Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.10.2007, Qupperneq 5
FORMANNSPISTILL
BLIKUR Á LOFTI
Hver sá sem fylgist með fréttum þessar vikurnar og mánuðina þekkir umræðuna
um manneklu í umönnunarstéttum, hvort sem er á heilbrigðisstofnunum eða í
skólakerfinu. í því þensluástandi, sem nú er hér á landi, fást starfsmenn ekki í
þau störf sem lægst eru launuð. Það er harla nöturlegt að lægst launuðu störfin
skuli einmitt vera þau störf sem snúast um fóik, um mannauðinn, um börnin
okkar, maka, foreldra og aðra þá sem hverjum og einum eru mikilvægastir.
Elsa B. Friðfinnsdóttir
Því er oft haldið fram að í hjúkrun og
önnur umönnunarstörf veljist ákveðnar
manngerðir, einstaklingar sem fá
starfsgleði sína úr því að vinna með
öðrum og fyrir aðra. Hvað getur verið
meira gefandi en að vera þátttakandi
í lífi fólks, á gleðistundum jafnt sem
erfiðari tímum? Hjúkrunarstarfið er ekki
bara gefandi heldur einnig örvandi
viðfangsefni sem krefst þekkingar og
færni. Það er fjölbreytilegt, alþjóðlegt,
krefjandi, ábyrgðarmikið og einstakt.
Hjúkrunarfræðingum þykir vænt um
menntun sína og starf og vilja umfram
allt starfa við hjúkrun.
En nú eru blikur á lofti.
Fyrir liggur að síðustu kjarasamningar
félagsins við ríkið, sem unnirvoru í samfloti
með 22 öðrum aðildarfélögum BHM, hafa
skilað hjúkrunarfræðingum minni hækkun
á samningstímanum en meðalhækkun
BHM-félaganna. Kominn er upp ráðu-
neytabundinn launamunur þar sem þær
stéttir, sem vinna að stærstum hluta
á stofnunum heilbrigðisráðuneytisins, fá
minna út úr stofnanasamningum en stéttir
á stofnunum annarra ráðuneyta. Steininn
tók svo úr þegar dómsmálaráðherra
tilkynnti að lögreglumenn skyldu fá
greidda 30 þúsund króna álagsgreiðslu
á mánuði út samningstíma þeirra.
Félagsráðsfundur FÍH, sem haldinn
var 27. september sl., fagnaði þessari
ákvörðun dómsmálaráðherra en krafðist
þess sama fyrir hjúkrunarfræðinga.
Hjúkrunarfræðingar hafa búið við
langvinna og mikla manneklu, stjórn
FÍH hefur fundað með fjármálaráðherra
og tveimur heilbrigðisráðherrum
vegna álagsgreiðslanna, en allt kemur
fyrir ekki. Heilbrigðisráðherra hefur
ekki enn sem komið er talið ástæðu
til að grípa í taumana á sama hátt
og kollegi hans og samflokksmaður í
dómsmálaráðuneytinu.
Kjarasamningur Félags íslenskra
hjúkrunarfræðinga og ríkisins rennur
út eftir sex mánuði. Nú er þungi í
hjúkrunarfræðingum og kröfur um
verulega hækkun grunnlauna liggur í
loftinu.
Hjúkrunarfræðingar eru seinþreyttir
til vandræða. Þeir finna til mikillar
samfélagslegrar ábyrgðar. Þeir bera
velferð skjólstæðinga sinna fyrir brjósti
umfram allt. En bera þeir einir ábyrgð
á því að sjúklingar fái þjónustu? Eru
það ekki stjórnvöld hverju sinni sem
bera ábyrgð á heilbrigðisþjónustunni?
Að mönnun í heilbrigðisþjónustunni sé
þannig að hægt sé að veita örugga,
gæðaþjónustu?
I nýjum lögum um heilbrigðisþjónustu nr.
40/2007 er sett fram sama meginmarkmið
og fyrr, að allir landsmenn skuli eiga
kost á fullkomnustu heilbrigðisþjónustu
sem á hverjum tíma eru tök á að veita.
í hinum nýju lögum er einnig skýrt
kveðið á um að ráðherra marki stefnu
um heilbrigðisþjónustu og geti gripið til
nauðsynlegra ráðstafana til að framfylgja
þeirri stefnu, m.a. varðandi skipulag
þjónustunnar, forgangsröðun, gæði og
öryggi. í stefnuyfirlýsingu Sjálfstæðisflokks
og Samfylkingar frá 23. maí 2007 segir
m.a.: „Stefna ríkisstjórnarinnar er að
á Islandi sé veitt heilbrigðisþjónusta á
heimsmælikvarða." Það er sannarlega
engin meðalmennska í þessari stefnu
og hinum nýju lögum. Þeir sem setja
fram slíka stefnu hljóta að gera sér
grein fyrir því að grundvöllurinn til að ná
henni fram er að kunnátta þeirra sem
starfa að heilbrigðismálum sé nýtt, að
valinn maður sé í hverju rúmi, að réttur
maður sé á réttum stað. Dýrmætasta
eignin í heilbrigðiskerfinu er starfsfólkið
og þekking þess. Eina leið stjórnvalda
til að ná þessu marki sínu er að tryggja
góða mönnun í heilbrigðiskerfinu, ekki
hvað síst mönnun hjúkrunarfræðinga
sem stýra allt að 80% af allri þjónustu
við hvern einstakling á sjúkrahúsum,
skv. athugunum alþjóðasamtaka
hjúkrunarfræðinga.
Grunnlaun hjúkrunarfræðinga verða að
hækka verulega í næstu kjarasamningum
ef tryggja á nýliðun í stéttinni og að
hjúkrunarfræðingar leiti ekki í auknum
mæli í önnur betur launuð störf utan
heilbrigðistofnana ríkisins. Ábyrgðin er
stjórnvalda. Þau hafa valdið.
Tímarit hjúkrunarfræðinga - 4. tbl. 83. árg. 2007
3