Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.10.2007, Side 23
hafa sýnt að brjóstagjöf er mjög mikilvæg
til að byggja upp ónæmiskerfi barnanna,
hún dregur úr hættu á ofnæmi og vinnur
gegn ýmsum öðrum sjúkdómum. Þá
kom jafnframt fram að tannskemmdir
hjá börnum asískra innflytjendakvenna
eru algengari en hjá íslenskum börnum.
Algengt er að sögn hjúkrunarfræðinga
Miðstöðvar heilsuverndar barna að sjá
börn í þeim hópi með skemmdar tennur
við 18 mánaða skoðun og jafnvel er búið
að fjarlægja nokkrar skemmdar tennur
í börnum sem eru 2-3 ára gömul. Þeir
benda jafnframt á að of algengt sé að
börn í þessum hópi séu illa talandi á
íslensku þegar þau koma í skoðun við
fimm ára aldur og líkur séu á að það hafi í
för með sér erfiðleika í skólagöngunni.
Hjúkrunarfræðingarnir og heilbrigðisfull-
trúarnir Árný Sigurðardóttir og Ingibjörg
H. Elíasdóttir skrifuðu grein í Tímarit
hjúkrunarfræðinga 2004 en þar sögðust
þær stundum koma inn á heimili fólks
sem varla geti talist mannabústaðir.
Nú í vor tók við ný ríkisstjórn Sjálf-
stæðisflokks og Samfylkingar. í stefnu-
yfirlýsingu þeirrar ríkisstjórnar segir m.a.
að stuðlað skuli að barnvænu sam-
félagi. „Ríkisstjórnin mun beita sér fyrir
markvissum aðgerðum í þágu barna og
barnafjölskyldna á íslandi. í því skyni
verði mótuð heildstæð aðgerðaáætlun
í málefnum barna og ungmenna er
byggist meðal annars á rétti þeirra eins
og hann er skilgreindur í barnasáttmála
Sameinuðu þjóðanna. Tannvernd
barna verði bætt með gjaldfrjálsu
eftirliti, forvarnaraðgerðum og auknum
niðurgreiðslum á tannviðgerðum barna.
Barnabætur verði hækkaðar til þeirra
sem hafa lágar tekjur og nemendur í
framhaldsskólum fái stuðning tii kaupa
á námsgögnum. Sérstaklega verði
hugað að stuðningi við börn innflytjenda
í skólakerfinu. Jafnframt verði aukinn
stuðningur við langveik börn, börn með
hegðunarvandamál, geðraskanir og
þroskafrávik. Þegar í stað verði gripið
til aðgerða til að vinna á biðlistum á því
sviði. Hugað verði að foreldraráðgjöf og
-fræðslu. Forvarnarstarf gegn kynferðis-
legu ofbeldi verði eflt og stuðningur
við fjölskyldur ungmenna, sem eiga í
vanda vegna vímuefnaneyslu, aukinn.
Fæðingarorlofið verði lengt í áföngum."
I júní sl. var samþykkt aðgerðaáætlun
til fjögurra ára til að styrkja stöðu barna
og ungmenna og fjölskyldna þeirra hér á
landi. Þar er m.a. að finna aðgerðir til að
bæta afkomu barnafjölskyldna m.a. með
hækkun barnabóta tekjulágra fjölskyldna.
Bæta skal tannvernd með gjaldfrjálsu
eftirliti, forvarnaraðgerðum og auknum
niðurgreiðslum á tannviðgerðum barna.
