.Alþýðubandalagsins,.lýsti.til.að.mynda.
þeirri.skoðun.sinni.að.efla.ætti.hagskýrslugerð.
Hagstofunnar. og. að. hann. teldi. að. „ýmislegt.