Morgunblaðið - Sunnudagur - 17.01.2016, Blaðsíða 33

17.1. 2016 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 33
Það er umdeilanlegt hvort allar þær tæknilegu
uppgötvanir sem gerðar hafa verið hafi létt
mannskepnunni daglegt stritið.
John Stuart Mill
M
annréttindadómstóll Evrópu hafn-
aði í vikunni rökum rúmensks
verkfræðings um að fyrirtækið
sem hann starfaði hjá hefði brot-
ið á honum þegar það sagði honum upp
vegna þess að hann sendi einkaskilaboð með
forritinu Yahoo Messenger á vinnutíma en
það var sett upp einungis í vinnutengdum til-
gangi. Maðurinn hafði skrifast á við eig-
inkonu sína og bróður á vinnutíma sem sam-
ræmdist ekki starfsreglum fyrirtækisins.
Helga Þórisdóttir, forstjóri Persónuvernd-
ar, hefur kynnt sér dóminn og segir ekki um
neina kúvendingu á ríkjandi löggjöf og rétt-
arstöðu launþega að ræða. Ástæðan er sú að
þegar maðurinn hóf störf hjá fyrirtækinu
skrifaði hann undir skjal þess efnis að óheim-
ilt væri að nota Yahoo Messenger til einka-
samtala á vinnutíma. Manninum átti með öðr-
um orðum að vera ljóst að hann væri að
brjóta gegn starfsreglum fyrirtækisins með
athæfi sínu. Skömmu áður hafði fyrirtækið
vikið starfsmanni úr starfi af sambærilegri
ástæðu.
Manninum var gefið færi á að viðurkenna
brot sitt en fram kemur í dómnum að þá hafi
hann ákveðið að halda því fram að netnotk-
unin hafi ekki að neinu leyti verið í einka-
þágu.
Helga segir það einfalda málið að fyr-
irtækið hafði kynnt manninum starfsregl-
urnar og látið hann samþykkja þær. Hefði
slíkt samþykki ekki legið fyrir hefði málið
verið flóknara.
Hún segir alls ekki óalgengt að vinnuveit-
endur setji reglur af þessu tagi og það sé
gert til að tryggja hámarks afköst starfs-
manna meðan þeir eru í vinnunni.
Aðskiljum póstinn
Sú staða getur komið upp að vinnuveitandi
þarf að fara inn í tölvupóst starfsmanns, svo
sem vegna fjarveru hans eða veikinda. Að
sögn Helgu ber vinnuveitanda í þeim tilvikum
að gera starfsmanni viðvart fyrirfram nema
fyrir liggi samþykki starfsmannsins um ann-
að, eins og í tilviki Rúmenans, sem hafði sam-
þykkt að nota forritið aðeins í vinnutengdum
tilgangi.
Til að forðast ágreining segir Helga Per-
sónuvernd almennt hvetja fólk til þess að
halda einkatölvupósti og vinnutengdum tölvu-
pósti aðskildum. Þannig megi koma í veg fyr-
ir óþægindi komi til þess að vinnuveitandi
þurfi að komast í pósthólf starfsmanna. Þetta
eyðir líka óvissu um það hvernig fara eigi
með tölvupóst starfsmanns við starfslok.
Hér á landi er stuðst við reglur um raf-
ræna vöktun og meðferð persónuupplýsinga
frá árinu 2006 sem byggja á lögum nr. 77/
2000 um persónuvernd og meðferð persónu-
upplýsinga og Helga sér ekki að dómur
Mannréttindadómstólsins hafi áhrif á þær.
Samkvæmt þeim er vinnuveitendum heimilt
að fylgjast með því gagnamagni sem starfs-
menn nota í vinnu. Sumir vinnustaðir hafa til
dæmis bannað notkun miðla á borð við Fa-
cebook á vinnutíma.
Sé farið inn í tölvupóst eða samskipti
starfsmanna á samskiptamiðlum skoðuð er al-
menna reglan sú að starfsmaðurinn sé upp-
lýstur um það fyrirfram eða fyrir hendi sé
rökstuddur grunur um brot í starfi.
