Frón - 01.01.1943, Page 32

26
Jón Helgason
ingarorS. Langskólagenginn maður, þaS er maSur sem líkur eru
til aS verSi heimtufrekur, vilji hann öSlast verkahring sem sér
sé samboSinn, öruggast aS slíkur maSur sé sem lengst burtu,
betra aS taka heldur einhvern stuttskólagenginn sem lítiS kann
fyrir sér og lofar öllu aS lafa viS þaS sama, meiri líkur aS
stjórnarvöldin fái þá aS vera í friSi. Pví aS öllu lifandi starfi
fylgir barátta, kröfur, ónæSi.
En aldrei hefur íslandi riSiS meira á viti og þekkingu en
einmitt á þessum síSustu tímum. Nú er svo komiS, án nokkurs
tilverknaSar frá vorri hálfu, aS land vort er orSinn leiksoppur í
höndum stórveldanna, og þar situr útlendur her, sem haldiS er
aS skari aS fjölmenni hátt upp í alla landsbúa sem fyrir eru,
bæSi karla og konur. Aldrei síSan land byggSist hefur islenzka
þjóSin orSiS aS una viS þvílíkar búsifjar. l3aS er á einskis manns
færi aS spá neinu um hversu lengi þetta muni standa. En öllum
hlýtur aS vera ljóst aS mikil hætta vofir yfir. Vér höfum aldrei
getaS treyst á mannfjölda né bolmagn, og getum hcldur ekki
nú, því aS hvorugt er til. Vér höfum hingaS til lifaS í skjóli
einöngrunar og fjarlægðar, þaS er hiS mikla hafsmegin sem
framar öllu hcfur stuSlaS til þess á liSnum öldum aS varSveita
allt þaS sem greinir oss frá öSrum. Nú er ekki stoS í því lengur.
Nú reynir á þá menningarlegu kjölfestu sem þjóðin hefur til
aS bera, hún er vor eini styrkur í þeirri baráttu sem heyja verSur
ef vér ætlum ekki aS láta þurrkast út. Oss er hér ókunnugt um,
á hvern hátt landar heima hafa snúizt til viSnáms, en vér vonum
aS þeim hafi auSnazt aS gera þaS á þann hátt sem heilladrjúgur
verSi. Vér vonum aS mönnum verSi æ ljósara aS menntun og
kunnátta einstaklingsins er ekki aSeins ávinningur fyrir sjálfan
hann, heldur fyrir alla þjóðarheildina. Vér vonum aS allir skilji
aS þaS er ekki gagnvænlegt aS hengja sigursveiga um hálsinn
á silakeppum og skussum, um leiS og fæti er brugSiS fyrir þá
sem í fararbroddi hlaupa. Vér vonum aS hiS vesala og út-
kjálkalega pólitíska þras sem lengi hefur veriS íslenzkt átumein
og gert íslenzk blöS aS viðurstyggS í augum allra þeirra sem ekki
eru þessum ófögnuSi samdauna, hafi nú loksins dofnaS í
þrumugný stórviðburSanna. Vér vonum aS heilbrigS vakning
gangi yfir landiS. Og sé svo, þá vildum vér fegin vera horfin
heim, þótt ekki væri nema. um stundar sakir, til þess aS eiga
hlutdeild í þeirri lyftingu og glæðingu sem henni er samfara.
Jón Helgason.