Þjóðmál - 01.09.2005, Síða 83

82 Þjóðmál haust 2005
unarvert.hvernig.hægt.hafði.verið. fram.til.
þessa.að.forðast.vandræði.vegna.ágreinings.
eftir. á. ef. hvergi. var. til. bókuð. niðurstaða.
í. mikilvægum. og. pólitískt. viðkvæmum.
málum,. sérstaklega. í. samsteypustjórnum.
þar.sem.mismunandi.áherslur.hlutu.að.vera.í.
mörgum.málum ..Er.mér.sérstaklega.minnis-
stæður. ágreiningur. sem. upp. kom. milli.
Gylfa.Þ ..Gíslasonar.og.Ingólfs.Jónssonar.út.
af. bráðabirgðalögum. um. útflutningsbætur.
á. landbúnaðarafurðir ..Við.samþykkt.máls-
ins.í.ríkisstjórn.skildi.Gylfi.tillögu.Ingólfs,.
sem.hann.kynnti.munnlega,.þannig.að.út-
flutningsbætur. skyldu.aldrei. vera.hærri. en.
10%.af.útflutningsverðmæti,.en.þegar.lögin.
voru. sett. var. svo. fyrir. mælt. að. bæturnar.
skyldu. aldrei. nema.hærri. fjárhæð. en.10%.
af.heildarverðmæti.landbúnaðarframleiðslu.
viðkomandi. árs .. Á. þessu. tvennu. var. að.
sjálfsögðu.reginmunur. sem. leiddi. til.veru-
legrar. hækkunar. ríkisútgjalda. til. útflutn-
ingsbóta.eftir.því.sem.framleiðsla.landbún-
aðarafurða. jókst.næstu.árin.umfram.þarfir.
innlenda.markaðsins ..Sætti.Gylfi.sig.aldrei.
við.þessi.málalok,.ekki.vegna.þess.eingöngu.
að.hann.teldi.þau.vera.efnislega. röng.og. í.
ósamræmi. við. þá. stefnu. stjórnarinnar. að.
hverfa.frá.öllum.útflutningsbótum,.heldur.
af.því.að.hann.taldi.forsendur.ákvörðunar-
innar.ekki.hafa.legið.skýrt.fyrir ..Hér.hefðu.
reglur.um.afgreiðslu.og.bókun. samþykkta.
getað.forðað.misklíð.milli.manna,.þótt.hitt.
sé. vafasamara. að. það. hefði. getað. miklu.
breytt.um.þá. landbúnaðarstefnu.sem.fylgt.
var.á.þessum.árum.og.naut.stuðnings.mikils.
meirihluta.þingmanna ..
Yfirleitt.má.segja.að.mjög.hafi.skort.á.reglu-
festu. í. opinberri. stjórnsýslu. á. þessum. tíma.
og.þá.ekki.síður.utan.Stjórnarráðsins.en.inn-
an,.og.er.ekki.vafi.á.því.að.haftakerfið.og.sú.
miðstýring. og. úthlutun. margs. konar. gæða.
af. hálfu. stjórnvalda. sem. í. því. fólst. leiddi.
nánast.óhjákvæmilega.til.geðþótta-.og.hags-
munatengdra. ákvarðana. sem.hinn. almenni.
borgari.hafði.lítil.tök.á.að.hafa.áhrif.á ..Þetta.
hefur.verið.að.breytast.á.undanförnum.ára-
tugum.annars.vegar.vegna.markaðsvæðingar.
og. minnkandi. ríkisafskipta,. en. hins. vegar.
með. bættu. skipulagi. og. vinnubrögðum. af.
hálfu. opinberra. aðila. og. margvíslegri. lög-
gjöf. til. verndar. á. hagsmunum. borgaranna.
í. samskiptum. þeirra. við. stjórnvöld .. Þessari.
þróun. sem. hefst. með. efnahagsaðgerðum.
viðreisnarinnar.og.stjórnarráðslögum.Bjarna.
Benediktssonar.eru,.eins.og.áður.segir,.gerð.
góð.skil.í.fyrsta.bindi.Stjórnarráðssögunnar ..
Kemur.þar.skýrt.fram.að.breytingar.til.hins.
betra.í.þessum.efnum.hafi.farið.hægt.í.fyrstu.
en. orðið. örastar. þegar. kom. fram. á. tíunda.
áratuginn.með.setningu.stjórnsýslulaga,.upp-
lýsingalaga.og.margvíslegum.umbótum.í.al-
mennri.stjórnsýslu,.og.er.lítil.ástæða.til.að.efa.
að.íslensk.stjórnsýsla.standi.nú.í.flestu.jafnfæt-
is.því.sem.best.gerist.með.öðrum.þjóðum .
Í.öðru.og.þriðja.bindi.stjórnarráðssögunn-
ar. þar. sem. rakin. er. saga. ríkisstjórna. og.
helstu. framkvæmda,.eins.og.það.er.orðað,.
er. fylgt. fordæmi. Agnar. Kl .. Jónssonar. og.
gerð. rækileg. grein. fyrir. stefnu. og. störf-
um. ríkisstjórna. og. fjallað. ítarlega. um. alla.
helstu.málaflokka.sem.störf.Stjórnarráðsins.
beindust.að ..Þótt.sagan.sé.þannig.sögð.frá.
ákveðnu.sjónarhorni.og.eigi.því.ekki.að.vera.
almenn.stjórnmálasaga,.hvað.þá.þjóðarsaga,.
á. hún. vafalaust. eftir. að. verða. mikilvægt.
undirstöðurit. fyrir. alla.þá. sem.vilja.kynna.
sér. sögu. Íslendinga. á. miklu. umbrota-. og.
breytingaskeiði ..Skipulag.ritsins.ekki. síður.
en.efni.þess.veldur.því.að.þess.er.að.vænta.að.
það.nýtist.mönnum.best.sem.handbók.eða.
uppsláttarrit,.þangað.sem.sækja.má.fróðleik.
um. meðferð. og. afgreiðslu. hinna. margvís-
legu. mála. sem. fara. um. borð. ráðuneyta ..
Með.því.að.skipta.sögunni.í.fjögur.tímabil.