Ráðunautafundur - 15.02.1997, Qupperneq 57

49
Hugmyndir hafa einnig komið fram um að lækka matskostnað, sem nú er um 17 kr á
óhreint kg af ull, með því að einfalda matið og draga úr vinnu við það. Afleiðingar slíkra
breytinga yrðu sennilega þær að allt ullarmat yrði unnið í ullarþvottastöð, þar sem það er hag-
kvæmast og möguleikar á því að bændur geti fylgst með mati á ull sinni og dregið lærdóm af
væru mjög skertir. Með einfölduðu mati yrði flokkum óhjákvæmilega fækkað; bestu framleið-
endurnir fengju því minna í sinn hlut þar sem þeirra ull blandaðist saman við lakari ull, en á
hinn bóginn gætu lökustu framleiðendur komið rvið betur út en nú. í heild gæti útkoman orðið
sú að draga úr áhuga bænda á að framleiða góða ull, þannig að ullargæðum í heild myndi
hraka.
Verð á gærum til bænda tengist stærð lamba eins og áður var nefnt, en auk þess er mikill
verðmunur á hvítum og mislitum gærum. Eina svigrúmið sem bændur hafa til að hækka tekjur
af gærum í núgildandi kerfi er því að auka hlutfall af hvítum gærum, burtséð frá aukningu í
magni (aukinn fallþungi eða fjölgun sláturlamba). Á 8. mynd er sett fram dæmi um mismun-
andi tekjur af gærum þar sem fjárfjöldi og frjósemi eru eins og í forsendum verðlagsgrund-
vallar. Öll lömb eru hvít hjá öðrum bóndanum og fallþungi 17 kg, en þriðjungur mislitt hjá
hinum og fallþungi 13 kg. Munur á tekjum í þessum tveimur dæmum nemur u.þ.b. 170 kr fyrir
gæruna, eða um 80 þús. krónum alls.
800
Grundv.v. Dæmil Dæmi2
8. mynd. Dæmi um gæruverð til bænda þar sem fallþungi er
misjafn og hlutfall mislitra gæra mismunandi.
Gæðamunur er verulegur á gærum til vinnslu en ekki hefur verið grundvöllur fyrir mati
á gærum sem gæti skilað sér í verði til bænda. Ef mögulegt væri að upprunamerkja gæmr með
einhveijum hætti þar til mat færi fram væm möguleikar á að taka tillit til gæðaeiginleika í
uppgjöri til bænda. Endanlegt mat á verðmætum gæmnnar kemur ekki fram fyrr en að lokinni
vinnslu og við núverandi aðstæður er ekki völ á merkingum á gæmm sem gætu haldið sér í
gegnum alla vinnsluna. Uppgjör samkvæmt slíku kerfi myndi auk þess tefjast mjög, eðli máls-
ins samkvæmt, þar sem vinnsla á gæmm tekur marga mánuði. Annar möguleiki er að koma