Tímarit um endurskoðun og reikningshald - 01.02.1985, Blaðsíða 32
SÖGUÁGRIP FLE FLUTT
Á 50 ÁRA AFMÆLI
FÉLAGSINS
Ágætu félagsmenn, góðir gestir, innlendir og
erlendir!
50 ára afmæli í lífi sérhvers manns er
merkur viðburður. Að baki er þrotlaus upp-
bygging og lífsreynsla. Framundan eru oftast
góð ár meðan heilsan er í lagi. Við erum hins
vegar að halda upp á 50 ára afmæli Félags
löggiltra endurskoðenda og því hljóta fram-
tíðarspár og markmið að vera önnur, en
hátíðin er sú sama. Við stöndum á slíkum
stundum á tímamótum og lítum yfir farinn veg
og íhugum hvað framundan kann að vera.
Þó rekja megi starfsemi endurskoðunar
langt aftur í aldir er ljóst að iðnbyltingin í
Bretlandi á átjándu öld breytti verulega þörf
á endurskoðun. Verkaskipting verður meiri,
framleiðslueignir stærri og viðskipti mun
fjölbreyttari.
Á þeim tíma sem liðinn er hafa orðið
miklar breytingar á vinnubrögðum og starfs-
aðferðum við framkvæmd endurskoðunar.
Lengi vel fólst hlutverk endurskoðenda í því
að koma upp um misferli starfsmanna og
leiðrétta ýmis konar villur, sem komu fyrir í
daglegum störfum.
í upphafi þessarar aldar verður afstöðu-
breyting til endurskoðunar á þann veg að
endurskoðun sé ætlað að sannreyna að reikn-
ingsskil fyrirtækja sýni raunhæfa rekstraraf-
komu á ákveðnu tímabili og fjárhagsstöðu í
lok þess.
Markmið endurskoðunar er því m.ö. orð-
um að sannreyna og votta að reikningsskil
gefi glögga mynd af rekstri og efnahag hverju
sinni. Það verður því hlutverk endurskoð-
enda að finna skekkjur sem verulegu máli
skipta varðandi reikningsskil, sem gætu haft
þau áhrif að reikningsskilin gæfu ekki raun-
hæfa mynd af rekstri og stöðu á ákveðnu
tímabili.
Ég hef nú lítillega rætr um endurskoðun
og þróun hennar. Við þessi tímamót er rétt
að fara yfir þróun endurskoðunar á íslandi.
Við eigum góðar heimildir þar um og leyfi ég
mér m.a. að vitna til ræðu Björns E. Árnason-
ar heitins, fyrrum heiðursfélaga F.L.E. sem
hann flutti á 25 ára afmæli félagsins.
Líklega eru elstu ákvæði um endurskoðun
að finna í tilskipan um sveitastjórn á íslandi
sem gefin var út 1872. Þar kemur fram að
hreppsnefndin öll skuli rannsaka reikninginn
eða kjósa mann til að endurskoða hann.
í stjórnarskránni frá 1874 er ákveðið að
hvor þingdeild kjósi yfirskoðunarmann sem
gagnskoði hina árlegu reikninga um tekjur og
gjöld landsins og gæti þess, að tekjur landsins
séu allar taldar og ekkert útgoldið án heimild-
ar.
Árið 1878 er ráðinn sérstakur aðstoðar-
maður í endurskoðun reikninga landsins, og
er þar með lagður grunnur að ríkisendurskoð-
un.
30