Fréttablaðið - 18.11.2016, Page 8

Fréttablaðið - 18.11.2016, Page 8
SP A R IÐ 50% Á VÖLDUM XMAS HITS FÖSTUDAGUR TIL SUNNUDAGS 18.-20.11.2016 OPNUNARTÍMI: Smáratorg: 11:00-19:00 föstudagur, 10:00-18:00 laugardag og 12:00-18:00 sunnudag. Korputorg: 11:00-18:30 föstudagur, 10:00-18:00 laugardag og 12:00-18:00 sunnudag. Glerártorg: 10:00-18:30 föstudagur, 10:00-17:00 laugardag og 13:00-17:00 sunnudag. heilbrigðismál Rík ástæða er til að auka enn áróður fyrir notkun bíl- belta, er ein meginniðurstaða rann- sóknar um mænuskaða af völdum slysa á Íslandi. Rúmlega helmingur þeirra sem fengu mænuskaða eftir bílslys á fjögurra áratuga tímabili var ekki í bílbelti, sem þó er talið stórlega vanáætlað þar sem upplýs- ingar vantar um mörg umferðarslys. Páll E. Ingvarsson, sérfræðilæknir á Grensásdeild Landspítalans, segir rannsóknina hafa beinst að því að leita áhættuþátta sem nýta mætti í forvarnarskyni, en mænuskaði er meðal alvarlegustu afleiðinga slysa og ekki hefur tekist að finna lækn- ingu við. „Það er sorgleg staðreynd að enn þann dag í dag er hátt hlutfall þeirra sem hljóta mænuskaða í bílslysum ekki í bílbeltum. Þessi ofureinfalda hreyfing getur forðað einstaklingn- um frá ævilangri fötlun og örkuml- um. Þetta er svo sorglega einfalt og við verðum að hamra á því við hvert tækifæri að fólk noti þetta einfalda öryggistæki,“ segir Páll og nefnir jafnframt mikinn kostnað fyrir heil- brigðiskerfið sem er óþarfur í þessu samhengi. Páll nefnir jafnframt að byltur og föll verði sífellt greinilegri ástæða þessara alvarlegu meiðsla, og er í samræmi við að þjóðin er að eldast. Það skýri að byltur séu í dag að nálgast að vera ástæðan í helmingi þessara slysa. „Ástæðan fyrir því að nálægt 75 prósent mænuskaðaðra Bílbeltin sorglega oft ekki spennt Ný rannsókn greinir frá því að 233 einstaklingar hafa komið á Landspítala vegna mænuskaða síðan 1975. Bílveltur í strjálbýli algeng orsök. Bílbelti hefðu getað skipt sköpum í mörgum slysanna. Fall og tómstundaslys einnig algeng orsök. Slysum fjölgar í góðærinu. Bílveltur utan þéttbýlis komu oft við sögu þessara alvarlegu slysa – og að fórnarlömbin eru ekki í bílbelti. Myndin tengist frétt- inni ekki beint. FréttaBlaðið/anton Þessi ofureinfalda hreyfing getur forðað einstaklingnum frá ævilangri fötlun og örkumlum. Páll E. Ingvarsson, sérfræðilæknir á LSH eru karlmenn verður að skrifast á unga fífldjarfa stráka og glannaskap þeirra. Þegar fólk dettur og slasar sig er kynjaskipting nærri því jöfn, en jafnvel frekar konur,“ segir Páll. „Rannsóknin sýndi jafnframt athyglisverðar niðurstöður sem við kunnum ekki skýringar á. Það er hvað var gríðarleg aukning á frí- tímaslysum og fjölgun mænuskaða þegar góðærið var – sem síðan datt niður eftir hrun,“ segir Páll en þar komi við sögu vél- og fjórhjólaslys, snjósleðaslys og algengt að fólk detti af hestbaki. Hann segir það því umhugsunarvert hvort ekki sé beint samhengi á milli efnahags- ástands og lífsstíls, og því megi í alvöru benda fólki á að ganga var- lega um gleðinnar dyr. Mænuskaði af völdum slysa hér- lendis á rannsóknartímabilinu er að meðaltali 26 á hverja milljón íbúa á ári, sem er nálægt alþjóðlegu meðaltali. Eins og allir vita er málið grafalvarlegt, segir Páll. „Helmingur þeirra sem hljóta mænuskaða eru bundnir við hjólastól það sem eftir er ævinnar. Hinir eru með mikla máttarminnkun, truflun á hægða- og blöðrustjórnun og á kynlífsgetu, svo þetta hefur gríðarleg áhrif á líf og lífsgæði fólks ævilangt,“ segir Páll. Höfundar telja mikilvægt að efla frekar forvarnir í tengslum við bíl- beltanotkun. svavar@frettabladid.is 233 hlutu mænuskaða l Læknablaðið [11/2016] birti niðurstöður rannsóknarinnar sem náði til áranna 1975 til 2014. l Á þeim tíma hlutu 233 einstakl- ingar mænuskaða af völdum áverka. l Umferðarslys voru algengasta orsök mænuskaða, en oftast var um að ræða bílveltur í dreifbýli. l Þrír af hverjum fjórum sem hlutu mænuskaða voru karl- menn og meðalaldur þessa hóps sem um ræðir 39 ár. l Fall var næstalgengasta orsök mænuskaða en þar var meðal- aldurinn hæstur. l Í um þriðjungi slysanna var um að ræða alskaða á mænu. l Við útskrift höfðu níu prósent náð fullum bata. 1 8 . n ó v e m b e r 2 0 1 6 F Ö s T U D A g U r8 F r é T T i r ∙ F r é T T A b l A ð i ð 1 8 -1 1 -2 0 1 6 0 4 :2 9 F B 0 7 2 s _ P 0 6 5 K .p 1 .p d f F B 0 7 2 s _ P 0 6 0 K .p 1 .p d f F B 0 7 2 s _ P 0 0 8 K .p 1 .p d f F B 0 7 2 s _ P 0 1 3 K .p 1 .p d f A u to m a ti o n P la te r e m a k e : 1 B 5 5 -2 A 6 4 1 B 5 5 -2 9 2 8 1 B 5 5 -2 7 E C 1 B 5 5 -2 6 B 0 2 7 5 X 4 0 0 .0 0 1 7 B F B 0 7 2 s _ 1 7 _ 1 1 _ 2 0 1 C M Y K

x

Fréttablaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.