Fréttablaðið - 15.07.2016, Blaðsíða 32

Þjóðhátíð Kynningarblað
15. júlí 201612
Gerður Kristný á góðar minningar frá Þjóðhátíð og er afar þakklát þeim sem stal
tjaldinu hennar.
Gerður Kristný, rithöfundur og
ljóðskáld, heillaðist strax á sinni
fyrstu Þjóðhátíð og fær alltaf
fiðring þegar nálgast verslun­
armannahelgina. „Þegar kemur
fram á mitt sumar stend ég mig
að því að raula Eyjalög, sér í lagi
Vináttu með Hreimi og Lunda­
kvartettinum því það er þjóðhá­
tíðarlagið mitt. Ég fór á Þjóðhátíð
í Eyjum sumarið 2002 til að skrifa
bókina Ég veit þú kemur. Hátíðin
er ævintýri líkust. Fólkið sem ég
kynntist þar var mér svo gott. Lík­
lega er ég samt þakklátust þeim
sem stal Tal­tjaldinu mínu. Mig
langaði aldrei mikið til að þurfa
að gista í því.“
hvar er tjaldið?
Gerður Kristný byrjar að raula Eyjalög um mitt
sumar og saknar ekkert Tal-tjaldsins sem var stolið af
henni í Herjólfsdal á Þjóðhátíð 2002.
„Mér finnst hátíðin hafa breyst til
batnaðar og það er flottara ungt
fólk að sækja hátíðina í dag en
þegar ég var ungur. Það var ansi
mikið drukkið á þeim árum og ég
man að þegar við vorum að byrja
að reka veitingastaðinn þá vorum
við mikið að pæla í því hvort við
þyrftum ekki að færa ákveðin hús­
gögn og taka myndir og skraut af
veggjunum því við reiknuðum með
svo slæmri umgengni. En allir sem
koma til okkar ganga mjög vel um
og af virðingu fyrir staðnum,“ segir
Sigurður og bætir við: „Yfir daginn
er miklu siðmenntaðra andrúms­
loft en var fyrir tuttugu árum. Og
skipulagið er miklu betra, gæslan
meiri og utanumhaldið betra. Allir
eru svo einbeittir í því að þetta
gangi vel.“
Hann segir Eyjamenn enn
taka virkan þátt í hátíðinni. „Fjöl­
skyldan mín hefur til dæmis alltaf
verið með hvítt tjald inni í dal og
þegar pabbi og mamma treystu sér
ekki lengur til að vera með allan
þungann af því þá tók bara næsta
kynslóð við. Hvítu tjöldunum þar
sem heimamenn taka á móti gest­
um fækkar ekkert milli ára. Og
mikið af hefðum sem við fjölskyld­
an höfum í heiðri, kjötsúpa hjá bróð­
ur mínum á föstudeginum, vinir
okkar sem koma sumir á hverju ári
og svo framvegis.“
Sigurður rekur veitingastað­
inn Gott í Vestmannaeyjum ásamt
konu sinni Berglindi Sigmarsdótt­
ur en þau eru bæði innfæddir Eyja­
menn. „Við erum  á fullu á veitinga­
staðnum alla hátíðina en reynum
að missa ekki af brennunni og flug­
eldasýningunni og brekkusöngnum
á sunnudeginum. Við lokum veit­
ingastaðnum klukkan átta á kvöldin
svo starfsfólkið og allir komist inn í
dal og svo fáum við fullt af kokkum
og fólki í salinn til að aðstoða okkur
svo heimafólkið geti notið hátíðar­
innar.“ Á Þjóðhátíð tíðkast það að
Eyjamenn bjóða vinum og ættingj­
um af meginlandinu að gista og Sig­
urður kann skondna sögu af Þjóðhá­
tíð sem tengist því. „Fyrir nokkrum
árum bjó bróðir minn í millibils­
ástandi í kjallaranum heima hjá
pabba og mömmu  og  hann  átti
rosaflott vatnsrúm. Þegar hann
kemur heim á laugardagskvöldið
þá liggur einhver í rúminu hans.
Hann gengur náttúrlega út frá
því að mamma hafi leyft einhverj­
um að gista og leggst bara á gólf­
ið og sefur þar um nóttina. Svo
kemur hann upp í eldhús morgun­
inn eftir og spyr mömmu: „Hvaða
frændi er í rúminu mínu núna?“
Þá segir mamma: „Hvaða frændi?
Ég leyfði engum að gista, ég hélt
að þetta væri einhver vinur þinn!“
Svo þau fara niður að kanna málið
og  vekja manninn sem hrýtur í
fína vatnsrúminu og spyrja hver
hann sé og hvaða erindi hann eigi
heim til þeirra. Þá snýr maðurinn
sér við og segir: „Ha? Er þetta ekki
skátaheimilið?“ Þetta sýnir hvernig
bærinn er undirlagður af hátíðinni
og gestrisnin allsráðandi.“
Bærinn allur undirlagður
Sigurður Gíslason er Vestmannaeyingur í húð og hár og hefur sótt Þjóðhátíð frá því hann fæddist. Honum finnst hátíðin fara batnandi og
segir ungt fólk almennt sýna betri umgengni en fyrir tuttugu árum.
Árið 1982 var Þjóðhátíð í Vest­
mannaeyjum ekki haldin um
verslunarmannahelgina heldur
viku síðar, dagana 6. til 8. ágúst.
Ástæðan var sú að árinu áður
hafði farið fram mikil umræða
meðal heimamanna um fyrir­
komulag hátíðarinnar. Mörgum
þótti of hátt hlutfall gesta vera
aðkomumenn, á meðan of marg­
ir Eyjamenn flúðu upp á land
meðan hátíðin stóð yfir. Auk þess
var stærstur hluti skemmtikrafta
undanfarinna ára af meginland­
inu og lítið um heimamenn í hópi
skemmtikrafta.
Það var íþróttafélagið Þór sem
sá um skipulag Þjóðhátíðar 1982
og var tekin sú ákvörðun að hafa
Þjóðhátíð í svokölluðum Eyjastíl
þar sem flestir skemmtikraft­
ar voru úr röðum heimamanna á
meðal þeirra 60 atriða sem boðið
var upp á.
Breytt fyrirkomulag skilaði
þó ekki mörgum gestum og varð
mikið tap á hátíðinni. Síðan þá
hefur fyrirkomulag hennar verið
óbreytt; hún er haldin um versl­
unarmannahelgi, flestir af fræg­
ustu listamönnum þjóðarinnar
skemmta þar og gestir af megin­
landinu eru jafnan í miklum
meirihluta.
Hátíðin er helst eftirminnileg
fyrir þær sakir að Stuðmenn tóku
upp rigningaratriðið fræga frá
Brekkusviðinu sem birtist síðar í
kvikmyndinni Með allt á hreinu.
 Aðeins öðruvísi Þjóðhátíð
Sigurður og Berglind á góðri stundu í dalnum á Þjóðhátíð.
Ragnhildur Gísladóttir og Egill ólafsson í léttri sveiflu í dalnum árið 1982.
Mjög góð stemning ríkti í dalnum á meðan Stuðmenn léku sín vinsælustu lög.
1
5
-0
7
-2
0
1
6
0
5
:2
4
F
B
0
5
6
s
_
P
0
3
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
3
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
2
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
2
5
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 1
A
0
3
-4
3
D
C
1
A
0
3
-4
2
A
0
1
A
0
3
-4
1
6
4
1
A
0
3
-4
0
2
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
6
B

F
B
0
5
6
s
_
1
4
_
7
_
2
0
1
6
C
M
Y
K