Fréttatíminn - 25.11.2016, Qupperneq 6

6 | FRÉTTATÍMINN | Föstudagur 25. nóvember 2016
Bandaríkin 38.9%
Frakkland 34.4%
Belgía 34.0%
Ítalía 31.3%
Þýskaland 30.2%
Ástralía 30.0%
Japan 30.0%
Mexíkó 30.0%
Portúgal 29.5%
Lúxemborg 29.2%
Grikkland 29.0%
Nýja Sjáland 28.0%
Kanada 26.7%
Austurríki 25.0%
Ísrael 25.0%
Holland 25.0%
Noregur 25.0%
Spánn 25.0%
Kórea 24.2%
Chile 24.0%
Danmörk 22.0%
Slóvakía 22.0%
Svíþjóð 22.0%
Sviss 21.2%
Eistland 20.0%
Finnland 20.0%
ÍSLAND 20.0%
Tyrkland 20.0%
Bretland 20.0%
Tékkland 19.0%
Ungverjaland 19.0%
Pólland 19.0%
Slóvenía 17.0%
Lettland 15.0%
Írland 12.5%
Tekjuskattur
fyrirtækja
Írland 51.0%
Frakkland 44.0%
Danmörk 42.0%
Kanada 39.3%
Kórea 35.4%
Ísrael 32.0%
Bretland 30.6%
Svíþjóð 30.0%
Finnland 28.9%
Noregur 28.8%
Bandaríkin 28.5%
Portúgal 28.0%
Ástralía 27.1%
Belgía 27.0%
Þýskaland 26.4%
Ítalía 26.0%
Austurríki 25.0%
Holland 25.0%
Slóvenía 25.0%
Spánn 23.0%
Sviss 21.1%
Chile 21.1%
Japan 20.3%
ÍSLAND 20.0%
Lúxemborg 20.0%
Pólland 19.0%
Tyrkland 17.5%
Mexíkó 17.1%
Tékkland 15.0%
Ungverjaland 15.0%
Grikkland 10.0%
Lettland 10.0%
Nýja Sjáland 9.9%
Eistland 0.0%
Slóvakía 0.0%
Fjármagnstekjuskattur
www.husgagnahollin.is
558 1100
FRIDAY
BLACK
EXTRA
AF VÖLDUM VÖRUM
BLACK
FRIDAY
25%
AFSLÁTTUR
AF ÖLLUM VÖRUM*
* Gildir ekki ofan á önnur tilboð, t.d. ef vara er fyrir á jólaverði eða -tilboði og ekki af Skovby
EINUNGIS Í DAG
REYKJAVÍK – AKUREYRI – ÍSAFJÖRÐUR
OPIÐ TIL KL. 22.00
&
NATUZZI EDITIONS
B940 vandaður tungusófi. Hægri
eða vinstri tunga.Svart vandað leður.
Stærð: 310 x 160 x 97 cm 474.995 kr. 949.990 kr.
AFSLÁTTUR
50%
BLACK FRIDAY
EXTRA
LIF
Borðstofustóll.
Grátt stungið
áklæði.
9.995 kr. 19.990 kr. 17.490 kr. 24.990 kr.
FREYJA
Borðstofustóll,
svart PU leður
með viðarfótum.
AFSLÁTTUR
50%
BLACK FRIDAY
EXTRA
AFSLÁTTUR
50%
BLACK FRIDAY
EXTRA
Skattar Þrátt fyrir hækkun
fjármagnstekjuskatts eftir Hrun
er þessi skattur með lægra móti
á Íslandi í samanburði við lönd
Efnahags- og framfarastofnunar-
innar, OECD. Ekkert land Vestur-
-Evrópu innheimtir lægra hlutfall
fjármagsntekna en Ísland.
Þótt samanburður á skattprósent-
unni gefi ekki fullkomna mynd á
skattheimtu milli landa má vera
ljóst að fjármagnseigendur á Íslandi
búa ekki við harða skattheimtu.
Þvert á móti sést af samanburðin-
um að skattheimtan á Íslandi er
veik, líkari því sem finna má í lönd-
um Austur-Evrópu en í nágranna-
löndum Íslands.
