Morgunblaðið - 04.10.2016, Síða 17

FRÉTTIR 17Erlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 4. OKTÓBER 2016
Bogi Þór Arason
bogi@mbl.is
Ríkisstjórn Kólumbíu og leiðtogar skæruliða-
samtakanna FARC sögðust í gær ætla að halda
áfram að beita sér fyrir friði í landinu eftir að
friðarsamningi þeirra var hafnað mjög naum-
lega í þjóðaratkvæðagreiðslu á sunnudaginn
var. Niðurstaðan kom flestum á óvart, jafnvel
mörgum af andstæðingum samningsins, og all-
ar skoðanakannanir sem gerðar voru fyrir at-
kvæðagreiðsluna bentu til þess að samningur-
inn yrði samþykktur. Mikil óvissa er nú um
framhaldið, m.a. vegna þess að stjórnin hafði
verið mjög sigurviss og ekki undirbúið neina
áætlun um hvernig bregðast ætti við ef þjóðin
hafnaði samningnum.
Fréttaskýrendur telja meginskýringuna á
niðurstöðu atkvæðagreiðslunnar þá að stjórnin
hafi verið of undanlátssöm og vanmetið reiði al-
mennings í garð skæruliðasamtakanna eftir
rúmlega hálfrar aldar átök sem kostuðu að
minnsta kosti 260.000 manns lífið og urðu til
þess að nær sjö milljónir manna þurftu að flýja
heimkynni sín.
50,21% þeirra sem mættu á kjörstaði greiddi
atkvæði gegn friðarsamningnum en 49,78%
studdu hann. Kjörsóknin var mjög lítil, aðeins
37%. Kólumbísk yfirvöld sögðu að úrhelli sem
fylgdi fellibyl í Karíbahafi hefði stuðlað að þess-
ari litlu kjörsókn.
Stríðsglæpamönnum umbunað?
Stjórnmálaskýrendur segja að niðurstaðan sé
mikið áfall fyrir Juan Manuel Santos forseta
sem hafði lagt mikið kapp á að ná friðarsam-
komulagi við skæruliðasamtökin. Andstæðingar
hans segjast vilja frið en saka forsetann um að
hafa verið of undanlátssamur í samningavið-
ræðunum. Hann hafi viljað ná friðarsamningi
hvað sem það kostaði til að styrkja pólitíska
stöðu sína í von um að hans verði minnst sem
forsetans sem tekist hafi að binda enda á stríðið
í landinu. Skoðanakannanir benda til þess að að-
eins um 20% kjósendanna styðji Santos.
Friðarsamningurinn kvað m.a. á um að
skæruliðar FARC, sem eru um 5.800 talsins,
kæmu úr fylgsnum sínum í skógum og fjöllum
landsins og gæfu sig fram í afvopnunarbúðum á
vegum Sameinuðu þjóðanna. Þeir áttu að af-
vopnast og fá aðstoð til að verða venjulegir
borgarar að nýju. Ennfremur átti að koma á fót
sérstökum dómstólum til að fjalla um glæpi sem
hafa verið framdir í stríðinu. Veita átti uppgjöf
saka fyrir minniháttar glæpi, en ekki fyrir al-
varlegri glæpi á borð við fjöldamorð, pyntingar
og nauðganir. Refsing fyrir slíka glæpi átti að
vera að hámarki 20 ára fangelsi en kveðið var á
um að þeir sem játuðu fengju mildari dóma.
Samkvæmt samningnum átti FARC að
breytast úr marxískri skæruliðahreyfingu í
stjórnmálaflokk. Fyrir þremur árum var gengið
frá samkomulagi um að FARC fengi tímabund-
ið 10 sæti af alls 268 á þingi Kólumbíu.
Andstæðingar samningsins segjast vera
hlynntir friði en andvígir því að stríðsglæpa-
menn fái sakaruppgjöf eða milda refsingu og
samtökunum verði umbunað fyrir að leiða
hörmungur yfir þjóðina síðustu 50 árin.
Santos var varnarmálaráðherra á árunum
2006 til 2009 þegar Álvaro Uribe var forseti
Kólumbíu. Sem varnarmálaráðherra stjórnaði
hann mikilli sókn hersins, sem veikti skæruliða-
samtökin verulega, og hann hóf síðan friðar-
umleitanirnar eftir að hann varð forseti árið
2010. Uribe sakaði Santos um svik við þjóðina
með friðarviðræðunum og fór fyrir andstæð-
ingum friðarsamningsins.
Kommúnisma hafnað
Margir andstæðingar samningsins lögðust
ekki aðeins gegn honum vegna sakaruppgjafar-
innar heldur einnig vegna þess að þeir telja
hann geta stefnt lýðræðinu í hættu. „Lýðræðinu
hefur verið bjargað,“ hefur fréttaveitan AFP
eftir einum andstæðinga samningsins. „Við höf-
um hafnað kommúnisma.“
Vangaveltur höfðu verið um að Santos og
leiðtogi FARC fengju friðarverðlaun Nóbels í
ár fyrir samninginn og margir Kólumbíumenn
voru andvígir því að skæruliðaleiðtoginn yrði
heiðraður með þeim hætti.