Nemendur í framhaldsskólum skulu
njóta stuðnings til kaupa á bókum og
öðrum námsgögnum og skipuð verður
nefnd er fjallar um stöðu einstæðra og
forsjáriausra foreldra og réttarstöðu barna
þeirra. Áhersla verður lögð á heilsueflingu
barna og ungmenna og lengingu
fæðingarorlofs. Hvað varðar almennar
aðferðir skal skipaður samráðshópur
fulltrúa félagsmála-, heilbrigðis- og
tryggingamála-, dóms- og kirkjumála-,
fjármála- og menntamálaráðherra þarsem
yfirfarin eru tilmæli barnaréttarnefndar
Sameinuðu þjóðanna frá janúar 2003
varðandi framkvæmd barnasáttmálans
á Islandi, tilmæli ráðherranefndar Evrópu-
ráðsins frá 2006 til aðildarríkja um
stefnu til eflingar foreldrahæfni og drög
að samningi Evrópuráðsins um vernd
barna gegn kynferðislegri misbeitingu og
kynferðisofbeldi. Skal samráðshópurinn
gera tillögur um með hvaða hætti skuli
brugðist við þessum alþjóðasamþykktum
til að treysta stöðu barna og styrkja
foreldra í uppeldishlutverki sínu. Jafnframt
verði á samráðsvettvangi ríkisins, aðila
vinnumarkaðarins og sveitarfélaga
mótaðar tillögur um aðgerðir til að sam-
ræma vinnu og fjölskylduábyrgð og
þjónustu við barnafjölskyldur. Einkum
verði litið til þess hvernig tryggja megi að
fyrirtæki setji sér fjölskyldustefnu, stytti
vinnutíma og geri vinnutíma sveigjanlegri
og hvernig unnt sé að tryggja að foreldrar
geti betur sinnt börnum sínum, til dæmis
vegna veikinda eða fötlunar.
Orð eru til alls fyrst segir máltækið,
verkefnin fram undan eru næg og
athyglisvert verður að fylgjast með þróun
þessara mála næstu fjögur ár.
Helstu heimildir:
Árný Sigurðardóttir og Ingibjörg H. Elíasdóttir
(2004). Er fátækt á íslandi? Tímarit hjúkrunar-
fræðinga, 2. 28-29.
Hólmfn'ður K. Gunnarsdóttir (2005). Ójöfnuður í
heilsufari á íslandi. Tímarít hjúkrunarfræðinga,
2. 18-25.
Skýrsla forsætisráðherra um fátækt barna og hag
þeirra, samkvæmt beiðni. Lögð fyrir á Alþingi
á 133. löggjafarþingi 2006-2007, þskj. 613
- 184. mál.
Stefnuyfirlýsing nkisstjórnar íslands. Sótt af: www.
Stjornarad/raduneyti.is/Stefnuyfirlysing//nr/275.
Valgerður Katrin Jónsdóttir (2003). Asískar innfly-
tjendakonur og fslensk heilbrigðisþjónusta.
Óbirt M.A.-ritgerð í uppeldis- og menntunar-
fræðum.
Valgerður Katrin Jónsdóttir (2004). Fátækt og
heilsufar. Tímarit hjúkrunarfræðinga, 2. 26-15.
Þingsályktun um aðgerðaáætlun til fjögurra ára til
að styrkja stöðu barna og ungmenna (2007).
Umboðsmaður barna, Háskóli fslands (2005).
Ungir íslendingar í Ijósi vísindanna. Reykjavík,
umboðsmaður barna, Háskóli íslands.
Nýr greinaflokkur um fíkn
Á fundi ritnefndar þann 14. september sl. var ákveðið
að fara af stað með nýjan greinaflokk um fíkn; áhrif á
heilsufar þeirra sem glíma við þann vanda og fjölskyldur
þeirra. Sem dæmi má nefna fíkn í áfengi- og vímuefni,
mat, kynlíf, vinnu, tölvunotkun o.fl. Þeir sem hafa
áhuga á að senda inn efni á þessu sviði eða koma
FRÉTTAPUNKTUR
með hugmyndir eru beðnir um að senda það inn
fyrir 31. desember 2007 á hjukrun@hjukrun, merkt
ritstjórn Tímarits hjúkrunarfræðinga. Fræðslugreinar,
ritrýndar greinar, viðtöl og almenn umfjöllun falla undir
greinaflokkinn og eru hjúkrunarfræðingar sem og aðrar
fagstéttir á heilbrigðissviði hvattar til að senda inn efni.
Tímarit hjúkrunarfræðinga - 4. tbl. 83. árg. 2007
21