Fréttatíminn - 09.09.2016, Blaðsíða 30

30 | FRÉTTATÍMINN | Föstudagur 9. september 2016
Göturnar í kring voru ekki
með því fíneríis malbiki sem við
rennum eftir í dag og lóðin í kring-
um húsið var líka eitt moldarflag.
„Þegar rigndi voru allar götur og
lóðin eitt stórt svað, en þegar þurrt
var rauk moldin upp og mikið verk
var að halda hreinu innandyra út
af henni,“ segir Hulda.
Það var fjölmennt í blokkinni.
Með Huldu og manni hennar fluttu
foreldrar hennar þannig að þau
voru átta í heimili og í stigagangin-
um, þar sem eru átta íbúðir, voru
24 börn og unglingar, auk 20 full-
orðinna. „Á meðan stillansarnir
voru uppi fannst litlu krökkunum
gaman að leika sér á þeim neðstu
og þar voru settar upp rólur fyr-
ir þau. Það gerðist líka að börn
og fullorðnir fóru milli íbúða á
stillönsunum og gengu þá inn og
út um svaladyr.“
Náið og lifandi samfélag
Einn af bröggum hermannanna
var fastur við nýju blokkina fyrstu
árin og á lóð fjölbýlishússins stóð
einnig hús spákonunnar Jósefínu
sem kennd var við Nauthól og
manns hennar, Halldórs, sem all-
ir þekktu sem Dóra fisksala. „Jós-
efína var glæsileg kona og ekki
lík skassinu sem Lína er í Djöfla-
eyjunni, þó hún hafi verið fyrir-
myndin. Þetta voru mikil heiðurs-
hjón og á vorin stóðu ungar konur
í biðröð til að láta Jósefínu spá fyrir
sér,“ rifjar Hulda upp en Halldór
hafði stofnað knattspyrnufélagið
Þrótt fyrir strákana í hverfinu árið
1949 ásamt mági sínum, Eyjólfi
sundkappa.
Í nýju blokkina vantaði heldur
ekki félagslífið. Fullorðna fólkið
sem ekki þekktist fyrir kynntist
fljótlega vel í gegnum börnin sín
og þau mynduðu fjölmörg félög og
klúbba. „Þarna urðu til Litli ferða-
klúbburinn, saumaklúbbur og leik-
félag sem hélt úti þó nokkurri starf-
semi og setti upp margar sýningar
fyrir fullorðna fólkið. Klúbbarn-
ir voru ekki kynjaskiptir og allir
áhugasamir máttu vera með. Litli
ferðaklúbburinn fór til dæmis í ótal
ferðir með nesti, mjólk í flösku og
vínarbrauð í Hljómskálagarðinn
og niður að Tjörn með sigti til að
veiða síli sem sett voru í glerkrukk-
ur.“
Sameiginleg jólaboð
Allt árið léku börnin sér auðvitað í
óteljandi leikjum á lóðinni og þegar
gengið var frá henni var vandað til
verka, en samfélag fullorðna fólks-
ins í blokkinni var einnig náið.
„Það var algengt á þessum árum
og lengi áfram, meðal sumra þeirra
sem fluttu saman í nýju blokkina,
að drekka saman kvöldkaffi,“ seg-
ir Hulda.
„Í stigaganginum okkar, nr.
26, voru oft sameiginleg jólaboð
innan stigagangsins og alla vega
einu sinni um jól var spiluð fé-
lagsvist á mörgum borðum. Við
Sveinbjörn áttum til dæmis sömu
nágrannana og vini, hinu megin
á stigapallinum, í 50 ár, þau Þór-
hildi Karlsdóttur og Þorstein Sig-
urðsson. Annars hef ég verið ótrú-
lega heppin með nágranna alla
tíð. Þegar einhver hefur selt íbúð í
stigaganginum þá hefur alltaf kom-
ið gott fólk í staðinn, reglusamt og
hjálpsamt.“
Að þekkja nágranna sína
Sögur Huldu Hjörleifsdóttur af
fyrstu árunum í kennarablokkinni
segja okkur sitthvað um það hvern-
ig við högum okkur í nútíma samfé-
lagi. Hulda var ekki á miklu flakki,
hún hefur búið í sömu blokkinni
í sextíu ár, blokk sem þurfti sam-
takamátt stórs hóps kennara til að
koma upp á sínum tíma og þangað
sem íbúarnir gátu varla beðið eftir
að flytja. „Það var grettistak fyr-
ir 60 árum að eignast fyrstu íbúð
og það er grettistak í dag,“ segir
Hulda.