Ekki er búist við að niðurstaða atkvæða-
greiðslunnar verði sjálfkrafa til þess að átökin
hefjist að nýju. Santos hvetur núna til þess að
allar stjórnmálafylkingarnar, þeirra á meðal
flokkur Uribe, taki þátt í viðræðum við leiðtoga
FARC en fréttaskýrendur eru ekki á einu máli
um hvort slíkar viðræður séu líklegar til að bera
árangur. Sumir telja að þær verði mjög erfiðar
en aðrir að nú gefist gott tækifæri til að ná
friðarsamningi sem njóti almenns stuðnings í
landinu.
Vanmátu reiði almennings
 Friðarsamningi stjórnar Kólumbíu við skæruliðasamtökin FARC hafnað í þjóðaratkvæðagreiðslu
 Ríkisstjórnin sökuð um að hafa verið of undanlátssöm  Sakaruppgjöf og kommúnisma hafnað
Saga Byltingarhers Kólumbíu (FARC)
Byltingarher Kólumbíu (FARC)
stofnaður eftir að uppreisn
smábænda hófst undir stjórn
Manuels Marulanda
(kallaður Tirofijo, eða„Skotviss“)
Friðarviðræður við hægristjórn
Belisario Betancur fóru út um þúfur
FARC rændi
Ingrid Betancourt
forsetaframbjóðanda
Yfirmaður skæruliða FARC, Simon
Trinidad, tekinn til fanga og
framseldur til Bandaríkjanna
Tirofijo dó. Alfonso
Cano varð leiðtogi
samtakanna
Stjórnarherinn bjargaði Betancourt
og 15 öðrum gíslum FARC
Annar af forystumönnum FARC, Raúl
Reyes, beið bana í árás á
herbúðir í Ekvador
Yfirmaður skæruliða FARC,
Jorge Briceno, beið bana
Friðarviðræður hófust
í Havana
Bráðabirgðasamkomulag um
pólitískt hlutverk FARC
Leiðtogi FARC, Alfonso Cano,
felldur, Timoleón
Jiménez tók við
Samið um aðgerðir til að stöðva
sölu og smygl fíkniefna
Samið um samstarf við að
fjarlægja jarðsprengjur og bætur
til fórnarlamba átakanna
Friðarviðræður við Andrés
Pastrana Arango forseta
misheppnuðust
1964
1984 - 1987
2002
2004
2008
2008
20082010
2011
Nóvember 2012
2013
1999 - 2002
24. ágúst 2016
2014
Ríkisstjórnin og FARC náðu
samkomulagi um frið
29. ágúst 2016
Vopnahlé gekk í gildi
15. maí 2016
Samið um að FARC sleppi
börnum úr herliði sínu
2015
2. október
201626. september 2016
Friðarsamningur við FARC undirritaður
Þjóðaratkvæðagreiðsla
um friðarsamning
Vopnaðir menn ruddust inn í dvalarstað bandarísku
sjónvarpsstjörnunnar Kim Kardashian West í París í
fyrrakvöld og rændu skartgripum og fleiri munum sem
metnir eru á alls 10 milljónir evra, eða tæplega 1,3 millj-
arða króna. Ræningjarnir voru dulbúnir sem lögreglu-
menn.
Kardashian er sögð í miklu áfalli eftir árásina sem var
skipulögð í þaula. Mennirnir hótuðu henni með byssu og
læstu hana inni á baðherbergi áður en þeir rændu skart-
gripum úr lúxusíbúð sem hún dvaldi í.
Nokkrir fjölmiðlar sögðu að sjónvarpsstjarnan hefði
verið kefluð á meðan ræningjarnir leituðu í íbúðinni.
Fréttavefur breska ríkisútvarpsins hafði eftir lögreglumanni í París að
fimm menn hefðu verið að verki.
FRAKKLAND
Rændu dýru djásni frá Kardashian
Kim Kardashian
West
Kersti Kaljulaid var kjörin næsti
forseti Eistlands í atkvæðagreiðslu
á þingi landsins í gær og hún verð-
ur fyrst kvenna til að gegna emb-
ættinu. Kaljulaid er 46 ára, óflokks-
bundin og hefur átt sæti í Endur-
skoðunarrétti Evrópusambandsins.
Kaljulaid fékk atkvæði 81 þing-
manns af 101. Hún kom inn sem
óvæntur forsetaframbjóðandi í vik-
unni sem leið eftir að engum fram-
bjóðendanna tókst að tryggja sér
meirihluta atkvæða í nokkrum at-
kvæðagreiðslum frá því í ágúst.
Kersti Kaljulaid verður fimmti
forseti Eistlands frá því að landið
fékk sjálfstæði árið 1991 eftir hrun
Sovétríkjanna. Litið er á kjör henn-
ar sem mikilvægt skref í kvenrétt-
indabaráttunni í Eistlandi þótt
landið sé nú þegar framarlega í
þeim efnum. Forsetinn hefur lítil
völd en getur synjað lögum stað-
festingar.
EISTLAND
Kaljulaid kjörin forseti, fyrst kvenna
AFP
Forseti Kersti Kaljulaid eftir kjörið.