Ef við berum okkur saman við
Norðurlöndin þá er skattprósentan
28,8 prósent í Noregi, 28,9 prósent
í Finnlandi, 30 prósent í Svíþjóð
og 42 prósent í Danmörku, jafn há
skatti á launatekjur. Útreikningur-
inn er ekki fullkomlega sambærileg-
ur milli landa og misjafnt hvernig
frádráttur kostnaðar og verðbólgu
spilar á móti skattprósentunni. Eft-
ir sem áður er ljóst að skattheimta á
Íslandi á fjármagnstekjur er veikari
en á Norðurlöndunum.
Fyrir Hrun var fjarmagnstekju-
skattur aðeins 10 prósent. Það
var vinstri stjórn Jóhönnu Sig-
urðardóttur sem hækkaði skatt-
prósentuna upp í 20 prósent. Sú
ákvörðun var mjög í takt við það
sem gerðist í öðrum löndum. Það
var einn af lærdómum Hrunsins að
skattaafslættir til efnafólks og fyrir-
tækja grófu undan samfélögunum.
Meðal landa sem hækkuðu skatt-
prósentu fjármagnstekjuskatt meira
en Íslendingar frá 2008 má nefna
Kanada, Frakkland, Ítalíu, Belgíu
og Japan. | gse
Lágur fjármagnstekjuskattur á Íslandi
Fjármagnstekjuskattur í löndum OECD.
Skattprósentan er í lægra meðaltali á
Íslandi. Ekkert Vestur-Evrópuland er með
lægri skattprósentu en Ísland.
Skattar Þar sem fráfarandi rík-
isstjórnarflokkar gengu á síðustu
vikum fyrir kosningar frá lögum
og samningum sem auka útgjöld
ríkissjóðs um mörg þúsund
milljónir er ljóst að svigrúm til
aðkallandi innviðauppbyggingar
í heilbrigðs-, mennta- og vel-
ferðarkerfi er minna en látið var í
veðri vaka í kosningabaráttunni.
Af þeim sökum urðu skattamál
helsta umfjöllunarefnið í stjórn-
armyndunarviðræðunum, mál
sem voru lítið sem ekkert rædd í
kosningabaráttunni.
Gunnar Smári Egilsson
gunnarsmari@frettatiminn.is
Til að mæta vaxandi kröfum lands-
manna um aukin framlög til heil-
brigðismála og uppbyggingu inn-
viða víða um samfélagið þarf að
fjármagna þær. Ríkið hefur ýms-
ar leiðir til að útvega sér fé. Það
getur hækkað skatta, tekið lán
eða selt eignir. Skatta er hægt að
hækka beint með hækkun skatt-
prósentunnar eða óbeint með því
að hleypa verðbólgu gegnum hag-
kerfið án þess að breyta skattpró-
sentum, persónuafslætti og öðr-
um viðmiðunum í takt við hækkun
launa. Þetta er algengasta leið rík-
isstjórna til tekjuöflunar, einskonar
hljóðlaus hækkun.
Slík hljóðlaus hækkun skatta
leggst ætíð verst á þá sem hafa
lægri meðallaun og lægstu laun.
Persónuafsláttur og bætur sem
verja hina lægst launuðu fyrir óhóf-
legri skattheimtu hrörna og veikj-
ast.
Lítil stemming fyrir sölu eigna
Þar sem lítil stemning er fyrir auk-
inni skuldasöfnun ríkissjóðs og í
raun eru fáir kostir um stórfellda
sölu á ríkiseignum. Bæði er að
eignasala nýtur ekki mikils stuðn-
ings úti í samfélaginu og það eru
fáir kaupendur sem hafa bolmagn
til að kaupa dýrar eignir. Þótt það
skorti svo sem ekki stöndugt fólk
á Íslandi eru hér ekki margir aðil-
ar sem ráða við að fjármagna kaup
á ríkisbönkum eða Landsvirkjun.
Nema lífeyrissjóðirnir. En fjár-
festingar þeirra innanlands eru
þegar komnar upp að þolmörk-
um. Bæði vegna stærðar þeirra í
íslensku atvinnulífi og hagkerfi og
eins vegna þess að til lengri tíma er
sjóðunum hagkvæmara að fjárfesta
erlendis og öruggara fyrir hagkerfið
sem heild.
Sérstakt skattkerfi
Eftir skattalækkanir á fyrirtæki
og efnafólk á Davíðstímanum svo-
kallaða varð íslenska skattkerf-
ið nokkuð sérstakt og ólíkt því
sem tíðkaðist í þeim löndum sem
við bárum okkur helst saman við.
