Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.10.2007, Blaðsíða 55

ÞANKASTRIK
Þórunn Júlfusdóttir, thorunnj@fa.is
UMHYGGJAí HJÚKRUN
Með mér á myndinni er nafna mín, fyrsta
barnabarnið, sem fæddist í júní síðastliðnum.
Forvitni og iífsgleði skín úr augunum. Mamma
hennar þurfti aðstoð við brjóstagjöf á fyrstu
dögum hennar og þá kom til hjálpar góðvinkona
mín, Ingibjörg Baldursdóttir brjóstagjafarráðgjafi.
Hún kom með engum fyrirvara á ögurstundu og
gerbreytti stöðunni; sýndi frábæra hjúkrun og
umhyggju sem skildi eftir öruggari og stoltari
mömmu. Óbeint á hún því þátt í því glaða og
fríska barni sem á myndinni er.
Umhyggja hefur verið mér hugleikin nú á
haustdögum. Margar ástæður hafa legið
þar að baki. Umhyggja í lífinu almennt,
sú sammannlega umhyggja sem heldur
lífinu gangandi. Umhyggja í hjúkrun.
Orðið umhyggja felur í sér svo margt.
Það felur í sér að okkur er ekki sama.
Umhyggja knýr okkur til framkvæmda.
Umhyggja er líka orkufrek. Þess vegna
verðum við að huga að okkur sjálfum til
að geta verið umhyggjusöm.
Nýverið las ég grein eftir Sigríði Halldórs-
dóttur þar sem hún fjallar um umhyggju í
hjúkrun, að hún sé innsta eðli hjúkrunar.
Því er ég mjög sammála.
Það var án efa umhyggja fyrir hermönnum
sem rak Florence Nightingale til að
bæta aðstæður þeirra í Krímstríðinu.
Það var umhyggja fyrir minnihlutahópum
og réttlætiskennd sem rak Madeleine
Leininger til að skipuleggja fjölmenningar-
lega hjúkrun þar sem allir fengju þá
hjúkrun sem þeim bar, sama hvaðan
þeir komu. Hringskonur byggðu spítala af
umhyggju fyrir börnum landsins. Gleymum
ekki sögunni, manneskjan breytist lítið þó
tímarnir og umhverfið breytist.
í hjúkrunarnámi er svo mikilvægt að
búa nemendur vei undir umhyggju í
hjúkrun, að hún sé heilandi og skapandi
þáttur í eðli sínu. Umhyggja fyrir
hjúkrunarfræðingunum sjálfum ætti einnig
að vera sjálfsagður hlutur á vinnustöðum
þeirra. Að eiga stuðning vísan ef eitthvað
bjátar á, ef tíran dofnar. Þá er ómetanlegt
að eiga góða að. Eldsneyti í formi
hvatningar og umhyggju glæðir og maður
er tilbúinn í slaginn á ný.
Mér hefur alltaf fundist hjúkrun vera
listgrein. Maður verður að vera einlægur,
í hjúkrun er ekki hægt að „blöffa". Maður
er alltaf í beinni útsendingu. Maður
hefur verkfærin, hina faglegu þekkingu,
eins og listmálarinn hefur sína. En þá
á eftir að bætast við sköpunin sem
byggist á lífsreynslu okkar, tilfinningum,
umburðarlyndi, virðingu og þekkingu á
viðfangsefninu og hvað við viljum og
getum sagt. Það er mikið undir okkur
komið hvers konar hjúkrunarfræðingar
við verðum þegar upp er staðið, hverju
við bætum við. Hvað við „málurn".
Fyrir þetta starf viljum við fá góð laun,
eðlilega. Nú hafa hjúkrunarfræðingar
dregist aftur úr í launum miðað við aðrar
heilbrigðisstéttir og það þarf að laga.
Hjúkrun og stuðningur við innflytjendur
hafa lengi verið mér hugleikin. Að
heilbrigðiskerfið taki vel á móti
einstaklingum, sama hvaðan þeir koma,
allir hafi rétt á að fá sömu þjónustu.
Fólk þarf að finna að það er velkomið
tii að geta dafnað og liðið vel. Það eru
sjálfsögð mannréttindi.
í hjúkrun mættum við örugglega vera
pólitískari, segja virkilega hvað okkur
finnst um ástandið í samfélaginu og
spyrja krefjandi spurninga. Hvað er það
sem betur má fara? Hvað er að? Á
hvaða leið erum við? Aukin skilvirkni
og framleiðni innan heilbrigðiskerfisins
samræmist til að mynda ekki vel þeim
hjúkrunarmarkmiðum sem við setjum fyrir
okkar skjólstæðinga, einfaldlega af því
að við erum manneskjur en ekki þorskar
á færibandi. Hraði samfélagsins má ekki
koma í veg fyrir að við leitum ávallt bestu
leiða í hjúkrun.
Við verðum að standa vörð um jafnræði
í samfélaginu, skjólstæðinga okkar og
það sem hjúkrun stendur fyrir. Það er
svo margt hægt að bæta, hjúkrun er
svo samfélagsleg í eðli sínu. Skipta sér
af, það er umhyggja. Hafa áhrif, það er
umhyggja. Við þurfum að gera kröfur til
stjórnenda og stjórnmálamanna og hafa
forgangsröðunina á hreinu.
Ég skora á Guðrúnu Hildi Ragnarsdóttur
að skrifa næsta þankastrik.
Tímarit hjúkrunarfræðinga - 4. tbl. 83. árg. 2007