Ráðunautafundur - 15.02.1997, Page 37

29
verðmiklar upplýsingar til að byggja slíkt val á. Þessari þróun þarf því að vinna gegn á næstu
árum ekki síst í Ijósi þess hve aðstaða til öflunar á þessum upplýsingum er orðin góð.
Kjötgæði hafa ætíð frá því skipulegt ræktunarstarf hófst hér á landi skipað snaran sess í
því starfi. Áherslur í þeim efnum hafa hins vegar breyst með breyttum kröfum markaðarins.
Áður var megináherslan lögð á að auka hlutfall vöðva og minnka hlut beina í skrokknum, en
nú á annan áratug hefur áhersla á minni fitu í föllunum fengið verulega aukið vægi.
Gagnvart þessum þætti er eitt af vandamálunum að hér er um að ræða samsetningu á
fjölda eiginleika. Þess vegna skapast hætta á að árangur verði ekki eins mikill og mögulegt
væri ef áherslur eru lagðar á ranga eiginleika.
í þessum efnum hefur einnig verið mikil þróun í mats- og mælitækni sem hefur haft
áhrif. í upphafi var úrval nær einvörðungu unnið á grunni útlitsmats á einstaklingum, þó að
fljótt hafi slíkt mat hér á landi meira verið byggt á beinum mælingum en í mörgum öðrum
löndum og hefur því hugsanlega tryggt meiri árangur hér en þar. Mælingar á eiginleikum á
föllum dilka í sláturhúsum eru vinnufrekar og þar af leiðandi kostnaðarsamar og hafa tak-
markað verulega umfang þeirra. Þær hafa samt verið notaðar í skipulegum afkvæma-
rannsóknum og á síðustu árum í verulegu umfangi gagnvart fitu, aðallega á tveim búnaðar-
sambandssvæðum. Á allra síðustu árum hefur ómsjá til mælinga á vöðva og fitu hjá lifandi fé
komið til sem feikilega öflugt hjálpartæki. Á skömmum tíma hefur þessi nýja tækni fengið
mikla notkun í ræktunarstarfinu hér á landi.
Gæðamat á föllum í sláturhúsi ætti að réttu lagi að veita einhverjar mikilvægustu upp-
lýsingar til að byggja á ræktunarstarf fyrir meiri kjötgæðum. Það er hins vegar kunnara en frá
þurfi að segja að það kjötmat sem hér hefur verið notað á síðustu árum hefur illa gegnt þessu
hlutverki. Stærstur hluti kjötsins flokkast í einn lítt skilgreindan flokk (DIA), en í öðrum
flokkum er tveim meginþáttunum, vöðvamagni og fitu blandað saman þannig að trauðla
verður greint að. í þessum efnum má hins vegar binda vonir við að með nýju kjötmati fáist
upplýsingar sem nýta megi miklu margvissar en verið hefur. Mikilvægt forgangsverkefni í
framkvæmd ræktunarstarfsins á næstu misserum ætti því að vera að tryggja markvissa og
öfluga úrvinnslu á þessum upplýsingum strax í sláturtíð, þannig að þær nýtist í ræktunar-
starfinu strax.
Ull og gærur eru sú framleiðsla sem til viðbótar kjötinu skapa verðmæti sauðfjárfram-
leiðslunnar. Eiginleikar sem tengjast gæðum þessarar framleiðslu eru fjölmargir og breytilegir
eftir fjárkynjum. Hér á landi hefur ef til vill skort eitthvað á um skýrar skilgreiningar á ullar-
gæðum í ræktunarstarfinu. Auk þess hefur þessi þáttur stundum verið vanræktur í ræktunar-
starfinu. Þarna er samt gífurlegur breytileiki á milli búa, vegna þess að um er að ræða eigin-
'fi "