Ráðunautafundur - 15.02.1997, Qupperneq 160

152
RÁÐUN AUT AFUNDUR 1997
Einært rýgresi til sláttar og beitar
Þóroddur Sveinsson
Rannsóknastofnun landbúnaðarins, Möðruvöllum
INNGANGUR
Einært rýgresi (Lolium multiflorum) hefur löngum verið eitt vinsælasta grænfóðrið sem ræktað
er hér á landi. Tilkoma rúllubaggaverkunar og leiðbeiningar ráðunauta um kosti rýgresis fram
yfir aðrar grænfóðurtegundir af grasaætt hefur á undaförnum árum leitt til aukinnar notkunar á
rýgresi á sama tíma og önnur grænfóðurræktun hefur staðið í stað. Kostir rýgresis felast fyrst
og fremst í lystugleika, góðum endurvexti langt fram eftir hausti þegar fjölær grös sölna og
missa kraft og minni kostnaði á fóðureiningu miðað við annað sambærilegt grænfóður
(Þóroddur Sveinsson og Gunnar Ríkharðsson, 1991). Hér á eftir verða kynntar niðurstöður úr
tilraunum og athugunum með einært rýgresi sem gerðar hafa verið á kúabúinu og tilrauna-
stöðinni á Möðruvöllum frá 1991. Greint verður frá niðurstöðum rannsókna á sprettuferli og
fóðurgildi rýgresis, grænfóðurblöndum með rýgresi, og reynslu okkar af fóðrunarvirði og
nýtingu rýgresis til beitar, sláttar og innifóðrunar. Lýst verður þeim mun sem er á sumarrýgresi
annars vegar og vetrarrýgresi hins vegar.
EFNI OG AÐFERÐIR
Vaxtarferill og fóðurgildi einœrs rýgresis
Sumrin 1993-1995 voru framkvæmdar tilraunir til að skoða sprettuferil einærs rýgresis. Til-
högun tilraunanna var þannig að fyrri sláttur var sleginn á fimm mismunandi tímum en seinni
sláttur var á sama tíma fyrir alla tilraunaliði. Endurtekningar voru 3-4 og 1994 var 3 áburðar-
liðum fléttað inní tilraunina. Það sumar var grunnáburðurinn 38 t/ha kúamykja, auk 150 kg
N/ha í Móða 1 sem var borinn á allur við sáningu, eða skipt á milli fyrri og seinni sláttar í
hlutföllunum 50/100 eða 100/50. Sýni voru tekin til efnagreininga úr öllum reiturn og báðum
sláttutímum, samtals 120, og efnagreind. Meltanleiki og prótein var mælt á fóðurdeild RALA
með NIR og/eða votmælingum (m vitro). Nánari lýsingar á framkvæmd og skipulag til-
raunanna er að finna í jarðræktarskýrslum RALA (Fjölrit nr. 175, 181 og 185) en í 1. töflu er
yfirlit yfir sláttutíma og stofna.