Í dag eru margir feimnir þegar
kemur að því að kynnast nágrönn-
um og einhverjir vilja sem minnst
af þeim vita. Við horfum auðvitað
alls ekki nógu mikið upp og á næsta
mann. Við bjóðum of sjaldan góðan
daginn. Svo væri auðvitað hægt að
ganga lengra og stofna leikfélag í
blokkinni eða götunni, tefla, hittast
í kvöldkaffi eða halda saman jóla-
boð. Eins og gert var fyrir sextíu
árum á Hjarðarhaganum.
Stofnun Skörungs
Það var ekki bara knattspyrnufélagið Þróttur sem að stofnað var á þessum slóðum í vesturbæ Reykjavíkur. Lítil fótnóta
í knattspyrnusögu landsmanna er félagið Skörungur sem einn þekktasti knattspyrnu-unnandi landsins, sagnfræðingur-
inn Stefán Pálsson, stofnaði í kennarablokkinni, en þar bjó Stefán fram á níunda aldursár. Gefum Stefáni orðið:
Við krakkarnir í kennarablokkinni á
Hjarðarhaganum vorum alltaf að stofna
félög um allan fjandann, sem flest voru
gleymd á viku. Fótboltafélagið mitt átti
hins vegar að lifa og þá yrði uppruna-
sagan að vera á hreinu. Þess vegna tók
ég niður minnispunkta.
Samkvæmt minnisblöðunum stofnaði
ég félagið við annan mann í stúkunni á
Melavelli snemma sumars 1983, átta ára
gamall. Næstu dagana fékk ég aðra stráka
úr blokkinni til að ganga til liðs við félagið. Það var
kannski ekki fullkomlega auðsótt, þar sem ég gerði
kröfu um stofnframlag í félagssjóð. Nákvæmlega hvers
vegna ég taldi þörf á félagssjóði er óljóst, en strákaliðin
í bókunum voru alltaf að basla við að safna pening-
um til að kaupa bolta eða búninga, svo þetta tilheyrði
greinilega.
Nokkrum dögum síðar fékk félagið nafnið Skörung-
ur – sem hljómar grunsamlega líkt Sköflungsnafninu
úr Ellefu strákum og einum knetti, en var væntanlega
einnig undir áhrifum frá Emil í Kattholti, þar sem eld-
skörungar eru oft í veigamiklu hlutverki.
Skörungur fékk liðsbúning: Gula Puma-treyju með
bláu hálsmáli og rönd á ermum. Þetta var reyndar KA
-treyja, en Sigtryggur vinur minn átti svona
treyju og ég gat skælt aðra slíka út. Þá voru
tveir komnir í eins búning, sem var ágætis
byrjun.
Næstu vikurnar bætti ég inn sundur-
lausum athugasemdum um fjölgun eða
fækkun liðsmanna og nákvæma stöðu
sjóðsins. Utanumhald félagsskrár og fjár-
mála virtist mun veigameira atriði í starf-
seminni en beinar æfingar.
Seint í ágúst dró til tíðinda. Eldri krakkarn-
ir í blokkinni, sem sjaldan gáfu sig að fótbolta fóru
að sparka sín á milli á lóð blokkarinnar. Þau áttu vini á
Tómasarhaganum og ákveðið var að blása til kappleiks:
Kennarablokkin gegn liðinu af Tómasarhaganum. Mér
tókst að sannfæra mitt fólk um að miklu betra væri að
mæta til leiks undir merkjum Skörungs.
Þetta varð hörð rimma á alltof þröngum velli með-
fram norðurhlið blokkarinnar. Yngstu keppendurnir
voru 7-8 ára og höfðu helst þann tilgang að þvælast
fyrir. Atkvæðameiri leikmennirnir voru 11-12 ára og með
ólíkt meiri reynslu af fótbolta. Minnispunktarnir mínir
eru furðufámálir um úrslit þessa fyrsta og eina leiks
Skörungs. Líklega unnu óbermin af Tómasarhaganum.
Fyrir tíu árum, þegar kennarablokkin
var fimmtíu ára, settu íbúarnir upp
minningarstein um bæ Jósefínu frá
Nauthóli og Dóra fisksala. Hús þeirra
stóð á lóð blokkarinnar.
Íbúðirnar sjálfar voru mismikið tilbúnar en í sumar
vantaði jafnvel innveggi, gólfefni og hurðir. Í stigagöng-
um voru engin handrið og sameign alveg ófrágengin.
Stolt íslenskrar náttúru
Blóðberg • Birkilauf • Aðalbláberjalyng • Einir
MEÐ VILLTUM ÍSLENSKUM KRYDDJURTUM
Íslenskt heiðalamb
VELDU GÆÐI, VELDU KJARNAFÆÐI
WWW.KJARNAFAEDI.IS