Ráðunautafundur - 15.02.1997, Qupperneq 63

55
Hvað er átt við með feldgceðum
Þegar talað er um feldgæði gæra er eínkum átt víð ýmsa eiginleika gærunnar, sem tíltölulega
auðvelt er að hafa áhrif á með kynbótum. íslenska gæran hefur ýmsa kosti sem gefa henní sér-
stakt gildi sem feldgæru. Má þar sérstaklega nefna að hún er sérlega létt, sem er mjög þýð-
ingarmikið þar sem feldgæran er notuð beínt í flíkur. Annað sem nefna má er að íslenska
gæran er að mestu laus við skemmdír á yfirborði vegna sníkjudýra sem lífa í ullínni eða í húð
kindarinnar.
Þýðingarmestu eíginleikar gærunnar sem feldgæru eru eftírfarandi:
1. Litur. Við ræktun feldíjár í Svíþjóð er eíngöngu ræktað grátt fé. Ekki er þar með sagt
að ekki megi huga að öðrum lítum á Íslandí, t.d. svörtu og mórauðu. Jafn lítur, eða
hreinleiki iitar eins og það er líka nefnt er þýðingarmikið atriði. Liturinn þarf að
vera sem jafnastur um alla gæruna. Það víll t.d. brenna við að gráar íslenskar gærur
séu of Ijósar aftan við bóga og aftan á lærum, miðað við lit annars staðar. í sumum
gærum ber á dökkum skellum eða blettum, þanníg að þær nálgast að vera flekkóttar.
Það hvort liturinn er Ijós eða dökkur er ekkí beínt gæðaatriði, heldur er það tískan
sem ákveður hvort hærra verð fæst fyrir Ijósar en dökkar gærur.
2. Lokkun. Lokkun gærunnar er þýðíngarmikið atriðí fyrír gæðí hennar. Lokkurínn þarf
að ná alveg inn að bjómum, til að vera talínn góður. Eíns og líturinn þarf lokkurinn
að vera jafn um alla gæruna. Lokkurínn getur veríð misjafnlega stór og er það ekkí
beint gæðaatriði, en þó er talíð að meðal stór iokkur gefi oftast besta verðið.
3. Þéttleiki ullar er atríði sem skíptír máli fyrír gæðí gærunnar, þar eð með því móti
þekst bjórinn betur. Gæran verður sterkari sem feldgæra.
4. Hárgæðin. Með hárgæðum er átt við hversu vei hárin halda lokk. í íslensku
gærunni er lokkunin aðaliega bundinn víð togið. Það er því nauðsynlegt að auka hlut-
fall toghára við ræktun feldíjár, en jafnframt þarf að stefna að því að gera þeihárín
'grófari' eða líkarí toghámnum að grófleika, þ.e. minnka breytíleíka í grófleíka hár-
anna. í mjög mörgum tiivikum em toghár á íslensku gærunni of gróf. Það er híns
vegar æskilegt að þau séu fínni en toghárin em almennt í dag.
5. Gljái. Æskilegt er að hárin hafi góðan gljáa. Gljáí er míkið háður ástandí kindarínnar,
þ.e. gljáinn er þeím mun meiri sem næringarástand kindarinnar er betra. Þetta er
nauðsynlegt að hafa í huga þegar þessí eiginleiki er dæmdur. Hins vegar er gljáínn
nauðsyniegur þáttur í feidgæðunum.
Hér að framan hefur verið lýst í fáum orðum helstu eigínieikum feldgæmnnar. Eíns og
að framan getur hafa bændur í Meðaliandi stundað ræktun feldfjár í rúmlega áratug. Þar hefur
m.a. verið lögð áhersla á fremur fínt og hrokkíð tog, sem m.a. hefiir skilað sér í því að uli af
feldfé, einkum lambsull, er eftirsótt af prjóna- og spunakonum, einkum vegna mikíls gljáa og
þess hve fínt togið er. Þar kemur gieínilega í Ijós að árangur hefur náðst í að rækta fínt og
hrokkið tog. Þetta gefur því tílefni tíl að vona að þama sé önnur 'aukaafurð' feldfjárrækí-
arinnar.
Þegar verkefninu um ræktun feMíjár var hrínt í framkvæmd, 1979-'80 var verð á
sænskri feldgæm álíka hátt og fyrír 10 kg af kjötL Það verð féll nokkum vegínn á sama tíma