Ráðunautafundur - 15.02.1987, Side 201

-193-
RÁÐUNAUTAFUNDUR 1987
SUMARBEIT SAUÐFJÁR
Andrés Arnalds
Landgræóslu ríkisins
I. Inngangur
Sauófjárrækt á Islandi einkennist af miklum tilkostnaði
vegna langrar vetrarfóórunar. Hraður vöxtur á stuttum sumrum er
skilyrði þess að búreksturinn geti borið sig. Meiri kröfur eru
liklega gerðar til vaxtarhraða lamba hér á landi en i nokkru öóru
landi. Þvi skiptir miklu máli aó beit sé hagaó þannig að
vaxtargeta lambanna sé nýtt til hins itrasta.
Mest öll seljanleg framleiðsla i sauðfjárræktinni myndast af
beitargróðri. Er það skoðun höfundar aó skipan sumarbeitarinnar
sé veikasti hlekkurinn i framleiðslukeðjunni hjá æði stórum hópi
bænda. Góðri vetrarfóðrun og hinum ágæta árangri sem náðst hefur
i kynbótum er vióa kastaó á glæ vegna ónógra eóa lélegra haga eða
vankunnáttu við stjórn beitar. Of margir bændur þekkja ekki, eða
virða ekki, þau lögmál er ráða vaxtarhraða sauðfjár á sumarbeit
og afurðir eru viða mun minni en bændur ættu aó sætta sig við.
Afurðir og arðsemi sauðfjárræktar ráðast fyrst og fremst af
frjósemi og fallþunga. Vöxtur lamba byggist á magni og gæðum þess
gróðurs sem féð nær að innbyrða yfir sumarið. Samspil
þroskaferils plantna og rýmis i högum ráða e.t.v. mestu um
vaxtarhraðann. Unnt er að hafa veruleg áhrif á báða þessa þætti
með skipulagi beitarinnar.
I erindi þessu er fjallað um ýmsa þætti i sambandi við
sumarbeit sauðfjár, sem hafa áhrif á afuróir og arð. Erindinu er
ætlað að byggja á þeim grunni sem fram kom hjá ðlafi Guðmundssyni
og tengist einnig erindi Ölafs Dýrmundssonar hér á eftir.
ffitlunin er ekki að lýsa beitarháttum i nútið eða fortið, heldur
fjalla um hluta af þeim fræðilega grunni sem þarf til að geta
aukið afurðir með betur skipulagðri beit i framtiðinni.