Ráðunautafundur - 15.02.1997, Page 200

192
fóðurkorn en ef kornið er skorið illa þroskað hefur það áhrif á fóðurgildið til lækkunar. Nú er
alltaf við því að búast að byggið nái ekki nægilegum þroska, en það þýðir ekki endilega að
uppskeran sé ónýt því nýta má byggið sem grænfóður. Ef kornið er ekki skriðið um mánaðar-
mótin júlí/ágúst eru hverfandi líkur á að það nái nægilegum þroska. Þá þarf að slá það sem
fyrst. Fóðurgildi byggsins, sem grænfóður, minnkar aftur á móti eftir því sem frá líður.
Annað markmið með byggrækt er að skapa betri vaxtarskilyrði fyrir grös, þannig að
meiri og betri uppskera af túni fáist í framtíðinni. Þannig verður að líta á byggrækt sem lið í
endurræktun túna. Við endurræktun á túnum þar sem bygg er notað fæst uppskera til nytja
strax á fyrsta ári. Það færist meira í aukana að bændur taki bygg inn {ræktunaráætlun túna, en
engin reynsla er enn komin á hvort þetta auki uppskerumagn og gæði hennar þegar til lengri
tíma er litið.
Hálmurinn af vel þroskuðu korni hefur verið eftirsóttur til sveppai'æktar og myndar
tekjur af ræktuninni. Ef byggið er lítið þroskað og hálmurinn þar af leiðandi grænn má nota
hann sem hrossafóður.
HAGKVÆMNI BYGGRÆKTAR
Eins og fram kemur í I. töflu er kostnaður á kg mjög breytilegur og ræður þar mestu um upp-
skerumagn á hektara. Ef litið er fram hjá byggrækt í tengslum við endurræktun á túnum er
kostnaðurinn á kg byggs minnstur á mólendi. Þetta kemur ekki á óvart því það hefur sýnt sig
að þessi jarðvegsgerð er öruggust til byggræktar sé nækvæmni í áburðargjöf viðhöfð.
Sem fyrr segir ræður heimsmarkaðsverð á byggi töluvert um hægkvæmnina. Á 2. mynd
sést meðalverð á byggi frá 1993. Byggverð 1997 og 1998 er spá sem „The Economist-
intelligence unit“ hefur gert.
Kaupverð á byggi ræðst af heimsmarkaðsverði og vænta má nokkurrar sveiflu á því
verði. Reikna má með að innflutt verð á byggi hér á landi geti verið á bilinu 16-24 kr/kg. í dag
er hægt að fá valsað bygg keypt á 19 krónur og 75 aura hvert kg. Útreikningarnir í 1. töflu
sýna, miðað við þetta kaupverð, að byggrækt hér á landi getur verið raunhæfur kostur. Hag-
kvæmnin ræðst þó að því að uppskera á hektara verði ekki rninni en 2,5 tonn að jafnaði
(rniðað við 85% þe. og enga hálmsölu). Þá er ekki síður mikilvægt að uppskera fáist í 80-90%
lilfella, þannig að í einungis eitt til tvö ár á áratug fari uppskeran í grænfóður. Fari kaupverðið
á byggi niður fyrir 19 kr/kg er hætt við að byggræktun hér á landi geti ekki keppt við innflutt
fóðurkorn. Hins vegar er útlit fyrir að verðið hér á landi haldist á bilinu 20-25 kr/kg því talið
er að eftirspurnin aukist frekar en hitt. Það er því útlit fyrir að hægt sé að rækta bygg í sumum
héruðum hér á landi.