Spurð hvort launþegar eigi frekar að nota
gamla góða símann til að ræða við sína nán-
ustu á vinnutíma segir Helga það vissulega
takmarka líkurnar á því að persónulegar upp-
lýsingar komi fyrir augu vinnuveitenda.
Áfram er þetta þó spurning um tíma og oft
fer ekki minni tími í símtöl en orðaskipti á
netinu. „Og við eigum að vera að vinna með-
an við erum í vinnunni, ekki satt?“ segir
Helga.
Samskiptamiðlum hefur fjölgað ört á um-
liðnum árum og segir Helga það meginástæð-
una fyrir því að verið er að endurskoða per-
sónuverndarlöggjöfina í Evrópu. „Það er svar
við þessum tækniframförum.“
TAPAÐI MÁLI Á HENDUR VINNUVEITANDA
Engin
kúvending
Dómendur við Mannréttindadómstól Evrópu, þangað sem maðurinn leitaði.
Reuters
FORSTJÓRI PERSÓNUVERNDAR SEGIR NÝGENG-
INN DÓM MANNRÉTTINDADÓMSTÓLS EVRÓPU
EKKI KÚVENDA NEINU VARÐANDI AÐGENGI
VINNUVEITENDA AÐ PERSÓNULEGUM UPPLÝS-
INGUM STARFSMANNA SINNA Á NETINU.
Orri Páll Ormarsson orri@mbl.is
Meira en helmingur allra dauðsfalla
af völdum sjálfsmynda á síðasta ári
átti sér stað á Indlandi en sjálfu-
dauðsföllin voru alls 27 árið 2015.
Þetta virðist ætla að halda áfram en
þrír létust við sjálfsmyndatökur á
Indlandi á fyrstu tveimur vikum
ársins.
Á síðasta ári dóu innfæddir við
að taka sjálfu fyrir framan lest á
ferð, einn drukknaði þegar bát
hvolfdi þegar hann var að stilla sér
upp, einn féll fram af klettum og
annar rann út í á. Ennfremur lést
japanskur ferðamaður af sárum
sínum eftir að hafa fallið niður stiga
við Taj Mahal.
HÆTTULEGAR SJÁLFUR
Flest dauðsföllin á Indlandi
Þetta par virðist ekki í bráðri lífshættu í þessari sjálfu á Indlandi.
AFP
Auðveldara verður að nota iPhone og iPad á kvöldin með nýrri
uppfærslu á stýrikerfinu, það er með góðan nætursvefn í huga.
Stillingin Night Shift verður í boði á iOS 9.3 en hún gefur fólki
tækifæri til að stilla birtuna með það í huga að hún trufli ekki
líkamann eins mikið.
Rannsóknir hafa leitt í ljós að blá birta frá skjánum getur
truflað náttúrulegan takt líkamans og gert fólki erfiðara fyrir
að festa svefn á kvöldin. Night Shift notar klukku tækisins og
staðsetningu til að fá upplýsingar um sólsetur á viðkomandi
stað og stillir síðan birtustig símans eftir því.
Líka er hægt að stilla þetta sjálfur með því að virkja „Blue
Light Reduction“ og ákveða sjálfur hvort birtan eigi að vera
köld eða hlý.
Það gæti komið sér vel fyrir Íslendinga að notast ekki við
sjálfvirku stillinguna þar sem sólsetur er mjög snemma á vet-
urna og mjög seint á sumrin.
NÝJUNGAR Í IOS 9.3
Beta útgáfa iOS 9.3 kemur inn á næstu dögum.
AFP
Kvöldstilling
á iPhone
Sjá útsölustaði Crabtree & Evelyn á www.heggis.is
Ekkja Bandaríkjamanns sem lést í skotárás í Jórd-
aníu hefur höfðað mál á hendur Twitter. Rökin eru
þau að samfélagsmiðillinn geri Ríki íslams auðveld-
ara um vik að breiða út áróður sinn.
Í mál við Twitter