Skattar á fyrirtæki og fjármagn og
var með því lægsta sem þekktist í
okkar heimshluta á meðan skattar
á launafólk héldust í námunda við
það sem launafólk í næstu löndum
borgaði. Í sumum tilfellum hærri,
ekki síst ef tekið er tillit til vægi líf-
eyrissjóðsiðgjalda, sem eru miklum
mun hærri á Íslandi en annars stað-
ar og standa undir lífeyriskostnaði
sem víða er að nokkru eða miklu
leyti greiddur af skattfé.
Annað einkenni íslenska kerfisins
er hversu óbeinir skattar eru háir.
Hér vegur virðisaukaskattur og aðr-
ir slíkir skattar þungt á meðan bein-
ir skattar vega minna. Þetta hefur
ýmsar afleiðingar. Til dæmis þær
að tekjujöfnunaráhrif skattkerfis-
ins eru hér lítil og minni en víðast í
nágrenni við okkur.
Ekki sleppt og haldið
Vegna byrða launþega af lífeyrisið-
gjöldum og þar sem skattprósentan
á launatekjur er hér há og almenn
skattbyrði á launafólk viðlíka há
eða hærri en í nágrannalöndun-
um er ekkert svigrúm til að hækka
almennan tekjuskatt. Svigrúmið
er hins vegar miklum mun meira
þegar kemur að sköttum á fyrir-
tæki, fjármagnstekjur og hæstu
launatekjur. Á þessum sviðum
Skattar á fyrirtæki
eru lágir á Íslandi
innheimta íslensk stjórnvöld lægri
skatt en víðast hvar í nágranna-
löndunum.
Kannski má segja að þetta sé
klemman sem íslensk stjórnvöld
eru í. Það er vaxandi krafa um það
í samfélaginu að grunnkerfi samfé-
lagsins verði svipuð og í nágranna-
löndum okkar; heilbrigðis-, mennta-
og velferðarkerfi. Krafan fyrir Hrun
snerist hins vegar um að skapa ís-
lenskum fyrirtækjum og eigendum
þeirra jafngóðar aðstæður og helst
betri en í nágrannalöndunum. Með
því að létta skattbyrðunum af fyr-
irtækjum og efnafólki grefst hins
vegar undan grunnkerfunum. Það
er ekki hægt að byggja þau upp svo
þau verði lík því sem þekkist í næstu
löndum nema aðlaga skattkerfið að
því sem aðrar þjóðir búa við.
Fyrirtækjaskattar eru enn lágir á Íslandi
þótt skattprósentan hafi verið hækkuð úr
15 prósentum í 20 prósent af ríkisstjórn Jó-
hönnu Sigurðardóttur 2009. Skattprósentan
er ekki lægri í okkar heimshluta ef undan
er skilið Írland, sem stendur nú í deilum við
Evrópusambandið og OECD vegna undir-
boða á sköttum til fyrirtækja. Ef Írar hækka
ekki skatta á fyrirtæki eiga þeir á hættu
að Írland verði skilgreint sem aflandseyja.
Skattprósentan er sú sama á Íslandi og á
Bretlandi og í Finnlandi, eilítið lægri en í
Danmörku og Svíþjóð og nokkuð lægri en
í Noregi og Hollandi of miklum mun lægri
en í Bandaríkjunum, Frakklandi, Þýskalandi
og Kanada. Svo dæmi séu tekin.
Það voru fleiri þjóðir en Íslendingar
sem hækkuðu skattprósentu tekjuskatts
fyrirtækja eftir Hrun; til dæmis Þýskaland,
Sviss, Kanada og Bandaríkin. Á móti kemur
að nokkur lönd lækkuðu skatta á fyrirtækja
í anda efnahagsstefnu, sem boðar að slíkt
muni efla atvinnulíf og hagvöxt. Það voru
hins vegar lönd þar sem skattprósentan
var 25 til 30 prósent, langt fyrir ofan þau
20 prósent sem Íslendingar innheimta af
fyrirtækjum í dag.
Meginástæða þess að Viðreisn treysti sér ekki í frekara samtal við VG, Samfylk-
ingu og Pírata var ótti við skattahækkanir. Benedikt Jóhannesson, formaður Við-
reisnar, tók undir með þingmönnum flokksins sem höfðu lýst því yfir að Viðreisn
gæti ekki kyngt umtalsverður skattahækkunum. Mynd | Hari